Zwycieztwo Chrystusa nad śmiercią

 

Zwycięstwo Chrystusa nad śmiercią

Felieton do Szkoły Sobotniej na 12 listopada 2022

Główną tezą wczesnego kościoła było to, że Jezus z Nazaretu został wzbudzony z martwych. Dla pierwszych chrześcijan istotne było nie to, że Jezus był wielkim nauczycielem, potężnym uzdrowicielem, inspirującym przywódcą lub że był ofiarą rażącego naruszenia prawa. Wszystko to było prawdą, ale nie to było podstawą wiary pierwszych chrześcijan. Centralnym faktem było to, że Jezus naprawdę umarł, został pogrzebany i wzbudzony do życia. Ci, którzy postanowili w to nie wierzyć, przedstawili alternatywne wyjaśnienia. W lekcji Szkoły Sobotniej w tym tygodniu autor postanowił zbadać, w jaki sposób autorzy ewangelii opowiedzieli historię zmartwychwstania, wyobrażając sobie zastrzeżenia oraz alternatywne wyjaśnienia ze strony swoich czytelników. Zastanowimy się również nad znaczeniem zmartwychwstania Chrystusa dla zrozumienia historii biblijnej oraz naszego życia.

Autor podręcznika do Szkoły Sobotniej rozpoczyna lekcję, którą studiowaliśmy w tym tygodniu słowami: „W tym tygodniu przyjrzymy się zmartwychwstaniu Chrystusa jako wydarzeniu ze wszystkimi jego przekonującymi dowodami.”

Apostoł Jan przekazuje wierzącym bardzo wyraźną obietnicę: Ap 21,4: „I otrze wszelką łzę z oczu ich, i śmierci już nie będzie… Jeżeli takie stwierdzenie znajduje się w Biblii czy powinniśmy mu ufać? W tym tygodniu zwróciliśmy uwagę na różne działania sił zła, które robiły wszystko, aby zatrzymać Jezusa w grobie.

Czy wysiłki, jakie podjęli żydowscy przywódcy, aby zatrzymać Jezusa zamkniętego w grobie, wzmocniły czy osłabiły argumenty przemawiające za Jego zmartwychwstaniem? Wydaje się, że im bardziej starali się „zatrzymać go” w grobie, tym bardziej chwalebne było jego pojawienie się po zmartwychwstaniu. Zwróć uwagę na opis Mateusza, w jaki sposób przywódcy żydowscy próbowali zapieczętować grób:

Mateusz 27,62-66

⁶² Nazajutrz, czyli w dzień po święcie Przygotowania, zebrali się u Piłata przedniejsi arcykapłani i faryzeusze, ⁶³ mówiąc: Panie, przypomnieliśmy sobie, że ten zwodziciel jeszcze za życia powiedział: Po trzech dniach zmartwychwstanę. ⁶⁴ Rozkaż więc zabezpieczyć grób aż do trzeciego dnia, żeby czasem uczniowie jego nie przyszli, nie ukradli go i nie powiedzieli ludowi: Powstał z martwych. I będzie ostatnie oszustwo gorsze niż pierwsze. ⁶⁵ Rzekł im Piłat: Macie straż, idźcie, zabezpieczcie, jak umiecie. ⁶⁶ Poszli więc i zabezpieczyli grób, pieczętując kamień i zaciągając straż.

Czy jest jakaś wskazówka w tym tekście, która może potwierdzić, że Piłat również myślał, że żydowscy przywódcy mogą zatrzymać Jezusa w grobie? A może można dostrzec w słowach Piłata ukryte szyderstwo?

„Działania najwyższych kapłanów, świadczyły o tym, jak bardzo obawiali się Jezusa, nawet po Jego śmierci. Być może gdzieś w głębi duszy obawiali się, że mimo wszystko może On po prostu zmartwychwstać.” (Lekcje biblijne, 4/2022, s.53)

Eksplodujący grób. Mateusz pokazuje jak „wybuchowe” było zmartwychwstanie:

Mt 28,1-10

A po sabacie, o świcie pierwszego dnia tygodnia, przyszła Maria Magdalena i druga Maria, aby obejrzeć grób. ² I oto powstało wielkie trzęsienie ziemi, albowiem anioł Pański zstąpił z nieba i przystąpiwszy odwalił kamień i usiadł na nim. ³ A oblicze jego było jak błyskawica, a jego szata biała jak śnieg. ⁴ A strażnicy zadrżeli przed nim ze strachu i stali się jak nieżywi. ⁵ Wtedy anioł odezwał się i rzekł do niewiast: Wy się nie bójcie; wiem bowiem, że szukacie Jezusa ukrzyżowanego. ⁶ Nie ma go tu, bo wstał z martwych, jak powiedział; chodźcie, zobaczcie miejsce, gdzie leżał. ⁷ A idąc śpiesznie powiedzcie uczniom jego, że zmartwychwstał, i oto poprzedza was do Galilei, tam go ujrzycie; oto powiedziałem wam. ⁸ I odeszły prędko od grobu z bojaźnią i wielką radością, i pobiegły oznajmić to uczniom jego. ⁹ A oto Jezus zastąpił im drogę i rzekł: Bądźcie pozdrowione! One zaś podeszły, objęły go za nogi i złożyły mu pokłon. ¹⁰ Wtedy rzekł do nich Jezus: Nie bójcie się! Idźcie i oznajmijcie braciom moim, aby poszli do Galilei, a tam mnie ujrzą.

Autor podręcznika zwrócił również uwagę na tożsamość pierwszych osób, które ujrzały zmartwychwstałego Pana:

„Niektórzy kpią z tego, że pierwszymi ludźmi, którzy ujrzeli zmartwychwstałego Chrystusa, byli Rzymianie. Dlaczego? W jakim sensie fakt ten, posiada symboliczne znaczenie, wskazując na głoszenie ewangelii także wśród pogan?” (Lekcje biblijne, 4/2022, s.54)

Wielu świadków: Potężne trzęsienie ziemi towarzyszyło ukrzyżowaniu i zmartwychwstaniu. W czasie zmartwychwstania Jezusa wielu „świętych” zostało wzbudzonych jako świadków (Mt 27,51-53).

Zastanawiam się, kim są ci, którzy zmartwychwstali razem z Jezusem? Ilu ich było? Czy byli to wszyscy wierni ze Starego Testamentu? Czy był to wielki tłum, czy tylko kilku luminarzy? Jest to fascynujący epizod.

Ciekawy komentarz na ten tmeat umieścił w swoim komentarzu The Gospel of Matthew Richard T. France, (The New International Commentary on the New Testament (Grand Rapids, MI: Wm. B. Eerdmans Publication Co., 2007), 1081-1083.

„Opis zmartwychwstania ludzi, którzy zmarli nie ma odpowiednika w tekście innych ewangelii i wzbudza wiele pytań bez odpowiedzi dla historycznie myślących komentatorów. Mateusz nie podaje nam żadnego wyjaśnienia opóźnienia między otwarciem grobów a pojawieniem się zmarłych w Jerozolimie dwa dni później ani tego, co się z nimi później stało. Możemy jedynie spekulować, na temat tego co mogłaby zarejestrować kamera i dlaczego pojawienie się „wielu” zmarłych „świętych” przed „wieloma” ludźmi nie pozostawiło żadnego innego śladu w źródłach historycznych. Podobnie jak w przypadku wielu niewytłumaczalnych naukowo cudów Jezusa, Mateusz nie jest zainteresowany zaspokajaniem naszej naturalnej ciekawości lub udzielaniem odpowiedzi empirycznym sceptykom. Opowiada tę historię ze względu na jej symboliczne znaczenie.

„Święci którzy zasnęli” mogli być prawdopodobnie rozumiani jako pobożni Żydzi, nie wiemy jednak, czy Mateusz myślał o ludziach sobie współczesnych, czy o znanych osobach z okresu Starego Testamentu, pochowanych wokół Jerozolimy. Kilka tekstów ST mówi w pewnym sensie o zmartwychwstaniu ludu Bożego. Najbardziej wyraźnym jest Dn 12,2 i prawdopodobnie Iz 26,19. Sformułowanie Mateusza jest szczególnie podobne do Ez 37,13, „I poznacie, że Ja jestem Pan, gdy otworzę wasze groby i wyprowadzę was z waszych grobów, ludu mój” (warto również zwrócić uwagę na wyobrażenie przypominające trzęsienie ziemi w Ez 37,7), chociaż zmartwychwstanie tam opisane jest metafora odrodzenia narodowego, a nie obietnicą osobistego życia po śmierci. Mateusz wyraźnie łączy zmartwychwstanie tych niezidentyfikowanych ludzi ze zmartwychwstaniem Jezusa, mimo że trzęsienie ziemi, które ich uwalnia, następuje w chwili jego śmierci. Kolejność słów pozwala nam zrozumieć, że albo wyszli z otwartych grobów dopiero po zmartwychwstaniu Jezusa, albo (co jest mniej naturalnie), że wyszli natychmiast, ale do czasu zmartwychwstania Jezusa, pozostali poza miastem. Tak czy inaczej, mamy tutaj pewną niezręczność narracyjną, która powoduje, że prawdopodobnie powinniśmy bardziej zwrócić uwagę na wyrażenie „wyszli z grobów po jego zmartwychwstaniu”. Jego zmartwychwstanie jest pierwszym, a ich zmartwychwstanie jest konsekwencją jego zmartwychwstania (por. 1Kor 15,20-23; 1Tes 4,14). Aby jednak to podkreślić, Mateusz łączy to wydarzenie z drugim trzęsieniem ziemi, które ukaże pusty grób Jezusa w 28,2. Niemniej, fakt że Mateusz odnotowuje to wydarzenie tutaj, mimo trudności związanych z przesunięciem ich zmartwychwstania i/lub pojawienia się dwa dni później, po trzęsieniu ziemi, sugeruje, że postrzegał on śmierć Jezusa, a nie tylko jego zmartwychwstanie, jako klucz do nowego życia, które jest teraz dostępne dla ludu Bożego.”

Święci, którzy powstali przy zmartwychwstaniu nie byli jedynymi świadkami. Możemy sporządzić listę różnych świadków, którzy pojawiają się w pismach Nowego Testamentu:

Rzymscy żołnierze (Mt 28,4.11)

Kobiety (Mt 28,1, 5-7; Mk 16,1-7; Łk 23,55; Łk 24,1-11; Jn 20,11-29)

Osoby które wstały z martwych razem z Jezusem (Mt 27,51- 53)

Kefas (Piotr) (1 Kor 15,5)

Dwunastu uczniów (1 Kor 15,5)

Ponad 500 osób (1 Kor 15,6)

Jakub (1 Kor 15,7)

Apostołowie (1 Kor 15,7)

Dwóch uczniów na drodze do Emaus (Mk 16,12; Łk 24,13-35)

Uczniowie na brzegu jeziora Galilejskiego (Jn 21,1-23)

Tomasz wraz z innymi uczniami (Jn 20,26-29)

Pochwała dla tych, którzy wierzą, nie widząc: Niektóre osoby martwią się, że jeżeli mają wątpliwości, to nie mogą być zbawieni. Jednak słowa Jezusa skierowane do Tomasza powinny być zarówno wielką zachętą, jak i łagodną naganą:

Jn 20,26-29 „A po ośmiu dniach znowu byli w domu uczniowie jego i Tomasz z nimi. I przyszedł Jezus, gdy drzwi były zamknięte, i stanął pośród nich, i rzekł: Pokój wam! ²⁷ Potem rzekł do Tomasza: Daj tu palec swój i oglądaj ręce moje, i daj tu rękę swoją, i włóż w bok mój, a nie bądź bez wiary, lecz wierz. ²⁸ Odpowiedział Tomasz i rzekł mu: Pan mój i Bóg mój. ²⁹ Rzekł mu Jezus: Że mnie ujrzałeś, uwierzyłeś; błogosławieni, którzy nie widzieli, a uwierzyli.”

W królestwie Bożym jest miejsce również dla tych, którym trudno jest wierzyć.

W tym tygodniu przeanalizowaliśmy kilka znaczących fragmentów, które mówią nam o zwycięstwie Chrystusa nad śmiercią. Wiele z tych fragmentów ilustruje wysiłki Szatana aby zatrzymać Jezusa w grobie. Dla nas potężną prawdą jest to, że Jezus zmartwychwstał i prawda o Jego zmartwychwstaniu leży w samym sercu chrześcijańskiej nadziei.

DO PRZEMYŚLENIA

Jakie przesłanki kryły się za postawieniem rzymskiej straży przy grobie Jezusa (Mt 27,62–66)? Jak ten fakt dostarcza dodatkowych argumentów na rzecz zmartwychwstania? W jaki sposób znaczenie historii na temat strażników przy grobie zmieniło się z biegiem czasu?

Dlaczego historia zmartwychwstania Jezusa jest tak ważna (Mt 28:1-6)? W którym momencie tej historii widzimy działanie samego Boga? Dlaczego to ważne, że Bóg, który wyraźnie milczał w Wielki Piątek, miał do powiedzenia ostatnie słowo w Niedzielę Wielkanocną?

Dlaczego Mateusz jako jedyny ewangelista dodał do relacji na temat śmierci Jezusa bardzo ciekawy epizod na temat zmartwychwstania (Mt 27,51-53)? Jaki miał cel? Dlaczego Bóg działa w naszym życiu w zaskakujący sposób, który powoduje, że zastanawiamy się co będzie się działo dalej?

Jaki jest cel narracji na temat pojawienia się Chrystusa w Jn 20,11–29 i 1 Kor 15,5–8? Temat zmartwychwstania można sprowadzić do dwóch pytań: Czy Jezus umarł? Oraz Czy później widziano go żywego? W jaki sposób odpowiedź na te dwa pytania nadaje kształt chrześcijańskiemu poselstwu i definiuje znaczenie tamtych wydarzeń?

Dlaczego metafora rolnicza dotycząca pierwocin użyta przez apostoła Pawła przy opisie zmartwychwstania Chrystusa jest dla nas tak ważna (1 Kor 15,20 por. Pwt 26,1–11)? W jaki sposób ta metafora daje nam nadzieję?

W czasach średniowiecza chrześcijanie koncentrowali swoją teologiczną refleksję głównie na rozważaniach o śmierci Jezusa. W jaki sposób historia zmartwychwstania uzupełnia i koryguje takie myślenie teologiczne?

Wszyscy doświadczyliśmy w swoim życiu straty. Jak wiara w zmartwychwstanie wpływa na sposób, w jaki postrzegamy naszą stratę? Który fragment historii zmartwychwstania ma dla ciebie największe znaczenie i dlaczego? W jaki sposób zrozumienie faktu, że Bóg nie zawiódł, On po prostu nie skończył jeszcze swojego planu, pomaga nam radzić sobie z trudnościami w życiu?

Przygotował Jan Pollok