ŚWIĘTA WIELKANOCNE

1 Kor. 5,7-8
7. Usuncie stary kwas, abyscie sie stali nowym zaczynem, poniewaz jestescie przasni; albowiem na nasza wielkanoc jako baranek zostal ofiarowany Chrystus.
8. Obchodzmy wiec swieto nie w starym kwasie ani w kwasie zlosci i przewrotnosci, lecz w przasnikach szczerosci i prawdy.
(BW)

 

Wielkanoc, to prawdopodobnie najstarsze swieto ( poza Sobota - Dniem Panskim wedlug Biblijnego dekalogu ) obchodzone w wielu kosciolach ( byly i sa jednak koscioly i wyznania chrzescijanskie w ktorych sie nie obchodzi swiat np. Bozego Narodzenia lub Wielkanocy czy niedzieli itp. z powodu niepewnej daty tych swiat i wielu roznych tradycji jakich nie ma w Biblii ! ) na pamiatke Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa - poczatkowo w dniu zydowskiej Paschy ( swieto na pamiatke wyjscia Izraela z Egiptu ) czyli 14 nizan  , a od czasow cesarza Konstantyna Wielkiego i soboru w Nicei (325) w pierwsza niedziele po pierwszej wiosennej pelni Ksiezyca (tj. miedzy 21 marca a 25 kwietnia). Niestety malo kto  dzis zna historie i korzenie dzisiejszych swiat i tradycji Wielkanocnych o to troche historii na ten temat :

 

14 nizan i data smierci Jezusa

 

 W kalendarzu zydowskim nizan to pierwszy miesiac wiosenny a nalezy wiedziec, ze miesiace w kalendarzu zydowskim to miesiace ksiezycowe a kazdy z nich rozpoczyna sie po nowiu ksiezyca , wiec  14 nizan jest zawsze 14 dni pozniej  po wiosennym nowiu ksiezyca . Jedne z mozliwych dat smierci Jezusa to 7  kwietnia 30 r n e  lub 9 kwietnia  31 r n e albo 3 kwietnia 33 r n e ale nie  jestesmy  pewni do konca ani daty ani roku narodzin czy smierci Jezusa ale wiadomo ze  to wydarzenie mialo miejsce na  pewno w  Pasche czyli na wiosne w latach 30 - 33  n e ( powod roznych dat jest taki Zydzi i Rzymianie czy Grecy wtedy mieli rozne sposoby liczenia czasu , podobnie jak wyznawcy roznych religii teraz np. chrzescijanie czy muzulmanie albo Zydzi itd.) wedlug dzisiejszej wiedzy historyczno-biblijnej Jezus urodzil sie jesienia w latach  8 - 5 r p n e a zmarl  na wiosne w latach 30 - 33 r n e .

 

Uwaga !
Herod Wielki zmarl na wiosne 4 r p n e a Poncjusz Pilat byl prokuratorem Judei w latach 26 - 36 n e , wedlug ewangelii Luksza Jezus przyjal chrzest od Jana Ch w wieku okolo 30 lat nie oznacza to jednak ze nie mogl miec kilka lat wiecej bo nie jest napisane mial lat 30

 

Dzieje daty swiat Wielkanocnych w kosciele

 

ks. Boleslawa Kumora pt. "HISTORIA KOSCIOLA" Tom I STAROZYTNOSC CHRZESCIJANSKA

 

Zgodnie z kalendarzem zydowskim i przekazami Ewangelii Chrystus zostal ukrzyzowany 14 nizan, a zmartwychwstal w niedziele po 14 nizan . Te praktyke przyjal Kosciol w Malej Azji za sw. Janem apostolem i obchodzil uroczystosci wielkanocne w dwa dni po 14 nizan. Zwolennikow takiego terminu swiat wielkanocnych nazywano kwartodecymanami. Ale praktyka Kosciola na Zachodzie byla inna. Uroczystosci wielkanocne obchodzono tutaj w niedziele po 14 nizan. Pamiatke zas smierci Chrystusa czczono w piatek przed niedziela. Obok tych roznic miedzy Wschodem a Zachodem zachodzily miedzy obydwoma Kosciolami jeszcze roznice o charakterze dyscyplinarnym. Koscioly maloazjatyckie, podkreslajac dogmatyczny punkt widzenia, obchodzily dzien smierci Chrystusa jako dzien radosci - odkupienia. Zachod natomiast akcentowal mocniej punkt widzenia historyczny i obchodzil  pamiatke smierci Chrystusa jako dzien zaloby, smutku i postu. Trzecia wreszcie grupa chrzescijan tzw. protopaschici obchodzila Wielkanoc razem z Zydami, ktorzy po zburzeniu Jerozolimy nie trzymali sie scisle kalendarza zydowskiego i czesto obchodzili uroczystosci wielkanocne przed 14 nizan. W celu ustalenia jednego terminu swiat wielkanocnych dla calego Kosciola w 155 r. do Rzymu wybral sie biskup Smyrny Polikarp, aby przedyskutowac te sprawe z papiezem Anicetem; do porozumienia jednakowoz nie doszlo. Okolo 180 r. za papieza Wiktora sprawa terminu swiat wielkanocnych znow odzyla, odkad niejaki kaplan Blastos, zwolennik maloazjatyckiej praktyki kwartodecymanow, zaczal szerzyc ten zwyczaj w Rzymie. Wowczas papiez Wiktor polecil, by na synodach koscielnych rozpatrzono te sprawe. Wiekszosc synodow opowiedziala sie za niedzielnym terminem Wielkanocy wbrew praktyce maloazjatyckiej. Nowo ustalony termin swiecenia Wielkanocy papiez polecil wprowadzic wszedzie pod kara wylaczenia ze spolecznosci koscielnej. Mimo tego polecenia metropolia efeska z biskupem Polikratesem na czele trzymala sie nadal praktyki 14 nizan. Poniewaz zanosilo sie znow na rozlam koscielny, dlatego posrednictwa pokoju podjal sie biskup Lyonu sw. Ireneusz. Dzieki jego zabiegom do schizmy koscielnej nie doszlo, ale tez nadal nie bylo w Kosciele jednolitej praktyki swietowania Wielkanocy. Dopiero synod w Arles z 314 r. postanowil, by "w tym samym dniu i czasie uroczystosci wielkanocne byly obchodzone w calym Kosciele". Do sprawy tej wrocono jeszcze raz na I Soborze powszechnym w Nicei (325). Przyjeto wowczas praktyke rzymska dla calego Kosciola, opornych kwartodecymanow wylaczono ze spolecznosci koscielnej. Odtad praktyka rzymska zapuscila mocne korzenie w calym Kosciele, a w V wieku stala sie powszechna.
[ strony 80 i 81, .]

 

Wielkanocne tradycje i zwyczaje

 

"W tradycjach wiekszych uroczystosci swiata chrzescijanskiego daja sie zauwazyc dwa pierwiastki: jeden - czysto religijny, chrzescijanski; drugi - ludowy, poganski i czesto trudno rozroznic te dwa elementy, Kosciol, widzac jak wielkie znaczenie przywiazywal swiat poganski nie tyle do tresci swych wierzen, co do zwyczajow i zabaw towarzyszacych dawnym uroczystosciom, nie wystepowal wiec przeciw form, lecz tolerowal je, starajac sie tylko zaszczepic wsrod pogan dogmaty chrystianizmu. Juz w 591 roku papiez Grzegorz Wielki - wysylajac misjonarzy, aby glosili wiare w Chrystusa - zalecal, aby mieli na uwadze zwyczaje mieszkancow, nie niszczyli ich swiatyn, ale raczej na koscioly je zamieniali, aby nie wzbraniali obchodu uroczystosci i skladania ofiar, lecz starali sie zamieniac na uczty religijne dla chwaly Boga i taka polityka dawala znakomite rezultaty. Stare poganskie obrzadki i zwyczaje pozostaly, podnoszac juz tylko urok i bogactwo chrzescijanskich swiat. Kosciol - przyjmujac stare, poganskie obrzedy i nadajac im tylko nowa  chrzescijanska tresc . Najbardziej znane poganskie tradycje to malowanie jajek czy lany poniedzialek oraz kult zajaca itp. ( symbole zycia i plodnosci ) wszystkie te zwyczaje byly poswiecone bogini wiosny i  urodzaju oraz milosci znanej poganskiemu swiatu po wieloma imionami np. w krajach celtycko-germanskich jako Ostara albo  Eostre ( stad np. dzisiaj angielska nazwa Easter czyli Wielkanoc ) grecka lub rzymska Fauna a u Slowian to Dziwa lub Dziewanna  itp. Swieta te wypadaly tez na  wiosne ....

 

Ps :

 

Jak adwentysci obchodza Wielkanoc?

Wielkanoc jest dla adwentystow przede wszystkim pamiatka zmartwychwstania Chrystusa. Choc sam pomysl obchodzenia tego swieta (ktore jest najstarszym ze swiat koscielnych) i jego zasadnicze tresci, nie zostaly przejete bezposrednio z poganstwa, to jednak z uplywem lat wtargnely do obrzedowosci Wielkanocy obce, niechrzescijanskie elementy, tworzac mieszanke pogansko-chrzescijanskich ceremonii i zwyczajow.

Jak wiemy, dopiero Sobor w Nicei w 325 roku, zwolany przez cesarza Konstantyna, wydal dekret nakazujacy wszystkim chrzescijanom dostosowac sie do wymogow Rzymu, ktory przeforsowal stala date obchodzenia tego swieta w pierwsza niedziele po zydowskim swiecie Paschy (14 Nisan). Dlatego tez adwentysci uwazaja, ze chociaz nie ma nic zlego w uczczeniu zmartwychwstania w Wielkanoc, to nie jest to jednak wazna, czy tez niezbedna praktyka i na ogol w zaden sposob nie obchodza Wielkanocy, choc w niektorych zborach mozna wtedy uslyszec kazania o zmartwychwstaniu Chrystusa.

Przesłane  przez Tomka Grzesikowskiego