czwartek, 20 lutego 2014

SKANDALICZNA PRZEMOC

Chrystus został ukrzyżowany, choć miał do dyspozycji legiony aniołów. Mówił, że jest Królem królestwa nie z tego świata, wskazując, że używanie siły jest Mu obce. Wieki później Jego rzekomi naśladowcy dokonywali w Jego imieniu zbrodni. Chrześcijaństwo w sposób skandaliczny zostało skażone przemocą.
Nieprzypadkowo aresztowanie Jezusa nastąpiło o północy. Ci, którzy Go pojmali spieszyli się. Chcieli
Go skazać, zanim miasto się zbudzi i ktokolwiek zdąży zaprotestować. Choć jak mówią źródła rabiniczne, „Sanhedrynowi nie wolno było sądzić w sprawach karnych nocą”1, to Jezusa osądzono podczas kilku nocnych godzin. Skazano, choć w przypadku zagrożonym śmiercią nie można było wydać wyroku w dniu rozprawy. Nie wolno też było skazać człowieka na podstawie jego własnego świadectwa, a w przypadku Jezusa tak właśnie się stało2. Najwyższa rada żydowska zawiesiła ustaloną procedurę w celu uniknięcia rozgłosu i publicznego procesu.
Po nocnym procesie wczesnym rankiem zaprowadzono Jezusa do rzymskiego namiestnika Poncjusza Piłata, by zaakceptował wyrok rady. Sprawozdanie z tego procesu znajduje się w 18. rozdziale Ewangelii Jana. Piłat podejrzewał, że coś jest nie tak i nie był chętny do zapoznania się ze sprawą. Od razu uświadomił oskarżycielom, że zajmie się tym przypadkiem w oparciu o własne rozeznanie. Zażądał uzasadnienia oskarżeń. „Jaką skargę wnosicie przeciwko temu człowiekowi?” — zapytał.
Żydowscy przywódcy nie potrafili dać prostej odpowiedzi. Woleli uciec się do ogólników, dlatego stwierdzili: „Gdyby ten nie był złoczyńcą, nie wydalibyśmy go tobie”.
Skoro faryzeusze obawiali się ujawnić powody uzasadniające przyspieszony proces, Piłat postanowił ustalić, skąd brały się ich obawy. Ignorując protesty Żydów, zwrócił się do Jezusa: „Czy Ty jesteś królem żydowskim?”. Jezus nie odpowiedział prostym tak albo nie. Nie potwierdził, bo zostałby źle zrozumiany. Dominacja Rzymu nad podbitymi narodami była wówczas tak ogromna, że trudno byłoby sobie wyobrazić jakiekolwiek realne zagrożenie dla imperium ze strony Jezusa i Jego uczniów. Jezus z pewnością nie aspirował do roli króla w rzymskim rozumieniu tego słowa. Ale też nie zaprzeczył, że jest królem. Aby odpowiedzieć na to pytanie, musiał wniknąć nieco głębiej w jego sens. Jezusowi zależało też na tym, by Piłat wykazał więcej osobistego zainteresowania Jego sprawą. Dlatego odpowiedział pytaniem: „Czy sam od siebie to mówisz, czy inni powiedzieli ci o mnie?”.
Pytanie to zbiło Piłata z tropu. Oskarżony rozmawiał ze swoim sędzią jak z równym sobie, jakby zupełnie nie obchodziły Go oskarżenia wysuwane przeciwko Niemu. Dlaczego Jezus chciał wiedzieć, co on, rzymski prokurator, o Nim myślał? Piłat postanowi odzyskać kontrolę nad sytuacją. Zamiast wyrazić swój pogląd, postanowił odwołać się do oskarżeń wniesionych przez żydowskich przywódców religijnych. Pokrywając zmieszanie tonem wyższości, zapytał: „Czy ja jestem Żydem?”. Chciał w ten sposób wskazać, że Jezus oczekuje od niego czegoś, co pozostaje poza zakresem jego kompetencji, a więc musi pozostać bez odpowiedzi. „Naród twój i arcykapłani wydali mi ciebie; co uczyniłeś?” — zapytał Piłat.

Królestwo
nie z tego świata

Jezus zaczął mówić o duchowych i osobistych aspektach swojej misji. „Królestwo moje nie jest z tego świata; gdyby z tego świata było Królestwo moje, słudzy moi walczyliby, abym nie był wydany Żydom; bo właśnie Królestwo moje nie jest stąd”. Istotną cechą Jego królowania był Jego stosunek do poddanych. Imperium Rzymskie stosowało rządy siły. Rzym dysponował najpotężniejszą siłą zbrojną w ówczesnym świecie. Natomiast Chrystus nie miał żołnierzy. Nie zasiadał na tronie. Nie żądał, by Mu służono. Jego twierdzenie o odmienności Jego królestwa nie odnosiło się do czasu czy miejsca panowania. Mówił raczej o naturze swojego królestwa — jego apolityczności, nieuciekaniu się do środków używanych przez królestwa świata, do przemocy. Jeśli Piłat wyobrażał sobie Jezusa jako ewentualnego przywódcę militarnego powstania Żydów przeciwko rzymskim okupantom, to bardzo się mylił.
Słowa Jezusa wywarły wrażenie na Piłacie, który już łagodniej zapytał: „A więc jesteś królem?”, na co Jezus odpowiedział mu: „Sam mówisz, że jestem królem. Ja się narodziłem i na to przyszedłem na świat, aby dać świadectwo prawdzie; każdy, kto z prawdy jest, słucha głosu mego”. To jest sedno Jego misji — mówić o prawdzie, a nie służyć czyimkolwiek politycznym interesom. Nie miał żadnej armii ani wywiadu. Nie stanowił ziemskich praw. Jedynym warunkiem przynależności do Jego królestwa była gotowość słuchania i dobrowolnego przyjęcia prawdy, którą głosił. Bez żadnej przemocy, żadnego przymusu.
Nikt w starożytnym świecie nie mówił tak jak Jezus. W znakomitym eseju o związku między wolnością i siłą Lord Acton napisał, że „starożytni rozumieli lepiej język siły niż język wolności. (...) ówczesną cechą państwa było jego scalenie z religią”3. Połączenie władzy religijnej z państwową, często w rękach tej samej osoby, było normą. W czasach Chrystusa cesarz Rzymu był politycznym przywódcą imperium i jednocześnie najwyższym kapłanem. Religię narzucano dla celów politycznych, a wolę władcy traktowano jako boskie zarządzenie. Z drugiej strony władza religijna wspierała machinę państwową w przypadku zagrożenia pozycji władzy politycznej.
Królestwo, o którym mówił Jezus, oznaczało przełamanie tej starożytnej tradycji. Kiedy Romus i Romulus zakładali nad Tybrem podwaliny pod przyszłe Imperium Rzymskie, prorok Izajasz zapowiadał pojawienie się w Izraelu Sługi Pana, Mesjasza, który „nie będzie krzyczał ani wołał, ani nie wyda na zewnątrz swojego głosu. Trzciny nadłamanej nie dołamie ani knota gasnącego nie dogasi, ludom ogłosi prawo”4. Pokojowe, perswazyjne środki miały lepiej służyć wypełnieniu Jego misji niż arbitralne użycie siły, na jakim królestwa świata opierają swoje panowanie. Prorok zapowiedział również męczeńską śmierć Mesjasza: „Znęcano się nad nim, lecz on znosił to w pokorze i nie otworzył swoich ust, jak jagnię na rzeź prowadzone i jak owca przed tymi, którzy ją strzygą, zamilkł i nie otworzył swoich ust”5. Izajasz pisał także o ostatecznym zwycięstwie Chrystusa i Jego królestwa: „Za mękę swojej duszy ujrzy światło i jego poznaniem się nasyci”6.
Niestety nie rozumieli Go nawet Jego naśladowcy, którzy podobnie jak Jego przeciwnicy myśleli, że demonstracja siły byłaby najpewniejszym znakiem Jego majestatu. Trudno im było zaakceptować fakt, że ktoś, kto posiada tak wielką moc, nie posługuje się nią w celu realizowania swojej woli7. Jego przeciwnicy byli również zaskoczeni.
Rozmowa Jezusa z Piłatem utknęła w martwym punkcie. Zaniepokojony milczeniem Jezusa wobec ciężkich zarzutów wytaczanych przez żydowskich przywódców Piłat zapytał: „Czy nie słyszysz, jak wiele świadczą przeciwko tobie? Lecz On nie odpowiedział mu na żadne słowo, tak iż namiestnik bardzo się dziwił”8. Jezus nie miał nic więcej do powiedzenia. Jego milczenie wydawało się Piłatowi skandaliczne i niezrozumiałe.
Jezus poddał się Rzymianom, by ukazać zasady swojego królestwa. Kiedy został aresztowany, potwierdził, że ma moc wezwać dwanaście legionów aniołów, aby Go chronili — siłę znacząco przewyższającą liczbę rzymskich żołnierzy w Judei — ale nie wezwał9. Anioł pojawił się dopiero w dniu Jego zmartwychwstania. Wystarczył jeden, by rzymscy żołnierze strzegących grobu „stali się jak nieżywi” 10 z przerażenia. Jezus miał do dyspozycji niewyobrażalną moc, ale posłużenie się nią byłoby sprzeczne z Jego zasadami, z boskim sposobem panowania.

„Chrześcijańskie”
odstępstwo

Czy tym, którzy nie chcieli Go słuchać, Jezus groził? Zmuszał do słuchania? Czy kiedykolwiek zasugerował, że dopuszcza użycie machiny państwowej w celu narzucenia ludziom wiary? Jeśli będąc Królem duchowego królestwa, nie wezwał legionów anielskich do walki w swojej obronie, to czy Jego historyczni naśladowcy mieli prawo stosować przymus i tortury wobec tych, którzy nie poddali się „prawdziwej” wierze?
Co począć z Augustynem, wielkim biskupem Kościoła powszechnego, który jako pierwszy uzasadniał stosowanie przymusu wobec pogan, przez co uznano go potem za duchowego ojca inkwizycji?11.
W 1527 roku rada miejska Zurychu pod przewodnictwem reformatora religijnego Ulricha Zwingliego przegłosowała karę śmierci dla Feliksa Manza za propagowanie chrztu dorosłych przez zanurzenie12. Theodore Beza, przyjaciel innego reformatora — Jana Kalwina, uważał wolność sumienia za „najbardziej diabelski dogmat, bowiem oznacza on, że każdy ma prawo iść do piekła swoją drogą”13. Głosił, że „obowiązkiem państwa jest karać” heretyków i dysydentów, „jako że cały kościelny porządek opiera się na sile politycznej”14. Luter także daleko odszedł od pierwotnej tolerancji i poparcia dla wolności sumienia, kiedy ostrzegał elektora Saksonii: „Wielce tym obciążysz sumienie swoje, jeśli przyzwolisz na odprawianie katolickich nabożeństw, bowiem żaden świecki książę nie może dopuścić, by jego poddani zostali podzieleni przez głoszenie przeciwnych doktryn”15.
Chrześcijańskie społeczeństwa okresu średniowiecza, ukształtowane przez Kościół powszechny, wyobrażały sobie Jezusa jako ziemskiego władcę niewiele różniącego się od starożytnych tyranów. Wiara w to, że Królestwo Boże musi mieć polityczne podstawy w świecie, stała się tak powszechna, iż nie sposób było ją wykorzenić z umysłów ludzi żadnymi argumentami — nawet tym, że Chrystus wprost odrzucił taki pogląd.
Kat wieszający ludzi za ich przekonania był w porządku tak długo, jak dugo wierzył w Trójcę. Członkowie rady miejskiej Zurychu, którzy nadzorowali uśmiercenie Feliksa Manza przez utopienie, wierzyli nawet w usprawiedliwienie z łaski przez wiarę. Jednak żadne nawet najprawdziwsze poglądy religijne nie wystarczyły, by zapobiec prześladowaniom, torturom i okrucieństwu. Wolność sumienia znajdowała się na szarym końcu ówczesnych chrześcijańskich priorytetów.
Potworne zbrodnie popełniane w imieniu Chrystusa dowodzą, że samo powoływanie się na Niego nie gwarantuje zachowania prawdy. To zaparcie się prawdziwego Chrystusa. Prawdziwy Chrystus nie uciekał się do użycia politycznej siły ani nie zmuszał nikogo do zmiany przekonań.
Podczas rozprawy Jezus wykazał, że miłości nie można nakazać ani wymusić siłą czy władzą. Polityczne nakazy, prawodawstwo i aparat przymusu są przeciwne Jego miłości i mogą stanowić jedynie jej nędzne namiastki. Jego metodą jest przyciąganie i przekonywanie, a nie sprawowanie władzy. O miłości objawionej przez Chrystusa apostoł Paweł napisał: „Miłość jest cierpliwa, miłość jest dobrotliwa (...) nie zazdrości”16, co oznacza, że nie dąży do uzależnienia kogoś ani nie ucieka się do przymusu. Miłość daje wolność, nawet jeśli ta wolność ma oznaczać utratę ukochanej osoby.
Piłat odczuł tę moc miłości Chrystusa, choć się jej nie poddał. Dlatego wydał dziwne i nietypowe oświadczenie o Jezusie. Po wszystkich wybiegach mających na celu ocalenie Jezusa uświadomił sobie, „że to nic nie pomaga, przeciwnie, że zgiełk się wzmaga, wziął wodę, umył ręce przed ludem i rzekł: Nie jestem winien krwi tego sprawiedliwego, wasza to rzecz”17. Wykazał jednocześnie dezaprobatę dla oskarżycieli i chęć uchylenia się od odpowiedzialności za wydany ostatecznie przez siebie wyrok skazujący.
Wkrótce po tym Jezus został przybity do krzyża i konał w męce. Wtedy Piłat, mimo sprzeciwu Żydów, „sporządził też napis i umieścił go nad krzyżem; a było napisane: Jezus Nazareński, król żydowski. (...) A było napisane po hebrajsku, po łacinie i po grecku”18. Ten napis miał wyrażać jak najszersze uznanie królewskiej godności Jezusa. Imperium opierające swoją władzę na użyciu siły spotkało Króla, który postępował zupełnie inaczej. Była to ostatnia przysługa, na jaką Piłat zdobył się wobec Jezusa. Nie spodobało się to Żydom. Chcieli usunięcia napisu. Ale tym razem Piłat postanowił, że nie ustąpi. Sfrustrowany swoją wcześniejszą słabością odpowiedział: „Com napisał, tom napisał”19.
Potomni zapamiętali rzymskiego namiestnika jako człowieka, któremu zabrakło odwagi, by postąpić zgodnie ze swym przekonaniem i nie zgodzić się na skazanie Jezusa. Niech sąd historii zadecyduje, jak odnieść się do wydarzeń kolejnych wieków, kiedy ludzie twierdzący, że szczerze wierzą w Jezusa, torturowali, palili na stosach i w inny sposób mordowali w Jego imieniu innowierców.              
Oprac. A.S.

1 L.H. Feldman, „Palestinian and Diaspora Judaism in the First Century”, Christianity and Rabbinic Judaism, red. H. Shanks, Waszyngton 1992, s. 8. 2 Zob. Mt 26,64-65. 3 L. Acton, Essays on Freedom and Power, Gloucester 1972, s. 68. 4 Iz 42,2-3. 5 Iz 53,7. 6 Iz 53,11. 7 Zob. Łk 9,54. 8 Mt 27,13-14. 9 Mt 26,53. 10 Mt 28,4. 11 Zob. P. Brown, Augustine of Hippo, Londyn 1967, s. 235. 12 Zob. W.R. Estep, The Anabaptist Story, Grand Rapids 1996, s. 46. 13 R. Bainton, The Reformation of the Sixteenth Century, s. 211. 14 L. Acton, dz. cyt., s. 138.
15
 Tamże, s. 123. 16 1 Kor 13,4. 17 Mt 27,24. 18 J 19,19-20. 19 J 19,21-22.

[Opracowano na podstawie książki Sigve Tonstada pt. Skandale w Biblii, Warszawa 2006. Śródtytuły 
pochodzą od redakcji].
Znaki Czasu luty 2014 r.www.sklep.znakiczasu.pl e-mail kontakt@znakiczsu.pl Zapraszam.  Zachęcam do odwiedzenia bloga www.tajemnicebiblii.blogspot.com.

JAK NIC STAŁO SIĘ CZYMŚ

Ze smutkiem stwierdzam, że wybierając w grudniu tytuł okładkowy i temat przewodni numeru styczniowego
 „Znaków Czasu” — Jak pić, to do dna — wstrzeliliśmy się w dziesiątkę. Normalnie by nas to cieszyło — że wybraliśmy z wyprzedzeniem temat, o którym zaraz potem mówiła cała Polska. Ale jak tu się cieszyć, skoro powodem tego zainteresowania była śmierć tylu niewinnych ofiar spowodowana piciem alkoholu. Życie tragicznie zaktualizowało na początku stycznia ten przekorny tytuł. Wielu z tych, którzy witali rok, pijąc do dna, znalazło się na dnie; a niektórzy, w pewnym sensie, pociągnęli nawet za sobą innych, odbierając im w pijanym widzie życie swoimi samochodami. Styczniowa okładka okazała się prorocza aż za bardzo.
A jaka będzie lutowa? Też prorocza? Bardzo bym chciał. Oznaczałoby to, że z czeluści zapomnienia wydobyto na światło dzienne coś niezwykle istotnego — sprawę prawdziwego Bożego dnia odpoczynku dla człowieka. Sprawę jedynego spośród dziesięciu Bożych przykazań, które rozpoczyna się od słowa „pamiętaj”. Ciekawe dlaczego? Może dlatego, że Bóg przewidział, iż zapomnimy.
No i zapomnieliśmy.
Zapomnieliśmy, że jedynym biblijnym cotygodniowym dniem świętym jest sobota, a nie niedziela. Zapomnieliśmy, że według słów Jezusa jest to dzień odpoczynku nie tylko dla Żydów — jak wielu dotąd myśli — ale „dla człowieka”, dla wszystkich ludzi. Bóg uczynił ją świętym dniem odpoczynku na zakończenie tygodnia stworzenia, gdy jeszcze nie było narodowości, ale już byli pierwsi ludzie. Nie pamiętamy o tym, prawda? Zapomnieliśmy, że sobota, szabat, szabas, sabat — jak zwał, tak zwał, na jedno wychodzi — jest pamiątka stworzenia. A dokładniej pamiątką tego, że stworzył nas Bóg, nas i wszystko wokół nas. Ale kto chce dziś o tym pamiętać? Dużo łatwiej jest przyjąć, że wszystko stało się samo. Uwierzyć — bo nie ma na to żadnego naukowego dowodu — że na początku było NIC i że to NIC w pewnym momencie wybuchło CZYMŚ (co nie wiadomo, skąd się wzięło) i dlatego NIC nikomu nie jesteśmy winni. A już na pewno nie jesteśmy winni posłuszeństwa przykazaniom jakiegoś Boga, którego nie ma. Oto wyznanie wiary wielu współczesnych ludzi uważających się za nowoczesnych. Zapomnieliśmy, że obchodzenie soboty to wyraz uznania dla Boga i oddawania Mu czci; że to znak przymierza z Nim i świętości. Zapomnieliśmy, że prędzej przeminie kropka z nad i, niż miałoby się zmienić prawo Boże. W końcu zapomnieliśmy, że mając wybór, czy w kwestiach moralnych słuchać Boga, czy ludzi — chrześcijanin zawsze winien wybrać posłuszeństwo Bogu.
Zapomnieliśmy, bo nie czytamy już Biblii. Bo nie myślimy samodzielnie. Bo pozwoliliśmy prowadzić się przewodnikom, którzy niekoniecznie prowadzą nas tam, gdzie powinni. W takim stanie pozwalamy sobie wmawiać niedorzeczności nawet, nie dostrzegając, jak bardzo są niedorzeczne.
Przykłady? Bardzo proszę. Trzy cytaty z trzech różnych książek. Łączy je to, że wszystkie zostały napisane przez uczonych katolickich duchownych oraz że są stare. Najstarsza została wydana w 1897, kolejna w 1906, a ostatnia w 1940. Ma to ten walor, że wtedy pisano nie owijając w bawełnę, bez obawy, że ktokolwiek ośmieli się kwestionować uczoność „uczonych”.
I oto pierwszy, ks. dr M. Godlewski, jezuita, w książce pt. Dobry katolik między protestantami wyśmiewał się z niekonsekwencji protestantów, wypominając im właśnie stosunek do soboty. Czytamy: „Protestanci, którzy odrzucają Tradycyę [katolicką — dop. A.S.] i trzymają się jedynie słowa pisanego, w wiecznej sprzeczności zostają z sobą samymi. (...) Dlaczego Niedziele święcą, a nie Soboty? To wszakże opiera się na Tradycyi; odrzucając zaś Tradycyę, logiczniej byłoby odrzucić wszystkie praktyki, które nie są oparte na Biblii”1. I tu akurat uczony ksiądz napisał najprawdziwszą prawdę — że sobota ma oparcie w Biblii, a niedziela tylko w tradycji. Ale jak do tego doszło?
Tu czas na cytat drugi, z Katolickiego katechizmu ludowego ks. prof. F. Spirago: „Dekalog żydowski obejmował następujące przykazania: 1) Przykazanie oddawania czci tylko prawdziwemu Bogu. 2) Zakaz czczenia obrazów i posągów. 3) Zakaz znieważania imienia Bożego. 4) Nakaz święcenia sabatu. 5) Nakaz czci rodziców. 6) Zakaz zabijania, 7) cudzołóstwa, 8) kradzieży, 9) fałszywego świadectwa. 10) Zakaz pożądania rzeczy cudzych (2 Moj. 20,1-17). — Nie naruszając istoty przykazań, poczynił w nich Kościół następujące zmiany formalne. Drugie przykazanie, dotyczące czci obrazów, złączył z pierwszym, natomiast dziesiąte przykazanie Boże rozdzielił na dwa osobne przykazania (…) Nakaz święcenia sabatu przemienił Kościół na nakaz święcenia niedzieli2.
Jak już się przełknęło i zaakceptowało dwie pierwsze nauki, to trzecia już nie powinna sprawić problemu. Biskup Tihamér Tóth w książce pt. Dekalog I — II. pisał, że to Pan Bóg „dał Przykazanie święcenia niedzieli, jako dnia wypoczynku”. I żeby nie być gołosłownym, postanowił je zacytować: „Pamiętaj, abyś dzień sobotni święcił (...)”. Po czym radośnie, z wykrzyknikiem, podsumował tę oczywistą oczywistość słowami: „Oto, Bracia, trzecie Przykazanie: Przykazanie święcenie niedzieli!”3.
Bez komentarza.           
Andrzej Siciński

1 Warszawa 1897, s. 75-75. 2 Mikołów — Warszawa 1906, t. II, s. 79, kursywa A.S. 3 Kraków 1940, s. 116.
Znaki Czasu luty 2014 r. www.sklep.znakiczasu.pl  e-mail kontakt@znakiczasu.pl  zapraszam .   Zachęcam do odwiedzenia bloga www.tajemnicebiblii.blogspot.com.


NIEDZIELA ZNOWU W SEJMIE

Zaledwie w maju zeszłego roku do laski marszałkowskiej wpłynął ponadpartyjny projekt ustawy o zakazie pracy w placówkach handlowych w niedziele, a już w styczniu bieżącego roku wpłynął kolejny — tym razem obywatelski. Projekt nowy, ale retoryka ta sama. Wątpliwości też te same.
Zeszłoroczna inicjatywa poselska przewidywała dodanie do Kodeksu pracy zaledwie kilka wyrazów.
Do obowiązującego zakazu pracy w placówkach handlowych w święta proponowano dodać zakaz pracy także w niedziele, a do przepisu o wyjątkach od zakazu pracy w niedziele — dodać kolejny wyjątek: pracę na stacjach benzynowych. W uzasadnieniu odwoływano się wtedy do szczególnego przeznaczenia niedzieli w europejskiej kulturze i chrześcijańskich tradycji naszego kontynentu. Podnoszono, że zmiana poprawi jakość funkcjonowania rodzin osób zatrudnionych w handlu, jak i pozostałych, zapędzonych w sza­leńczą chęć niedzielnego kupowania.
Choć projektodawcy nie przewidywali, by skutki gospodarcze i finansowe rozszerzenia zakazu handlu w niedzielę miały mieć większy wpływ na gospodarkę, to jednak ówczesny projekt spotkał się z krytyką ekonomistów. Straszono utratą pracy przez 30-40 tysięcy ludzi, wzrostem kosztów pustych w niedzielę centrów handlowych, które odbiją to sobie na klientach, oraz znacznym spadkiem sprzedaży detalicznej, co miałoby zmniejszyć wpływy z VAT-u.
Do krytyki gospodarczej doszła też krytyka światopoglądowa. Projektodawcy nie ukrywali, że ich projekt był odzewem na apel metropolity katowickiego bpa Wiktora Skworca do katolickich parlamentarzystek oraz nawiązaniem do znanego papieskiego listu Dies Domini z 1998 roku poświęconego świętowaniu niedzieli. Szydło wyszło z worka. Zeszłoroczny projekt był próbą przywrócenia rękami parlamentarzystów i przy pomocy świeckiego prawa religijnego znaczenia świętowania niedzieli. Chodziło o prawne narzucenie wszystkim, również niekatolikom, określonego sposobu spędzania czy niespędzania wolnego czasu w nadziei, że przynajmniej część Polaków niejako zmuszonych do odpoczynku od zakupów wróci do swoich kościołów na niedzielne msze. Projekt miał się nijak do konstytucyjnej zasady wzajemnej niezależności od siebie państwa oraz Kościołów i innych związków wyznaniowych. A gotowość katolickich posłów do politycznego urzeczywistniania „duchowych” życzeń swoich hierarchów okazała się porażająca, jak na standardy państwa świeckiego będącego dobrem wspólnym wszystkich obywateli.
Tak było przed rokiem. Tym razem o „wolną” niedzielę postanowił zawalczyć Obywatelski Komitet Inicjatywy Ustawodawczej „Wolna Niedziela”. Faktycznie komitet ten zawiązał się już w lutym zeszłego roku. Do Sylwestra zebrał pod swoim projektem ok. 114 000 podpisów i skierował go do sejmu. 17 stycznia Marszałek Ewa Kopacz skierowała projekt obywatelski do pierwszego czytania, które powinno nastąpić do 17 kwietnia.
Co do istoty projekt ten nie różni się od zeszłorocznego poselskiego — też zabrania pracy w placówkach handlowych „w niedziele i święta”. Uzasadnienie też jest niemal identyczne — mówi się o zmuszaniu kobiet do pracy w handlu w niedzielę, na czym mają cierpieć ich rodziny; o tradycji polskiej, wedle której niedziela jest dniem świętym i rodzinnym; o nowej jakości życia rodzin i zacieśnieniu więzów; o szaleńczej chęci kupowania bez szacunku dla pracujących w handlu w niedziele i dla najbliższych; o nowej szansie dla kultury, ożywieniu centrów miast, parków, deptaków i skwerów. Obywatelscy projektodawcy próbują też od razu rozprawić się z ewentualnymi zarzutami gospodarczymi, twierdząc, że projektowana zmiana nie zmniejszy wpływów z podatków i nie zwiększy bezrobocia, a wręcz je zmniejszy, przez pojawienie się dodatkowych miejsc pracy w jednostkach związanych z kulturą i wypoczynkiem.
Głosy krytyczne też są podobne, a i im bliżej będzie pierwszego czytania, będzie ich więcej. Znów pojawiają się poważne wątpliwości co do wpływu projektowanych zmian na gospodarkę oraz wątpliwości światopoglądowe. Może już nikt się nie chwali, że obywatelski projekt to prezent dla jakiegoś biskupa, ale na stronie internetowej Obywatelskiego Komitetu można znaleźć zdjęcia jego członków w towarzystwie katolickich hierarchów wraz z wyrazami ich poparcia i zapewnieniami pomocy w zbieraniu podpisów poprzez struktury kościelne. W akcję włączyło się aż czternaście diecezji. Stąd wątpliwości — czy rzeczywiście chodzi o dobro kobiet i rodzin, czy też o zapełnienie kościołów i przywrócenie z pomocą świeckiego prawa autorytetu niedzieli — pozostają ciągle aktualne.
Zaangażowanie kościelnych autorytetów w te projektowane zmiany prawa może sugerować, że święcenie niedzieli to przykazanie Boże szczególnie przez Boga wywyższone. Tymczasem z Pisma Świętego nic takiego nie wynika. Nie ma w Biblii ani jednego fragmentu nakazującego święcenie niedzieli. Czyżby oznaczało to, że Bóg nie chce, aby ludzie odpoczywali? Przeciwnie, chce. Nawet wyznaczył na to specjalny dzień, tyle że nie niedzielę. W chronologii biblijnego tygodnia niedziela jest dniem pierwszym — dniem pracy. Dniem odpoczynku zaś jest dzień siódmy — sobota.
Bardzo wyraźnie potwierdza to jedno z najstarszych katolickich tłumaczeń Biblii na język polski Biblia ks. Jakuba Wujka, która tak oddaje przykazanie dekalogu o Bożym dniu świętym: „Pamiętaj, abyś dzień sobotni święcił. Sześć dni robić będziesz i będziesz wykonywał wszystkie roboty twoje; ale dnia siódmego sabat Pana, Boga twego, jest: nie będziesz wykonywał weń żadnej roboty, ty i syn twój, i córka twoja, sługa twój i służebnica twoja, bydle twoje i gość, który jest między bramami twymi. Przez sześć dni bowiem czynił Pan niebo i ziemię, i morze, i wszystko, co w nich jest, a odpoczął dnia siódmego; i dlatego błogosławił Pan dniowi sobotniemu i poświęcił go”1.
W tym samym dekalogu znajdują się też przykazania, w których Bóg bierze w opiekę również rodzinę — o czci dla rodziców, zakazie cudzołóstwa, a nawet pożądania cudzych żon. Ten Bóg, który dba o instytucję rodziny, dba też, by te rodziny odpoczywały w dniu, który On sam przeznaczył dla nich na odpoczynek, w sobotę. Trudno uwierzyć, by był dziś zadowolony z inicjatyw, które z dobrem rodziny na ustach, chcą doprowadzić do prawnego wywyższenia dnia, którego Bóg ani nie pobłogosławił, ani nigdzie nie uczynił świętym.          
Olgierd Danielewicz

 Znaki Czasu luty 2014 r. www.sklep.znakiczasu.pl  e-mail kontakt@znakiczasu.pl Zapraszam do odwiedzenia.  Zachecam do odwiedzenia bloga www.tajemnicebiblii.blogspot.com.

DZIWNY ŚWIAT SEJMOWEJ KRUCHTY ( w Polsce)

Wysoka Izbo, proszę uprzejmie, gdy kiedykolwiek będziesz się wypowiadała za cały Naród, czyń to w taki sposób, aby nikt nie czuł się wykluczony z tej wspólnej i drogiej nam wszystkim zbiorowości, której walorem jest właśnie to, że ma różne tożsamości.
Pod koniec ubiegłego roku doszło do ważnego spotkania w jednej z warszawskich
świątyń, powstałej w połowie XX wieku po adaptacji budynku Instytutu Aleksandryjsko-Maryjskiego Wychowania Panien, dawnej żeńskiej szkoły średniej. Tamtego dnia główna nawa obiektu z miejscami dla 460 wiernych była już pusta. Kazalnica umieszczona na środku prezbiterium oczekiwała na kolejnego kaznodzieję, który nazajutrz miał wygłosić poranną homilię. Z lewej strony, tuż nad wejściem do zakrystii wisiał niezmiennie krzyż z figurą frasobliwego Chrystusa. W nieodległej kaplicy pw. Bogurodzicy Maryi Matki Kościoła, gdzie od 2006 roku znajdują się relikwie św. Joanny Beretty Molli, krzątał się kościelny, starając się nie przeszkadzać kilku osobom w ich wieczornych modlitwach.
Kilka metrów dalej toczyło się jednak burzliwe życie. W salce katechetycznej, trwało spotkanie rady parafialnej debatującej nad podjęciem uchwały o specjalnym uczczeniu pamięci jednego ze świętych sprzed 600 lat, mając na uwadze jego zasługi nie tylko dla miejscowych parafian, ale dla całego kraju, a może nawet Europy!
Jeden z uczestników spotkania cytuje na rozpoczęcie fragment projektu uchwały: [Uchwała ta] wpisuje się w szereg działań (…) które były wyrazem docenienia jego walki o prawdę, wierność Bożym przykazaniom oraz ofiarnej miłości do Ojczyzny. Niech pamięć jego działań zmierzających do wzbudzenia troski całego Narodu o wspólne dobro w duchu sprawiedliwości społecznej i miłości bliźniego będzie fundamentem naszej katolickiej tożsamości w Europie.
Inna osoba podaje jednak w wątpliwość, czy uchwała powinna się wypowiadać co do wierności Bożym przykazaniom, ponieważ w takich sprawach wypowiada się kolegium duchownych albo jakaś wspólnota wiernych. (…) Poza tym — kontynuuje — nie można mówić o „fundamencie naszej katolickiej tożsamości w Europie”, ponieważ pod tym projektem nie będą się mogli podpisać (…) prawosławni, którzy pewnie chętnie by się podpisali, ale katolikami nie są.
Szanowni państwo — przerywa milczenie jedna z parafianek — mówimy o człowieku świętym, który po wszystkich procedurach został uznany świętym. Zdumiewa mnie zdanie pana (…), który mówi, że tu musiałoby być grono wiernych. Właśnie my jesteśmy gronem wiernych i myślę, że prawie wszyscy. Jeśli pan się do nich nie wpisuje, to już jest pana sprawa.
Inna uczestniczka dyskusji dzieli się pewną refleksją: Chcę powiedzieć, że być może jest tak, że polskie społeczeństwo w przeważającej większości jest katolickie, ale na pewno faktem niezaprzeczalnym jest to, że znaczną część polskiego społeczeństwa stanowią inne wyznania albo osoby niewierzące. Dlatego takie sformułowanie (…) jakby życzeniowe: „niech stanie się fundamentem naszej katolickiej tożsamości”, idzie pewnie w kierunku przeciwnym do życzeń wielu Polaków. Myślę, że trudno nam (…) narzucać światopogląd.
Kolejna osoba przy głosie zdecydowanie wyraża zgoła odmienne stanowisko w kwestii nadania uchwale uniwersalnego brzmienia: Wolałbym, żeby nie doprowadzić do faktu, że mniejszości terroryzują większość, narzucają czy każą cenzurować, wyrzekać się pewnej tożsamości.
Po dyskusji nad poprawkami ostatecznie grono decyduje się jednak na pominięcie przymiotnika „katolickiej” w odniesieniu do tożsamości narodowej, sugerując, że przecież i tak wiadomo, o jaką tożsamość chodzi.
Kolejnym budzącym emocje słowem okazał się duchowy termin „wstawiennictwo”. Wśród radnych parafii znajdują się osoby, które starają się zastosować ów zwrot w uchwale, akcentując dzisiejszą rolę — żyjącego sześć wieków temu — zakonnika. Święty (…) jest np. patronem onkologii w Lublinie, ale jeszcze wielu innych, i wstawia się za tych chorych, i uprasza dla nich łaskę zdrowia i inne im potrzebne, więc uważam, że z punktu widzenia formacji katolickiej to „wstawiennictwo” jest potrzebne — brzmi uzasadnienie jednej z parafianek.
Temu stanowisku wtóruje inny głos wspierający użycie „wstawiennictwa”: (…) czy jak 90 procent osób w naszym kraju wierzy we wstawiennictwo, a 10 procent nie wierzy, to dlaczego mamy przyjmować rozwiązanie akceptowalne dla 10 procent, a nie dla 90? (…) To jest spór od dawna obecny w Europie, czy mniejszość narzuca rozwiązania większości, czy jednak większość ma prawo czuć się u siebie w kraju, jak u siebie.
W końcu do głosu dochodzi umiarkowany przedstawiciel rady parafialnej, proponując salomonowe rozwiązanie: Wstawiennictwo — jako były ministrant z całym szacunkiem odnoszę się do tych wątków — jest tylko elementem szerszej kwestii, jaką święty odegrał, czyli roli. Uważam, że sformułowanie: „o szczególnym znaczeniu roli, jaką święty odegrał w dziejach naszego kraju” dla osób wierzących obejmuje również wątek wstawiennictwa. To jest szersze podejście i tak bym proponował.
Po wielu sugestiach, gorących dyskusjach i poprawkach językowych rada parafialna zredagowała ostatecznie treść uchwały, która 6 grudnia 2013 roku została przyjęta przez ogół zgromadzenia. Można by nawet rzec „zgromadzenia narodowego”, bo faktycznie cała ta historia zdarzyła się nie w jednej ze stołecznych parafii — jakby się mogło wydawać — ale na posiedzeniu Komisji Kultury i Środków Przekazu w gmachu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej!
Przytoczony przebieg debaty i używane w niej argumenty z zakresu teologii, mistyki i doktryn wiary w kontekście miejsca, w którym stanowi się świeckie prawo, niebezpiecznie oddalają Polskę od neutralnego światopoglądowo modelu państwowości. Wydaje się, że takie działania parlamentu kwestionują również zapisy samej konstytucji jako stojącej na straży równości wszystkich obywateli RP, choćby ze względu na przekonania religijne lub ich brak.
Wysoka Izbo, proszę uprzejmie, gdy kiedykolwiek będziesz się wypowiadała za cały Naród, czyń to w taki sposób, aby nikt nie czuł się wykluczony z tej wspólnej i drogiej wszystkim zbiorowości, której walorem jest właśnie to, że ma różne tożsamości.
Warto też zauważyć, że parlamentarzyści, pełniąc mandat, nie są „gronem wiernych”, jak zaznaczyła jedna z posłanek, ale ciałem ustawodawczym póki co oficjalnie świeckiego państwa. A co będzie, gdy za jakiś czas w wyniku europejskich ruchów migracyjnych i decyzji wyborców, do sejmu wejdzie inne „grono wiernych” o bardziej radykalnej tożsamości? Choćby dlatego warto dziś przestrzegać zasady rozdziału Kościoła od państwa i unikać wszystkiego, co ten rozdział czyni względnym.
Ostatecznie sejm uchwalił, że jednym z patronów 2014 roku został ks. Jan z Dukli, o którym powyżej dyskutowano. Wśród „przegranych” kandydatur byli m.in. Stefan Żeromski i Czesław Niemen. No cóż, naprawdę dziwny jest ten świat…     
Jan Kot

[Wypowiedzi oznaczone kursywą są cytatami ze stenogramów posiedzenia sejmowej komisji dostępnych na www.sejm.gov.pl].
 Znaki Czasu  luty 2014 r.   zachęcam  do  odwiedzenia bloga  www.tajemnicebiblii.blogspot.com.

wtorek, 11 lutego 2014

POCZĄTEK KOSMOSU

Jeśli Mojżeszowi nie wierzycie,
jakże uwierzycie moim słowom? — ostrzegawczo pyta Jezus
1. Jak sam mówi, to On stworzył ziemię swoją mocą2.
On rzekł i stało się
3. Chrześcijańscy ewolucjoniści mają więc poważny problem.Apostoł Paweł prorokował, że przyjdzie taki czas, gdy ludzie :
„Zdrowej nauki nie ścierpią (...) i odwrócą ucho od prawdy, a zwrócą się ku baśniom”4. I choć baśnią XX-wieczna nauka nazywała wiarę w stworzenie, to stosując jej standardy, tym mianem należałoby nazwać raczej ewolucjonizm.

Zamieszanie

Czy rzeczywiście Bóg powiedział...? Pierwsza wątpliwość w stosunku do słów Boga została zasiana w Edenie5. Dotknęła samych podstaw — zaufania i relacji. Metody zwodziciela się nie zmieniły, choć obecnie bywają bardziej wyszukane. Szatan „dzisiaj zdobył setki doktoratów i ubierając czapkę i togę, zasiada w większości wydziałów naukowych najlepszych uniwersytetów świata — pisze dr Farid Abou-Rahme w swej książce pt. I rzekł Bóg... Nauka potwierdza autorytet Biblii. — Wciąż propaguje te same kłamstwa w tym samym celu. (...) Niestety, szatan osiągnął sukces: w szkołach, na uniwersytetach, w kołach »naukowych«, a nawet w pewnych chrześcijańskich społecznościach ludzie odwracają się od prawdy, ponieważ mają na tyle »wyprane mózgi«, by wierzyć w ewolucję. Aby przekonać ludzi do wiary w taką niewiarygodną teorię, proces wypłukiwania mózgu zaczyna się w bardzo wczesnym wieku, kiedy dzieci nie kwestionują tego, co mówią tzw. naukowcy!”. Abou-Rahme wspomina o swych długich dyskusjach z nauczycielami, którzy uczyli jego kilkuletnie dzieci, że nikt, kto choć liznął nauki, nie może wierzyć w stworzenie świata czy potop. Niewierzący nauczyciele, jak podkreśla, przyjmują niezrozumiale agresywne stanowisko wobec tematu stworzenia i odrzucają każde rozważanie przedstawionych im naukowych dowodów.
Ale czy to aż takie ważne, jakie były nasze początki? Tak, bo jeśli odrzuca się opis stworzenia i potopu, trzeba również odrzucić zasady moralne i etyczne. Jeśli Księga Rodzaju jest nieważna, jeśli zapisy Pierwszej Księgi Mojżeszowej są alegoryczne, to chrześcijaństwo usuwa grunt, na którym jest zbudowane. Przecież to tam znajdujemy podstawy wielu chrześcijańskich nauk: dobro i zło, początki grzechu, świętość Boga, kara za grzech, śmierć, obietnica Zbawiciela... Bez akceptacji historii z Edenu niezrozumiała staje się Golgota, a charakter Boga — przyglądającego się bez reakcji złu na ziemi — mocno wykoślawiony. Ewolucyjna filozofia „jedzmy, pijmy, bo jutro pomrzemy”6 usprawiedliwia wszelkie zło — z wojnami, rasizmem i eutanazją na czele. Skutki tego, jaką koncepcję początków wybieramy, są wielostronne, więc warto znać fakty i... naukę!

Wielki Wybuch
czy wielka wiara?

Biblia majestatycznie rozpoczyna się słowami: „Na początku Bóg stwo­rzył niebo i ziemię”7. Odpowiedzią ewolucjonistów na stworzenie i potrzebę Boga jest Wielki Wybuch. Profesor Uniwersytetu Cambridge Stephen Hawking w swojej książce Brief History of Time (Krótka historia czasu) przedstawia koncepcję Wielkiego Wybuchu. Wszystko miało zacząć się od „kosmicznego jaja” wielkości drobiny kurzu, zawierającego w sobie skondensowaną masę całego wszechświata. Jajo nie miało początku — istniało od zawsze! Wielki Wybuch pojawił się około 10 miliardów lat temu (tyle czasu było trzeba, by drogą ewolucji powstali inteligentni ludzie). Kolejny krok to uformowanie wczesnej generacji gwiazd, które przekształciły trochę pierwotnego wodoru i helu w pierwiastki takie jak węgiel i tlen, z których jesteśmy skonstruowani. I tak dalej.
W 1993 roku Gerhard Kraus w książce Has Hawking Erred? (Czy Hawking się pomylił?) skalkulował przybliżoną masę wszechświata na 8×1025 ton i wyciągnął wniosek, że teoria Hawkinga „jest naciągana poza granice wiarygodności... Teoria Wielkiego Wybuchu musi być poważ­nie zakwestionowana”.
Sceptyczny wobec koncepcji Wielkiego Wybuchu okazał się też Eric. J. Lerner. W swej książce The Big Bang Never Happened: a startling Refulation of the Dominant Theory of the Origin of the Universe (Wielkiego Wybuchu nigdy nie było: zdumiewające obalenie głównej teorii początków wszechświata) określa tę teorię mitem naukowym: „Wielki Wybuch nie przeszedł pozytywnie żadnego testu, a jednak pozostaje dominującą teorią kosmologii, a wieża teoretycznych idei i hipotez staje się coraz wyższa. Dzisiejsi kosmolodzy (...) powracają zatem do form mate­ma­ty­cznego mitu (...). Całe kariery w kosmologii zostały zbudowane na teoriach, które nigdy nie zostały poddane testom obserwacyjnym lub nie dały prawidłowych wyników w takich testach, a mimo to nadal się je podtrzymuje (...). Chodzi tu o coś więcej niż naukę. Podczas gdy badania coraz mniej po­twierdzają Wielki Wybuch jako
teorię naukową, jego znaczenie w naszej kulturze stale wzrasta. Publikacje naukowe uznają go za niepodważalną prawdę”.
Dr Collin Patterson, starszy paleontolog w Brytyjskim Muzeum Historii Naturalnej w Londynie, w wywiadzie dla BBC z 4 marca 1982 roku określił tak zwane dowody ewolucji jako „trochę więcej niż historyjki”, jednak naukowcy próbują bronić tej teorii za wszelką cenę. Aby to pokazać, Abu-Rahme zabiera czytelnika na krótką wycieczkę na przylądek Canaveral do siedziby Amerykańskiej Agencji Kosmicznej NASA i wyjaśnia:
„Starając się, aby teoria Wielkiego Wybuchu wyglądała naukowo, ewolucjoniści uważają, że ogniste kule, które prawdopodobnie ewoluowały w gwiazdy i galaktyki, powinny wyglądać jak garby na mapie odtwarzającej różnice (niejednorodności) temperatur w tle promieniowania mikrofalowego. Mówiąc prościej: jeśli naukowcy skierują swe detektory w różnych kie­runkach, powinni zobaczyć delikatne różnice temperatur promieniowania mikrofalowego. Zamiast przyjmować prostą linię poziomą na wykresie ma­py nieba, linia ta powinna być »pofałdowana«, jak góry i doliny!
Następnie odwrócono tok logicznego rozumowania: jeśli są tam garby, to teoria Wielkiego Wybuchu jest prawdziwa. W 1989 roku wystrzelono próbnik satelitarny, aby zdobyć taki dowód.
W 1991 satelita nadal donosi — nie ma garbów! Według naukowców Uniwersytetu Princeton wypowiadających się w magazynie »New Scientist« pod nagłówkiem Promieniowanie tła kosmicznego pogłębia zakłopotanie teoretyków Wielkiego Wybuchu, »wiele przyjętych teorii na temat powsta­nia galaktyki będzie musiało upaść, jeśli dane zebrane przez satelitarny próbnik tła kosmicznego zostaną opublikowane (...). Teoretycy Wielkiego Wybuchu będą mieli wiele kłopotów, kiedy dane zostaną ujawnione«.
Z´ródło podaje następnie: »...lecz odpowiedzialne władze nie ujawniają żadnych danych«. Ciekaw jestem, dlaczego!
W 1992 roku — nadal nie ma garbów! Panika w sali operacyjnej! Fun­dusz badawczy zagrożony! Teoria Wielkiego Wybuchu zagrożona!
Kwiecień 1992 roku — podjęto decyzję, by zwołać wszystkich reporte­rów i ogłosić, że garby zostały znalezione. Reporterzy z całego świata mieli swój dzień! Prawie każda gazeta w Wielkiej Brytanii opublikowała rano artykuły przeciwko Bogu i Stworzeniu.
Nikomu nie powiedziano, że zespół badawczy musiał przyznać, że gar­by nie były wcale prawdziwymi garbami, ale mieściły się dokładnie w granicach szumu instrumentów pomiarowych. Nikomu też nie powie­dziano, że garby przedstawiały różnice temperatur rzędu 1/100 000 stop­nia, co jest absolutnie bez znaczenia. Nikomu też nie powiedziano, że nawet jeśli byłyby garby, istnieje dla nich mnóstwo naukowych wytłumaczeń nie związanych z teorią Wielkiego Wybuchu. Zostało to ujawnione jedynie źródłom naukowym i to pod naciskiem”.
To nie jest jedyny problem z Wielkim Wybuchem — konkluduje Abu-Rahme, nawiązując do tak zwanego dylematu wieku. Ewolucjoniści twierdzili, że gwiazdy mają 25 miliardów lat. W 1994 roku teleskop Hubble’a pozwolił okre­ślić wiek wszechświata na 8-12 miliardów lat. W tym samym roku „Time Magazine” napisał: „Jeśli wiek Wszechświata wynosiłby 8 miliardów lat, to Wielki Wybuch może być obalony!”, a rok później autorzy magazynu doszli do wniosku: „Nie możesz być starszy od swojej mamy... wygląda na to, że wszechświat nie ma za grosz zdrowego rozsądku”. Zdrowy rozsądek pole­ga tutaj na tym, że wszechświat musiał istnieć, zanim powstały gwiazdy, a jed­nak pomiary pokazały, że gwiazdy są starsze niż wszechświat! — komentuje Abu-Rahme.

Mówi nauka

„Chodźcie więc, a będziemy się prawować — mówi Pan!”8. Abu-Rahame proponuje więc porównanie teorii Wielkiego Wybuchu z koncepcją stworzenia przy użyciu pewnych fundamentalnych praw nauki — praw termodynamiki. Bo jak pisze, wszystkich naukowców obowiązują te dwa podstawowe prawa, gdy poszukują czy eksperymentują — nie ma wyjątków, wszystkie procesy we wszechświecie muszą być podporządkowane prawom termodynamiki.
Pierwsze prawo, znane jako prawo zachowania energii, stwierdza, że energia nie może być stworzona czy zniszczona. Odkryto, że materia może być zamieniona w energię, ale całkowita suma materii i energii nie może ulec zmianie. Wniosek? Wszechświat nie mógł stworzyć się sam. Musiała istnieć „przyczyna” zewnętrzna używająca procesu, który dzisiaj już nie działa. Dlatego teoria Wielkiego Wybuchu jest sprzeczna z pierwszym prawem termodynamiki — w przeciwieństwie do teorii stworzenia, która stwierdza, że energii nie można stworzyć ani zniszczyć.
Drugie prawo termodynamiki mówi o tym, że systemy fizyczne pozostawione same sobie stają się coraz bardziej nieuporządkowane i chaotyczne. Nazwano to zjawiskiem entropii i zauważono, ze wraz z upływem czasu entropia wzrasta (określono ją jako Strzałę Czasu). Tymczasem według teorii Wielkiego Wybuchu porządek wszechświata pochodzi z chaotycznej eksplozji. Zresztą z drugim prawem termodynamiki sprzeczna jest cała teoria ewolucji. Ewolucja twierdzi bowiem, że zachodzi uniwersalny proces rozwoju, wzrastającego uporządkowania i złożoności we wszechświecie — z upływem czasu rzeczy stają się lepsze. Mówiąc inaczej, Strzała Czasu jest w ewolucji skierowana w górę.
A co z teorią stworzenia? Biblia wyjaśnia, że kiedy człowiek zgrzeszył, Bóg przeklął ziemię i poddał ją rozpadowi i śmierci. Psalmista pisze o niebiosach i ziemi: „One zginą. Ty zaś zostaniesz, i wszystkie jak szata się zużyją”9. W teorii stworzenia Strzała Czasu jest zwrócona w dół. „Prawa termodynamiki nie tylko wskazują wstecz na moment, kiedy stworzenie musiało mieć miejsce, ale wskazują także na przyszłość, kiedy Strzała Czasu uderzy w dno — pisze Abou-Rahme. — Kiedy osiągalna energia w końcu osiągnie ze­ro, nastąpi ostateczna »śmierć cieplna«, o której nadejściu ostrzega nas Piotr: Niebiosa z trzaskiem przeminą, a żywioły rozpalone stopnieją, ziemia i dzieła ludzkie na niej spłoną10”.
Ewolucjonistyczni naukowcy, by wydostać się z tej pułapki, chwytają się różnych argumentów, np. dowodzą, że prawa te nie mają zastosowania w otwartym systemie, do którego energia może być dostarczona z zewnątrz. Ale argument „systemu otwartego” obala trzecie prawo termodynamiki, zauważa Abou-Rahme: „Prawo to stwierdza, że uporządkowanie jest maksymalne w temperaturze zera absolutnego (-273°C), ponieważ entropia wynosi zero. Wynika z tego, że dodanie energii cieplnej do systemu otwartego po­większy tylko nieporządek. Niewątpliwie spowoduje to zmniejszenie infor­macji funkcjonalnej, obejmującej uporządkowanie tego systemu. Bez obecności programu nadzorującego i mechanizmu przetwarzania (jak chlorofil w roślinach) rozproszona energia z każdego źródła zwiększy nieporządek — jak słoń w składzie porcelany! Założenie, że eksplozja może stworzyć porządek, wyraźnie zaprzecza prawom nauki. Dalsze założenie, że ta eksplozja spowodowała równomierną odśrodkową ekspansję energii i materii, zaprzecza następnemu prawu nauki — zasadzie zachowania momentu pędu. Ta zasada stwierdza, że równomierny ruch odśrodkowy nie mógłby nigdy zapoczątkować ruchu po krzywej. Dlatego założenie, że liniowo rozszerzający się gaz zamienił się w wirujące galaktyki i systemy planetarne, jest po prostu niemożliwe do po­godzenia z jeszcze jednym prawem nauki”.
Na koniec zerknijmy na prawo przyczyny i skutku. Zgodnie z nim wszechświat nie mógł stworzyć samego siebie, lecz potrzebuje przyczyny, która pochodzi z zewnątrz i jest w sto­sunku do niego nadrzędna. Jedyna „przyczyna”, która pochodzi z zewnątrz przestrzeni i czasu i jest nadrzędna w stosunku do wszystkiego, to Stwórca, Absolut, Mózg wszechświata, jedyny, który rzuca wyzwanie: „Gdzie byłeś, gdy zakładałem ziemię?”11.               
Oprac. Katarzyna
Lewkowicz-Siejka
Znaki Czasu  luty 2014 r.  Zachęcam do odwiedzenia bloga (www.tajemnicebiblii.blogspot.com.pl)
Zobacz  www.sklep.znakiczasu.pl  e-mail kontakt@znakiczasu.pl

1 Zob. J 5,46-47. 2 Zob. Jr 10,2. 3 Zob. Ps 33,9. 4 2 Tm 4,3-4. 5 Zob. Rdz 3,1. 6 1 Kor 15,32. 7 Rdz 1,1. 8 Iz 
1,18. Ps 102,27  2 P3,10 Hi 38,4

niedziela, 9 lutego 2014

ZAPOMNIANE ŚWIETO

Szabat według słownika Biblii Tysiąclecia to
„siódmy dzień
tygodnia
(sobota)”.
Jest on
„dniem
odpoczynku
i składania
ofiar Bogu. (...) i środkiem uświęcenia
ludu Bożego”.
Pochodzący z Kenii czterokrotny amerykański olimpijczyk Bernard Lagat w wieku 37 lat
zajął na igrzyskach w Londynie czwarte miejsce w biegu na pięć kilometrów i może się poszczycić siedmioma aktualnymi rekordami USA w biegach na dystansie od półtora do pięciu kilometrów. Choć większość sportowców w jego wieku przygotowuje się już do zakończenia kariery, Lagat nie wykazuje oznak przechodzenia w stan spoczynku.
Sportowcy jego klasy poświęcają na osiągnięcie światowego poziomu ogrom czasu i wysiłku. Lagat jednak żyje w rytmie innym niż reszta lekkoatletów największego kalibru. Nie tylko odpoczywa siódmego dnia tygodnia i chodzi wtedy do kościoła, lecz także od 1999 roku co jesień robi sobie długą przerwę, podczas której w ogóle nie biega ani nie podnosi ciężarów. Przez pięć tygodni leniwie szabatuje [odpoczywa — red.], oglądając telewizję, bawiąc się z dziećmi, czytając książki, a nawet przybierając nieco na wadze.
Jak podaje Peter Thompson, zawodowy trener biegaczy i sędzia sportowy, „w USA biegacze mają obsesję na punkcie utrzymania ciągłości treningów”. Lagat zaś nie ma najmniejszych wyrzutów z powodu potrzeby dłuższego odpoczynku. „Ćwiczę bardzo intensywnie — powiedział w wywiadzie dla »Wall Street Journal« — a ciało się męczy. Człowiek nie maszyna”. Wielu sportowców boi się wyjść z formy, zaś zdaniem Lagata „odpoczynek to dobra rzecz”.
Podobnie jak krytycy Lagata liczni chrześcijanie boją się odpoczynku. W ewangelicznej psychice tkwi głęboko zakorzenione przekonanie, że wzrost duchowy wiąże się z metodycznym działaniem, czyli modlitwą, czytaniem Biblii, poszczeniem i tym podobnymi praktykami. Jeśli chcemy doznawać przemiany i upodabniać się do Jezusa, musimy się stale ćwiczyć w duchowych praktykach. Ale podobnie jak sportowcy opętani obsesją nieprzerywania treningów, wielu chrześcijan — o dziwo — nie uznaje wagi odpoczynku. O dziwo — gdyż według Biblii odpoczynek może być najważniejszym z działań.

Nadrzędne
przykazanie

Niektórzy chrześcijanie najwyraźniej sądzą, że choć zbawił ich Bóg, to późniejszy proces uświęcenia należy już do ich obowiązków i stosownie do tego czynią odpowiednie kroki. Uważają, że Bóg jest głównym sprawcą usprawiedliwienia, a oni — uświęcenia. Lubią podkreślające metodyczne działanie charakterystyczne wersety w rodzaju: „Bądźcie więc świętymi, bo Ja jestem święty!”1; „Jeśli ktoś chce iść za Mną, niech się wyrzeknie samego siebie; niech weźmie swój krzyż i niech Mnie naśladuje”2; „Z lękiem i drżeniem starajcie się o własne zbawienie”3. Ustępy te na ogół utwierdzają w przekonaniu, że przemiana wymaga ciągłego wysiłku z naszej strony. A jakie miejsce w pogoni za uświęceniem przyznajemy odpoczynkowi?
W świetle powyższych założeń przypuszczenie, że odpoczynek to najważniejsza czynność przemieniająca chrześcijańskie życie, wydaje się przeczyć intuicji. A jednak szabat może być najbardziej uświęcającym „działaniem” ze wszystkich.
Rozważmy tekst: „Nade wszystko zachowujcie moje szabaty, są one bowiem znakiem między mną a wami po wszystkie pokolenia, abyście wiedzieli, że ja, Pan, was uświęcam”4. Fragment ten pokazuje kilka przeoczanych niekiedy cech szabatu.
Po pierwsze, ustęp ten — a konkretnie słowa „nade wszystko” — daje do zrozumienia, że szabat góruje nad innymi przykazaniami. Z pewnością nie nad przykazaniem miłowania Boga. Jezus uczy, że największe przykazanie to kochać Boga całym sobą5. Księga Wyjścia jednak wskazuje, że szabat to podstawowy sposób wyrażania naszej miłości do Boga.
Mówiąc „nade wszystko”, Bóg rzekł jakby: to jest najważniejsze! Krótkie sprawdzenie kontekstu Księgi Wyjścia potwierdza taki tok myślenia. W rozdziałach 25-30 Mojżesz otrzymał wiele wskazówek regulujących aktywność religijną Izraelitów. Wskazówki te dotyczyły budowy świątyni, Arki Przymierza i innych sprzętów świątynnych, jak również świąt i obowiązków kapłanów. Ostatnie zalecenie odnosiło się do szabatu6. Rozdział 32. opisuje historię ze złotym cielcem. Ukarawszy srogo Izraelitów, Mojżesz wrócił na górę Synaj, gdzie wstawiał się za ludem i gdzie otrzymał od Boga kolejne wskazówki.
Na szczycie góry Bóg rzekł mu: „Oblicze moje pójdzie przed tobą, i dam ci odpocznienie”7. Gdy Mojżesz zstąpił z góry, przekazał wskazówki otrzymane od Boga, poczynając od szabatu8. Szabat był ostatnim przepisem, który Mojżesz otrzymał od Boga, i pierwszym, który przekazał ludowi po powtórnym zejściu z Synaju. Struktura literacka umiejscawia zatem odpoczynek w centrum praktyk religijnych Izraela, podkreślając jego nadrzędną wagę.
W Księdze Wyjścia 34,14–17 czytamy ponadto, że szabat to podstawowy znak Bożego przymierza z Izraelem. Ta myśl powtarza się w wielu miejscach w księgach prorockich. Jedną z głównych przyczyn uprowadzenia Izraelitów do niewoli babilońskiej było właśnie łamanie szabatu.
Przestrzeganie szabatu miało odróżniać Izraela od pogańskich ludów ościennych. Był to podstawowy sposób naśladowania Boga przez Hebrajczyków. Pracując sześć dni, a siódmego odpoczywając, dawali świadectwo, że czczą Boga, który stworzył świat w sześć dni; gwałcąc szabat, odrzucali kult jedynego prawdziwego Boga.
Szabat miał też istotny wymiar społeczny. Siódmego dnia odpoczywać mieli zarówno wszyscy Izraelici, jak ich bydło. Osoby łamiące szabat nie tylko nie czciły Boga, lecz także uciskały swoje sługi i bydło, odmawiając im prawa do odpoczynku.
Szabat przypominał też, że Bóg wyzwolił Izraelitów z Egiptu: „Pamiętaj, że byłeś niewolnikiem w ziemi egipskiej i wyprowadził cię stamtąd Pan, twój Bóg, mocną ręką i wzniesionym ramieniem. Dlatego Pan, twój Bóg, nakazał ci zachowywać dzień szabatu”9. Zmuszając niewolników i bydło do pracy ponad siły, Izraelici zachowywali się nie tyle jak łaskawy, współczujący Bóg, ile jak egipscy ciemiężcy.
Pomimo wagi szabatu w Starym Testamencie niektórzy chrześcijanie mniemają, że szabat nabrał dziś wymiaru jedynie „duchowego”. Ponieważ Chrystus — jak twierdzą — wypełnił prawo Boże, nie musimy już przestrzegać cotygodniowego dnia odpoczynku, tylko po prostu mamy odpoczynek w Chrystusie. O ile Jezus rzeczywiście powiedział, że jest naszym ostatecznym odpoczynkiem10 i „szabat jest ustanowiony dla człowieka, a nie człowiek dla szabatu”11, o tyle nigdy nie dał do zrozumienia, jakoby przestrzeganie szabatu zostało zniesione dziełem odkupienia, wobec czego rzekomo obojętne jest, czy się go święci, czy nie. Przeciwnie, negując sposób zachowywania szabatu przez Żydów, krytykował jedynie faryzejski legalizm. Chrystus zachęca, byśmy czynili w szabat dobro, a nie zło. Szabat nie tylko stanowi przedsmak naszego przyszłego odpoczynku na nowo stworzonej ziemi, lecz także wzywa ludzkość do uczestniczenia w tym odpoczynku już teraz i do naśladowania w ten sposób Boga.

Uświęcający
odpoczynek

Księga Wyjścia uczy, że szabat wiąże się z uświęceniem. Ale co ma jedno do drugiego? Przecież przykazanie nakazuje odpoczywać, czyli nic nie robić. I właśnie tu być może tkwi istota rzeczy. Szabat uczy nas ufać Bogu tak, jak żadna inna czynność. Odpoczynek od pracy wymaga od nas wiary. Ileż więcej można by zyskać, pracując w każdy dzień tygodnia! Szabat jednak wymaga całkowitego zaufania Bogu w kwestii zaspokojenia wszelkich naszych potrzeb.
Jest też inny powód, dla którego szabat jest tak ważny: „Abyście wiedzieli, że ja, Pan, was uświęcam”. Werset ten całkowicie niweczy fałszywy pogląd, że to my jesteśmy głównymi sprawcami uświęcenia. Szabat uczy — wyjaśniają Peter Gentry i Stephen J. Wellum — że „Boże dzieło stworzenia było doskonałe (…) ludzie nie mogą nic do niego dodać”. To samo dotyczy Chrystusowego dzieła uświęcenia w naszym życiu. I usprawiedliwienie jest darmowym prezentem od Boga, i uświęcenie. Choć uświęcenie wymaga olbrzymiego wysiłku z naszej strony, to — jak mówi Peter Gentry — „nie opiera się na uczynkach”, lecz dokonuje się przez ciągłe „kierowanie naszej uwagi na usprawiedliwienie”. Szabat zatem przypomina nam, że głównym sprawcą zarówno usprawiedliwienia, jak uświęcenia jest Bóg.
Czy zatem mamy porzucić wszelkie metodyczne działanie i czekać, aż przemieni nas jakieś mistyczne doświadczenie? Mówiąc słowami apostoła Pawła, „przenigdy!”12. Bóg w całej historii postanawiał wykorzystywać nasze działania do osiągnięcia swoich celów. Choć to On jest głównym sprawcą uświęcenia, postanowił posługiwać się naszą aktywnością do przemieniania nas. Mimo że Izraelitom nakazał przestrzeganie pewnych praktyk religijnych, aby — jak rzekł — byli „świętymi, bo Ja jestem święty!”13, to jednak pod koniec tygodnia jedyną rzeczą, jaką mieli zrobić, było odprężenie się. W religijnym zabieganiu byli wzywani do pamiętania, że uświęca ich sam Bóg. Psalmista powiedział: „Jeżeli Pan nie zbuduje domu, daremnie się trudzą budujący”14.
Bez Bożej pracy swoimi działaniami osiągniemy tyle co nic. Jedynie Bóg dokonuje przemiany. Bóg wzywa nas, abyśmy przestrzegali szabatu nie tylko zewnętrznie, ale także mieli szabat w umyśle. Tak jak Stwórca odpoczął i cieszył się powołanym do bytu stworzeniem, tak też my jesteśmy wezwani do odpoczywania i cieszenia się Bożym uświęcającym dziełem w naszym życiu.        
Kevin Emmert

1 Kpł 11,45. Jeśli nie zaznaczono inaczej, cytaty pochodzą z Biblii Tysiąclecia. 2 Mt 16,24. 3 Flp 2,12. 4 Wj 31,12-13; przekład za English Standard Bible; kursywa dodana. 5 Zob. Mt 22,37. 6 Zob. Wj 31,12-17. 7 Wj 33,14 Biblia Jakuba Wujka. 8 Zob. Wj 35,1-3.9 Pwt 5,15.
10
 Zob. Mt 11,28-30. 11 Mk 2,27. 12 Rz 6,2 Biblia warszawska. 13 Kpł 11,45.
14
 Ps 127,1
Znaki Czasu luty 2014 r.  Zachęcam do odwiedzenia bloga( www.tajemnicebiblii.blogspot.com.pl)

PRAWO WOLNOŚCI (2) PRZYKAZANIE O SIÓDMYM DNIU

Bóg dał ludzkości
w raju prezent w postaci święta,
które co tydzień miało upamiętniać dzieło stworzenia
i jego Stwórcę. O tym dniu przypomina czwarte przykazanie biblijnego dekalogu,
które jako
jedyne zaczyna się od słowa „pamiętaj”.

Słowo to przypomina o czymś, co było znane poprzednio, jak i przestrzega, aby o tym nie
zapomnieć: „Pamiętaj o dniu szabatu, aby go uświęcić. Sześć dni będziesz się trudził i wykonywał wszystkie swoje zajęcia. Dzień zaś siódmy jest szabatem Pana, Boga twego. Nie będziesz przeto w dniu tym wykonywał żadnej pracy ani ty sam, ani syn twój, ani twoja córka, ani twój niewolnik, ani twoja niewolnica, ani twoje bydło, ani przybysz, który przebywa w twoich bramach. W sześć dni bowiem uczynił Pan niebo, ziemię, morze oraz wszystko, co jest w nich, siódmego zaś dnia odpoczął. Dlatego pobłogosławił Pan dzień szabatu i uznał go za święty”1.

Geneza szabatu

Bóg zwieńczył dzieło stworzenia na ziemi świętem szabatu, aby człowiek pamiętał, kto jest Stwórcą wszystkiego. I chociaż ludzkość utraciła raj, w dalszym ciągu możemy w dniu sobotnim odnaleźć cząstkę doskonałego świata i jego zapowiedź, jak oświadcza Słowo Boże: „Bo jak nowe niebiosa i nowa ziemia, które Ja uczynię, trwać będą przede Mną — wyrocznia Pana — tak będzie trwało wasze potomstwo i wasze imię. Sprawdzi się to, że każdego miesiąca podczas nowiu i każdego tygodnia w szabat przyjdzie każdy człowiek, by Mi oddać pokłon — mówi Pan”2.
W czwartym przykazaniu występują te same słowa „pobłogosławił” i „poświęcił”, co w opisie stworzenia, kiedy Bóg dał ludziom święty dzień odpoczynku i nabożeństwa: „I ukończył Bóg w siódmym dniu dzieło swoje, które uczynił, i odpoczął dnia siódmego od wszelkiego dzieła, które uczynił. I pobłogosławił Bóg dzień siódmy, i poświęcił go, bo w nim odpoczął od wszelkiego dzieła swego, którego Bóg dokonał w stworzeniu”3.
W zrozumieniu żydowskich rabinów słowo „pobłogosławił” znaczy, że człowieka święcącego szabat Bóg obdarza szczególną duchową percepcją, dzięki której jest bardziej otwarty na Ducha Bożego i potrafi pojmować z większą łatwością oraz głębią Słowo Boże i naturę4. Nie wystarczy jednak święcić co siódmy dzień tygodnia, gdyż Bóg nie pobłogosławił samej idei odpoczynku, lecz dzień siódmy5.
Opis stworzenia zawiera interesujące paralele. Otóż pierwszemu dniowi, w którym Bóg stworzył światło, odpowiada czwarty dzień, w którym Bóg odsłonił słońce i księżyc6; drugiego dnia Bóg stworzył morze i niebo, zaś w piątym wypełnił je ptactwem i rybami morskimi7; trzeciego dnia odsłonił ląd pokryty roślinnością, a w korespondującym z nim szóstym dniu stworzył człowieka, dając mu na pokarm rośliny i owoce8. Jedynie dzień siódmy jest bez paraleli, jako święto pobłogosławione przez Boga9.
Księga Rodzaju świadczy, że taki jest Boży porządek świata. Jak napisał wybitny biblista Nahum Sarna o tekstach, które mówią w Biblii o szabacie: „Te wersety pojmują siódmy dzień jako integralną część nakazanego przez Boga porządku świata. Jest napełniony błogosławieństwem i świętością, ale nie za sprawą działania ludzkiego, lecz przez samego Boga. Ten kosmiczny charakter sprawia, że jest on całkowicie niezależny od ludzkich wysiłków i jest poza mocą człowieka, aby go usunąć lub zmienić”10.

Szabat
przed górą Synaj

Błędem byłoby sądzić, że szabat został dany Żydom dopiero w czasach Mojżesza. Bóg dał go ludziom na długo, zanim pojawili się Żydzi. Siódmy dzień tygodnia święcił Adam w raju, co potwierdzają słowa Pana Jezusa: „Szabat został ustanowiony dla człowieka”11. Tym człowiekiem był Adam, co jest oczywiste, gdy czytamy ten tekst w języku greckim, gdyż występujący w nim przedimek określony świadczy, że chodzi w nim o pierwszego człowieka (gr. to sabbaton dia ton anqrwpon egeneto).
Wydaje się, że szabat był znany pierwszym pokoleniom po potopie. Cykl tygodniowy wielokrotnie występuje w biblijnej narracji o tym kataklizmie12. Wielu badaczy uważa to za dowód, że Noe znał i święcił szabat13. Siedmiodniowy okres wzmiankowany jest też w mezopotamskim eposie Atrahasis oraz w Eposie o Gilgameszu14. Gudea, sumeryjski władca miasta Lagasz, zbudował w III tysiącleciu p.n.e. świątynię bogu Ningirsu, a jej poświęcenie celebrował przez 7 dni15. Mity z archiwum kananejskiego miasta Ugarit wskazują na szczególną rolę siódmego dnia dla wczesnych cywilizacji, na przykład podczas budowy pałacu Baala ogień oczyszczał go przez sześć dni, a dzieło to dobiegło końca siódmego dnia, kiedy ogień wygasł16, co wydaje się echem historii o zakończeniu stworzenia świata w siódmym dniu.
Szczątkowa pamięć o święceniu szabatu zachowała się u Akadyjczyków, wczesnych mieszkańców Mezopotamii, którzy nazywali swoje główne święto Shabattu. Ich księżycowy miesiąc zawierał cztery święte dni: siódmy, czternasty, dwudziesty pierwszy i dwudziesty ósmy17. Szczególnie uroczysty był czternasty dzień, który przypadał na pełnię księżyca. Ten właśnie dzień nazywano Shabattu. Król nie mógł wtedy spożywać pewnych potraw, zmienić ubrania, dosiadać rydwanu ani przemawiać jako władca, lekarz zajmować się swoją profesją, a jasnowidz przepowiadać18. W taki sposób obchodzono szabat, który był dniem odpoczynku.
Słowo „pamiętaj” w czwartym przykazaniu samo w sobie potwierdza, że szabat był znany także wśród Hebrajczyków, zanim otrzymali dekalog na górze Synaj. Wynika to z ich prawodawstwa i starotestamentowych historii19. W niewoli egipskiej Izraelici zatracili świadomość jego świętości, gdyż byli tam przymuszani do niewolniczego życia, w tym do pogwałcenia szabatu20. Świadczą o tym między innymi końcowe słowa czwartego przykazania w Księdze Powtórzonego Prawa: „Będziesz zważał na szabat, aby go święcić, jak ci nakazał Pan, Bóg twój. Sześć dni będziesz się trudził i wykonywał wszelką twą pracę, lecz dzień siódmy jest szabatem Pana, Boga twego. Nie będziesz wykonywał żadnej pracy ani ty, ani twój syn, ani twoja córka, ani twój sługa, ani twoja służąca, ani twój wół, ani twój osioł, ani żadne twoje zwierzę, ani przybysz, który przebywa w twoich bramach; aby wypoczęli twój niewolnik i twoja niewolnica, jak i ty. Pamiętaj, że byłeś niewolnikiem w ziemi egipskiej i wyprowadził cię stamtąd Pan, Bóg twój, ręką mocną i wyciągniętym ramieniem: przeto ci nakazał Pan, Bóg twój, strzec dnia szabatu”21.
Nawiasem mówiąc, czwarte przykazanie jest nieco inaczej sformułowane w Księdze Wyjścia, gdzie prawo zostało odnotowane w wersji podanej przez Boga. Z kolei w Księdze Powtórzonego Prawa Mojżesz przekazał je Izraelowi swoimi słowami. W pierwszym przypadku przykazanie to zaczyna się słowem „pamiętaj” (hebr. zachor), a w drugim — „przestrzegaj” (hebr. szamor). Wspomniane różnice bywają podnoszone przez krytyków jako argument przeciwko natchnieniu Biblii. Jednak można je łatwo wyjaśnić tym, że Księga Powtórzonego Prawa była bardziej oddalona od wydarzeń opisanych w Księdze Wyjścia i jest powtórzeniem tego, co było spisane wcześniej22. Biblista Umberto Cassuto tak wyjaśnił ten pozorny problem: „Problem relacji między dwiema wersjami nie jest trudny do rozwiązania, jeśli nie traktujemy ich jako oddzielnych i niezależnych dokumentów, jak czyni większość komentatorów, lecz bierzemy pod uwagę ich kontekst. W Księdze Wyjścia jest powiedziane, że Pan ogłosił dekalog ludowi izraelskiemu w czasie objawienia na górze Synaj, podczas gdy w Księdze Powtórzonego Prawa czytamy, że Mojżesz po czterdziestu latach przypomniał ludziom, co się wtenczas wydarzyło. Zgodnie z zasadami ówczesnej literatury, poświadczonymi w Biblii oraz innych starożytnych tekstach z Bliskiego Wschodu, kiedy czyjaś wypowiedź jest cytowana, a potem ktoś powołuje się na nią, to ta wypowiedź nie jest przytaczana ipsissima verba, [słowo w słowo — przyp. A.P.], lecz pewne różnice i zmiany są wprowadzane. (…) Tak jest w tym przypadku, bo kiedy Mojżesz przypomina ludowi słowa Boże, nie powtarza ich dokładnie. Nie ma nic dziwnego w tym, że zmienia formę, a wręcz przeciwnie, byłoby zaskakujące, gdyby wszystko powtórzył słowo w słowo. Co do dwóch zmian w treści dekalogu, jeśli chodzi o szabat i cześć rodziców, to zauważmy, że tylko w tych dwóch przypadkach Mojżesz powiada: „jak wasz Pan Bóg wam przykazał”, jakby nawiązując do tego, że choć przykazania zostały sformułowane w pewien określony sposób, to on ich nie cytuje dosłownie”23.
Żydzi znali i obchodzili szabat, zanim otrzymali przykazania na górze Synaj. Świadczy o tym dar manny, przy pomocy którego Bóg uczył ich po wyjściu z niewoli poprawnego święcenia tego dnia: „A on rzekł do nich: Oto, co Pan chciał wam powiedzieć: Dniem świętym spoczynku, szabatem poświęconym Panu, jest dzień jutrzejszy. Upieczcie, co chcecie upiec, i ugotujcie, co chcecie ugotować. Wszystko zaś, co wam zbywa, odłóżcie na dzień następny. I odłożyli na następny dzień według nakazu Mojżesza. I nie nastąpiło gnicie, ani też nie było w tym robactwa. Mojżesz powiedział: Jedzcie to dzisiaj, albowiem dzisiaj jest szabat ku czci Pana! Dzisiaj nie znajdziecie tego na polu. Przez sześć dni możecie zbierać, jednak w dniu siódmym jest szabat i nie będzie nic tego dnia. Niektórzy z ludu wyszli siódmego dnia, aby zbierać, ale nic nie znaleźli. Wówczas Pan powiedział do Mojżesza: Jak długo jeszcze będziecie się wzbraniali zachowywać moje nakazy i moje prawa? Patrzcie! Pan nakazał wam szabat i dlatego w szóstym dniu dał wam pokarm na dwa dni. Każdy z was przeto pozostanie w domu! W dniu siódmym żaden z was niech nie opuszcza swego miejsca zamieszkania. I stosownie do tego lud obchodził dnia siódmego szabat”24.
Szósty dzień tygodnia, czyli piątek, nosi w Biblii nazwę dnia przygotowania, gdyż ma służyć przygotowaniu pokarmu i ubrania na szabat, a także wykonaniu innych prac, które umożliwią spędzenie soboty na odpoczynku i nabożeństwie. Z tym że szabat należało mieć na myśli przez cały tydzień. W tym sensie przygotowywanie do niego rozpoczynało się w tradycji żydowskiej już pierwszego dnia tygodnia. Wyjaśnia to słowa apostoła Pawła, który zalecał, aby już pierwszego dnia tygodnia odłożyć pieniądze, które mamy złożyć w darze podczas nabożeństwa w dniu szabatu25.

Znak lojalności

Święcenie szabatu identyfikuje Boga jako Stworzyciela, a nas jako Jego czcicieli. Dzięki temu przykazanie to jest jedynym z dziesięciu, które zmusza do jawnego wyznania wiary w Boga, gdyż święcenia szabatu nie da się ukryć26. Nic dziwnego, że Bóg wybrał go jako znak lojalności: „Święćcie też moje szabaty, które niech będą znakiem między Mną a wami, aby poznano, że Ja jestem Pan, Bóg wasz”27.
Dzień szabatu jest przeznaczony na nabożeństwo ze Stwórcą oraz na społeczność z rodziną. Może to obejmować kontakt z przyrodą i czas spędzony z bliskimi czy potrzebującymi. Czego powinniśmy unikać w szabat, aby cieszyć się jego błogosławieństwem? Bóg powiedział przez proroka Izajasza: „Jeśli powściągniesz nogi od przekraczania szabatu, żeby w dzień mój święty spraw swych nie załatwiać, jeśli nazwiesz szabat rozkoszą, a święty dzień Pana — czcigodnym, jeśli go uszanujesz przez unikanie podróży, tak by nie przeprowadzać swej woli ani nie omawiać spraw swoich, wtedy znajdziesz rozkosz w Panu. Ja cię powiodę w triumfie przez wyżyny kraju, karmić cię będę dziedzictwem Jakuba, twojego ojca. Albowiem usta Pańskie to wyrzekły”28.
Szabat pozostaje znakiem przymierza między Bogiem i Jego ludem oraz szczególnym dniem odpoczynku dla Jego wyznawców: „Powiedział bowiem Bóg na pewnym miejscu o siódmym dniu w ten sposób: I odpoczął Bóg w siódmym dniu po wszystkich dziełach swoich... A zatem pozostaje odpoczynek szabatu dla ludu Bożego. Kto bowiem wszedł do Jego odpoczynku, odpocznie po swych czynach, jak Bóg po swoich”29. Greckie słowo sabbatismos, które czasem tłumaczy się w tym wersecie na polski jako „odpoczynek”, oznaczało święcenie szabatu30. Podczas gdy w innych miejscach tego rozdziału słowo „odpoczynek” oddane jest greckim katapauzin (stąd „pauza”), tylko tam, gdzie mowa o dniu odpoczynku, autor użył słowa sabbatismos. Biorąc pod uwagę czas teraźniejszy ciągły użyty w słowie „pozostaje” (gr. apoleipetai) dosłownie brzmi ono: jest pozostawiony.
Mamy odpocząć „po swych czynach, jak Bóg po swoich”31, gdyż szabat jest z jednej strony pamiątką raju, a więc nie zdezaktualizował się wraz z prawem ceremonialnym, nadanym ludziom po grzechu, aby wskazywało na Boży plan zbawienia. Z drugiej strony jest szabat przedsmakiem wieczności, którą zbawieni spędzą z Panem Bogiem. Autor Listu do Hebrajczyków napisał do Izraelitów, że jako naród nie cieszyli się prawdziwym szabatem, gdyż przeoczyli jego znaczenie. Święcili go zgodnie z literą zamiast w zgodzie z jego duchem32. Ich przywódcy dowiedli tego, pośpiesznie krzyżując Pana szabatu przed zmierzchem w piątek, aby móc rozpocząć szabat33 .
Bóg podarował siódmy dzień tygodnia Adamowi i Ewie w raju zaraz po stworzeniu, kiedy jeszcze nie potrzebowali odpoczynku, gdyż głównym celem tego dnia zawsze była bliska duchowa społeczność z Bogiem. Święcenie dnia sobotniego jest jej zewnętrznym znakiem. O tym przypomina nam czwarte przykazanie, dlatego zaczyna się słowem „pamiętaj”. Święcenie szabatu w społeczności z Bogiem niesie szczególne duchowe błogosławieństwo. Wielu go doświadczyło, dlatego co tydzień przestrzegają szabatu zgodnie z biblijną rachubą czasu od zmierzchu w piątek do zmierzchu w sobotę34.          
Alfred J. Palla

1 Wj 20,8-11. 2 Iz 66,22-23. 3 Rdz 2,2-3. 4 Zob. S. Pecaric, L. Kośka, Dziesięć przykazań, s. 101. 5 Zob. Rdz 2,3. 6 Zob. Rdz 1,3-5.14-19. 7 Zob. Rdz 1,6-8.20-23. 8 Zob. Rdz 1,9-13.24-31. J. Dunkel, Apokalipsa. Proroctwa Pisma Świętego o czasach końca, s. 193. 9 Zob. Rdz 2,2-3. 10 N.M. Sarna, Exploring Exodus, s. 146. 11 Mk 2,27; Rdz 2,1-3. 12 Zob. W.G. Lambert, A.R. Millard, Atra-Hasis, with the Sumerian Flood Story, s. 63; J.B. Pritchard, Ancient Near Eastern Texts, s. 91; F.A. Filby, The Flood Reconsidered, s. 104, 109. 13 Zob. F.A. Filby, dz. cyt., s. 104. 14 Zob. Epos o Gilgameszu, 10, 2:5, 11:76,128,145; [w:] J.B. Pritchard, Ancient Near Eastern Texts Relating to the Old Testament, s. 91, 94. 15 Zob. G.A. Barton, The Royal Inscriptions of Sumer and Akkad, s. 253. 16 Zob. J.B. Pritchard, Ancient Near Eastern Texts, s. 134. 17 Zob. F. Rochberg-Halton, Aspects of Babylonian Celestial Divination: The lunar eclipse tablets of Enuma Anu Enlil,
s. 38-39. 18 Zob. S. Langdon, Semitic Mythology, s. 153; S.H. Hooke, Babylonian and Assyrian Religion, s. 258-259. 19 Zob. N.M. Sarna, dz. cyt., s. 146. 20 Zob. E.G. White, Patriarchowie i prorocy, s. 189. 21 Pwt 5,12-15. 22 Zob. S. Pecaric, L. Kośka, dz. cyt., s. 23. 23 U. Moshe, D. Cassuto, A Commentary on the Book of Exodus, s. 250.
24
 Wj 16,23-30. 25 Zob. 1 Kor 16,2. Zob.
S. Pecaric, L. Kośka, dz. cyt., s. 84. 26 Zob. L. Wade, Dekalog na dzisiaj, s. 49. 27 Ez 20,20. 28 Iz 58,13-14. 29 Hbr 4,4.9-10. 30 Zob. W. Bauer, A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature, hasło: „sabbatismos”, s. 739. 31 Hbr 4,10. 32 Zob. Hbr 4,7-8. 33 Zob. J 19,31.
34
 Zob. Kpł 23,32.

Nie wystarczy jednak święcić co siódmy dzień tygodnia,
gdyż Bóg nie pobłogosławił samej idei odpoczynku, lecz dzień siódmy
Siódmy dzień został dany ludziom w raju, kiedy jeszcze nie potrzebowali odpoczynku,
ale już potrzebowali duchowej społeczności  z Bogiem
Znaki Czasu Luty 2014 r.  Zachęcam do odwiedzenia bloga www.tajemnicebiblii.blogspot.com.pl