On umarł za nas
Felieton do Szkoły Sobotniej na 5 listopada 2022
Dlaczego prosty tytuł „On umarł za nas” jest tak ważny w podręczniku zatytułowanym: „Życie wieczne: o śmierci, umieraniu i przyszłej nadziei”?
To pytanie przywodzi na myśl ideę zastępczej śmierci, która dla wielu ludzi wydaje się być bardzo kontrowersyjna. Mówiąc krótko, powiedzenie, że „On umarł za nas”, oznacza, że my nie musimy umierać za siebie. Idea zastępczej śmierci istnieje również w innych religiach, gdzie składane są ofiary ze zwierząt dla dobra ludzi. W niektórych religiach, ludzie wierzyli, że życie zwierząt ofiarnych zmobilizuje boga do odpowiedniego działania. W takim rytuale kryje się idea manipulowania bóstwem. Autorzy Biblii hebrajskiej bardzo stanowczo odcinają się jednak od takiej koncepcji. Dopiero wtedy, gdy Bóg złożył siebie w ofierze, idea zastępczej śmierci została w pełni wyrażona. Elementy tej idei możemy zobaczyć w opisie upadku człowieka oraz w opisie ofiarowania przez Abrahama swojego syna.
W naszym felietonie postanowiłem dokonać znacznego skrótu i skupiłem się tylko na dwóch słynnych fragmentach Biblii. Jeden z nich został napisany przed ukrzyżowaniem Jezusa. Jest to tzw. „Pieśń cierpiącego sługi Jahwe” z Iz 52,13 – 53,23. Drugi został napisany po ukrzyżowaniu (Flp 2,5-11) i jest nazwany hymnem.
Bardzo ciekawy jest fakt, że kiedy Jezus powoływał się i utożsamiał z cierpiącym Sługą nikt nie chciał w to wierzyć. Interpretacja pieśni o Słudze Jahwe w kontekście Jezusa pojawiła się dopiero po zmartwychwstaniu. Nikt nie chciał wierzyć, że Mesjasz umrze i zmartwychwstanie. To była potężna wizja jednak niezwykle trudna do zaakceptowania, zwłaszcza przez ludzi, którzy mieli całkowicie odmienną wizję mesjasza.
Proponuję, aby przeczytać oba hymny i zadać kilka kluczowych pytań:
Jaka jest ich religijna wartość? Jak jest ich prorocza wartość? Jaka jest ich wartość prognostyczna? Jak jest ich wartość doktrynalna? Oraz jaka jest ich wartość empiryczna?
Ponadto warto zastanowić się nad prognostyczną funkcją kluczowych symboli i wyrażeń takich jak: Mesjasz, baranek paschalny a także zagadkowych tekstów takich jak Ps 2,2, gdzie jest mowa o Jahwe i jego pomazańcu (mesjaszu). „Powstają królowie ziemscy i książęta zmawiają się społem Przeciw Panu i Pomazańcowi jego” Zamiast powiedzieć, że Jahwe jest Pomazańcem, autor psalmu mówi, że pomazaniec towarzyszy Jahwe.
Oto dwa wspomniane wyżej „hymny”
Izajasz 52,13 – 53,12
13 Oto szczęśliwie się powiedzie mojemu słudze:
Będzie nader wywyższony i bardzo wysoko wyniesiony.
14 Jak wielu się przeraziło na jego widok –
tak zeszpecony, niepodobny do ludzkiego był jego wygląd,
a jego postać nie taka jak synów ludzkich,
15 tak wprawi w zdumienie liczne narody,
królowie zamkną przed nim swoje usta,
bo zobaczą to, czego im nie opowiadano,
i zrozumieją to, czego nie słyszeli.
1 Kto uwierzył wieści naszej,
a ramię Pana komu się objawiło?
2 Wyrósł bowiem przed nim jako latorośl
i jako korzeń z suchej ziemi.
Nie miał postawy ani urody, które by pociągały nasze oczy
i nie był to wygląd, który by nam się mógł podobać.
3 Wzgardzony był i opuszczony przez ludzi,
mąż boleści, doświadczony w cierpieniu
jak ten, przed którym zakrywa się twarz,
wzgardzony tak, że nie zważaliśmy na Niego.
4 Lecz on nasze choroby nosił, nasze cierpienia wziął na siebie.
A my mniemaliśmy, że jest zraniony,
przez Boga zbity i umęczony.
5 Lecz on zraniony jest za występki nasze,
starty za winy nasze.
Ukarany został dla naszego zbawienia,
a jego ranami jesteśmy uleczeni.
6 Wszyscy jak owce zbłądziliśmy,
każdy z nas na własną drogę zboczył,
a Pan jego dotknął karą za winę nas wszystkich.
7 Znęcano się nad nim,
lecz on znosił to w pokorze
i nie otworzył swoich ust,
jak jagnię na rzeź prowadzone
i jak owca przed tymi, którzy ją strzygą,
zamilkł i nie otworzył swoich ust.
8 Z więzienia i sądu zabrano go,
a któż o jego losie pomyślał?
Wyrwano go bowiem z krainy żyjących,
za występek mojego ludu śmiertelnie został zraniony.
9 I wyznaczono mu grób wśród bezbożnych
i wśród złoczyńców jego mogiłę,
chociaż bezprawia nie popełnił
ani nie było fałszu na jego ustach.
10 Ale to Panu upodobało się utrapić go cierpieniem.
Gdy złoży swoje życie w ofierze,
ujrzy potomstwo, będzie żył długo
i przez niego wola Pana się spełni.
11 Za mękę swojej duszy ujrzy światło
i jego poznaniem się nasyci.
Sprawiedliwy mój sługa wielu usprawiedliwi
i sam ich winy poniesie.
12 Dlatego dam mu dział wśród wielkich
i z mocarzami będzie dzielił łupy
za to, że ofiarował na śmierć swoją duszę
i do przestępców był zaliczony.
On to poniósł grzech wielu
i wstawił się za przestępcami.
Czy w powyższych wersetach pojawia się idea zastępczej śmierci? Jaka idea pobrzmiewa w tych wersach?
Dlaczego Jezus umarł? Odpowiedź na to pytanie stwarza kłopot i jest jednym z najtrudniejszych pytań w doktrynie o zbawieniu. W jaki sposób śmierć Jezusa rozwiązuje problem grzechu? Zakładając, że Bóg działał w Chrystusie, aby zbawić ludzkość oraz że Jego dzieło zakończyło się sukcesem wciąż pozostaje pytanie w jaki sposób Chrystus dokonał odkupienia ludzkości? Co spowodowało, że Jego dzieło zakończyło się sukcesem?
Chrześcijanie nigdy nie byli jednomyślni w odpowiedzi na to pytanie. Istnieje ortodoksyjna doktryna dotycząca osoby Chrystusa – kim był Chrystus. Nie istnieje jednak paralelna doktryna dotycząca Jego dzieła. W historii myśli chrześcijańskiej możemy wskazać kilka teorii definiujących dzieło Chrystusa: teoria okupu, teoria zadośćuczynienia (zastępcza śmierć Chrystusa), czy teoria moralnego wpływu. Każda z tych teorii kształtowała w różnych okresach historii chrześcijańską teologię, żadna jednak nie uzyskała jednomyślnego poparcia.
W kontekście tego, co wydarzyło się na krzyżu, możemy wskazać na trzy różne modele: Jezus jako przykład, Jezus jako ofiara oraz Jezus jako nauczyciel. Ten trzeci model - Jezus jako nauczyciel, który przez swój przykład pokazuje jaki charakter posiada Bóg jest moim zdaniem najpotężniejszym przykładem. Zastępcza śmierć Jezusa na krzyżu jest potężnym obrazem jest jednak tylko częścią dużego obrazu Boga.
Ktoś porównał dzieło Chrystusa do domu z oknami z wielu stron, które zmieniają perspektywę patrzenia na dom. Autorzy biblijni mieli trudności z wyjaśnieniem na czym polegało dzieło Chrystusa. Bóg jest większy niż to co o Nim może powiedzieć i zrozumieć człowiek.
Hymn o tym, który ogołocił samego siebie: Filipian 2,5-11
5 Takiego bądźcie względem siebie usposobienia, jakie było w Chrystusie Jezusie,
6 który chociaż był w postaci Bożej,
nie upierał się zachłannie przy tym, aby być równym Bogu,
7 lecz wyparł się samego siebie,
przyjął postać sługi
i stał się podobny ludziom;
a okazawszy się z postawy człowiekiem,
8 uniżył samego siebie
i był posłuszny aż do śmierci, i to do śmierci krzyżowej.
9 Dlatego też Bóg wielce go wywyższył
i obdarzył go imieniem, które jest ponad wszelkie imię,
10 aby na imię Jezusa zginało się wszelkie kolano
na niebie i na ziemi, i pod ziemią
11 i aby wszelki język wyznawał, że Jezus Chrystus jest Panem,
ku chwale Boga Ojca.
Który z tych dwóch fragmentów posiada większy wpływ na pielęgnowanie naszego duchowego życia?
W tej lekcji skupiliśmy uwagę na dwóch wielkich hymnach które opisują śmierć Jezusa. Jeden z nich powstał przed śmiercią Jezusa – jest to hymn na temat cierpiącego Sługi Jahwe z Iz 53, a drugi to wielki hymn z Flp 2 który mówi o Jezusie, który ogołocił samego siebie. Izajasz 53 jest fascynującą przepowiednią. Z kolei Filipian 2 jest wielką refleksją na temat śmierci Jezusa.
DO PRZEMYŚLENIA
Dlatego nadzieja zmartwychwstania jest tak ważna dla wszystkich.
1 Kor 15,17-18. Jaki wpływ ma ten fragment na nasz pogląd na temat życia po śmierci?
Dz 2,23 i Ap 13,8. Jeśli Chrystus został ukrzyżowany dopiero w czasach Nowego Testamentu, co znaczy stwierdzenie, że został „zabity od założenia świata”? W jaki sposób Tytus 1,2 pomaga odpowiedzieć na to pytanie?
1 Pi 1,18-20. W jaki sposób można zrozumieć wyrażenie „odkupiony drogocenną krwią Chrystusa”? Według autora lekcji w historii Abrahama i Izaaka (Rdz 22,11-13) można znaleźć elementy wskazujące na ideę zastępczej śmierci, która została w pełni pokazana w życiu Chrystusa. Jak można zinterpretować biblijne znaczenie „zastępczej śmierci”? Czy możesz znaleźć lepsze słowo na wyrażenie tego, co autor biblijny chciał przekazać przez „ofiarowanie” Izaaka? Jakiej lekcji na temat Boga miał uczyć system ofiarniczy?
Mt 16,21-23. Jak zareagował Piotr, gdy Jezus przepowiedział swoje cierpienie i śmierć, które miały nastąpić w Jerozolimie? Dlaczego Piotr tak zareagował? Dlaczego Jezus odpowiedział mu tak stanowczo? W jaki sposób można wyjaśnić wyrażenie „musi” w wersecie 21? Dlaczego Jezus musiał cierpieć, umrzeć i zmartwychwstać trzeciego dnia? Ten element musiał być bardzo ważny skoro został wielokrotnie powtórzony (Mt 17,22-23; Mk 9,30-32; Łk 9,44-45; 18,31-34). Czego dowiadujemy się z ewangelii Jana 3,14-15 na temat krzyża?
Jn 19,1-30. Co Jezus mógł mieć na myśli, mówiąc „Wykonało się”? Jeśli krzyż był naprawdę wypełnieniem misji Jezusa, dlaczego bitwa trwa tak długo? Co jeszcze musi się wydarzyć?
1 Kor 1,18-24. Co Paweł mówi w tych wersetach na temat krzyża i jak przeciwstawia go „mądrości świata”? Co złego jest w mądrości świata? Jakie jest znaczeniu krzyża w następujących wersetach: Rz 3,21-26; 5,8; 6,22-23; Flp 3,9-11?
Hbr 10,4. Jeżeli krew wołów i kozłów nie mogła zgładzić grzechów, to w jaki sposób ludzie byli zbawieni w czasach Starego Testamentu? Czy Bóg włożył ich grzechy na niebiańską kartę kredytową, którą trzeba było zapłacić dopiero na krzyżu?
2 Kor 5,18-21. Jeśli Chrystus umarł za grzechy całego świata, dlaczego nie wszyscy zostaną zbawieni? Dlaczego osobisty wybór odgrywa tak wielką rolę w ostatecznym rozrachunku?
Przygotował Jan Pollok
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz