Znaki, które wskazują drogę
Felieton do Szkoły Sobotniej na 5 października 2024
Dzięki Bożej opatrzności historia Jezusa została opowiedziana w czterech księgach, a nie tylko w jednej. Można z tego wyciągnąć kilka wniosków. Po pierwsze, historia Jezusa jest tak ogromna, że kilka perspektyw pozwala nam lepiej zrozumieć Jego misję. Po drugie, Bóg spotyka nas tam, gdzie jesteśmy. Niektórzy czytelnicy najlepiej zrozumieją Jezusa z historii opowiedzianej przez Mateusza. Inni z kolei wolą historię opowiedzianą przez Marka, Łukasza lub Jana. Po trzecie możemy zauważyć, że istnieje więcej niż jeden właściwy sposób myślenia. Mateusz, Marek, Łukasz i Jan wszyscy mówią prawdę, wszyscy są natchnieni przez Boga, ale wszyscy opowiadają historię w wyraźnie inny sposób.
Istnieje wiele podobieństw w historii Jezusa, opowiedzianej przez Mateusza, Marka i Łukasza. Ewangelia Jana jest zupełnie inna. Tak zwane „ewangelie synoptyczne” (Mt, Mk i Łk) powstały na podstawie wspólnej ustnej tradycji o życiu Jezusa, która była znana we wczesnym kościele. Ta wspólna historia oznacza, że ewangelie synoptyczne są podobne pod wieloma względami. Jan z kolei wypełnia luki we wspólnej historii, na podstawie własnych doświadczeń. Ewangelia Jana powstała później niż ewangelie synoptyczne i wykracza poza wydarzenia z życia Jezusa, sięgając do głębszego duchowego znaczenia misji Jezusa. Jan przemawia do czytelników w sposób, który różni się od innych ewangelistów. Jak zobaczymy, Jan mówi szczególnie o tym, jak możemy mieć żywą relację z Bogiem, którego nie możemy zobaczyć, usłyszeć ani dotknąć.
Kilka ogólnych uwag na temat Ewangelii Jana.
Ewangelia Jana jest wybiórcza.
Wiele innych cudów uczynił Jezus wobec uczniów, które nie są spisane w tej księdze; te zaś są spisane, abyście wierzyli, że Jezus jest Chrystusem, Synem Boga, i abyście wierząc mieli żywot w imieniu jego. (Jn 20,30-31)
Ewangelia Jana jest wyjątkowa.
Ewangelia Jana ma inny punkt widzenia niż Ewangelie synoptyczne
Materiał jest dobierany i układany w określonej kolejności
Uwaga zwrócona jest tylko na niektóre aspekty, wydarzenia itp., przy jednoczesnym minimalizowaniu lub wykluczaniu innych elementów historii
Ewangelia Jana jest skierowana do ówczesnych czytelników.
Autor Ewangelii kieruje swój tekst przede wszystkim do ludzi, którzy żyli w II wieku n.e. i nie byli świadkami ziemskiego życia Jezusa. Można więc powiedzieć, że Ewangelia została napisana dla nas i zwraca się do nas jako czytelników. Autor nalega abyśmy ją przeczytali lub usłyszeli. W ten sposób tekst Ewangelii spełni swoje zadanie.
Ewangelia Jana została napisana w konkretnym celu.
Ewangelia Jana została napisana „abyście uwierzyli”. W całej Ewangelii nie pojawia się ani razu rzeczownik „wiara” (pistis). Jednak Jan konsekwentnie posługuje się czasownikiem „wierzyć” (pisteuo), aby określić relację między Jezusem – nauczycielem, a jego naśladowcami. Ta relacja nigdy się nie kończy i z czasem się pogłębia. Jest to relacja miłości, przyjaźni, która nie może być statyczna. Aby Ewangelia mogła pośredniczyć, ułatwiać i podtrzymywać tę relację, musi być regularnie czytana. Tak jak osoby zakochane lub przyjaciele nigdy nie przestają rozmawiać, nawet po tym, jak podzielą się wszystkimi „wiadomościami”, tak Jezus i jego naśladowcy są zaangażowani w nieustanną konwersację, która odbywa się za pośrednictwem tekstu Ewangelii, podobnie jak listy i rozmowy telefoniczne umożliwiają utrzymanie kontaktu między przyjaciółmi, którzy są fizycznie od siebie oddaleni. Autor Ewangelii zakłada, że będziemy stale czytać Ewangelię. W ten sposób nasze poznanie Ewangelii będzie się zmieniać i rozwijać.
Ewangelia Jana jest starannie skomponowana.
Jn 1,1–18 Prolog
Jn 1,19–12:52 Księga znaków: Publiczna służba Jezusa
Jn 13,1–21,22 Księga męki: Ostatnie słowa Jezusa, śmierć i zmartwychwstanie
Jn 21,23–25 Epilog
Ewangelia Jana zawiera wiele tematów i symboli zbudowanych na liczbie 7.
7 tytułów Jezusa:
1. Baranek Boży (1,29)
2. Syn Boży (1,34)
3. Rabin (1,38)
4. Mesjasz (1,41)
5. Jezus z Nazaretu (1,45)
6. Król Izraela (1,49)
7. Syn Człowieczy (1,51)
7 stwierdzeń „JESTEM”:
1. Ja jestem chlebem życia (6,35)
2. Ja jestem światłością świata (8,12)
3. Ja jestem bramą (10,7)
4. Ja jestem Dobrym Pasterzem (10,11)
5. Ja jestem zmartwychwstaniem (11,25)
6. Ja jestem drogą, prawdą i życiem (14,6)
7. Ja jestem prawdziwym krzewem winnym (15,1)
7 „znaków”:
1. Woda przemieniona w wino (2,1-11)
2. Uzdrowienie syna urzędnika (4,46-54)
3. Uzdrowienie przy sadzawce (5,1-15)
4. Nakarmienie pięciu tysięcy (6,1-15)
5. Chodzenie po wodzie (6,16-21)
6. Uzdrowienie niewidomego (9,1-41)
7. Wskrzeszenie Łazarza (11,1-45)
Jan przedstawia cuda Jezusa w sposób znacząco odmienny niż robią to Ewangelie synoptyczne (Mateusz, Marek, Łukasz). Zamiast słowa cud Jan posługuje się terminem „znak” (semeia) do opisu tych wydarzeń.
Autorzy NT posługują się kilkoma wyrażeniami na określenie słowa „cud”. Podstawowym wyrażeniem jest idom „znaki i cuda” (semeia i teras). Kolejnym terminem jest słowo „moc” (dynamis) lub cud, i to jest główny termin w Ewangeliach synoptycznych. Oznacza on potężny czyn, przez który Bóg objawia się w Chrystusie. Czwartym terminem jest słowo „dzieło” (ergon), które wraz ze słowem „znak” (semeia) jest preferowane w Ewangelii Jana. Jan używa tego terminu, aby pokazać, że w Jezusie objawia się dzieło Ojca. Chociaż terminy te są często synonimami jednocześnie oznaczają trzy różne aspekty cudów. „Znaki” wskazują na teologiczne znaczenie cudu jako objawienia Boga, „moc” na siłę stojącą za czynem, „dzieło” na osobę stojącą za nim, a „cud” na jego „niesamowity” wpływ na obserwatora.
Dlaczego Jan pisze raczej o znakach zamiast o cudach? Co znaki oznaczają dla posługi Jezusa?
Jan przedstawiał służbę Jezusa zwracając uwagę na fakt, że Jezus materializował swoje poselstwo w różny sposób. Czynił to przy pomocy obrazów, opowieści, działań (uciszenie burzy, uzdrowienie kończyn), a także rzeczy takich jak ślina, drzewo figowe, kosze itp. Można by nawet powiedzieć, że służba Jezusa była bardziej służbą znaków niż służbą głoszenia, nauczania lub uzdrawiania.
Znaki podkreślały, że Jezus był wysłannikiem Ojca. Autor Ewangelii zwrócił uwagę, że niektórzy ludzie kwestionowali lub nawet „testowali” Jezusa i zostali określeni jako niewierzący lub niezdolni do zinterpretowania znaczenia znaków.
Profesor Nowego Testamentu Paul Anderson w swojej książce The Riddles of the Fourth Gospel pisze o zagadkach, z którymi mierzymy się w tej Ewangelii. Zwrócił uwagę, że znaki Jezusa zarówno „pomniejszały, jak i zdobiły”. Z jednej strony, znaki Jezusa powodowały, że ludzie zaczynali w niego wierzyć (2,11.23; 4,53; 6,2.14; 11,15.45.48; 12,11.18-19; 20,30-31). Jan nazywa prawdopodobnie największy z cudów Jezusa — wzbudzenie Łazarza z martwych jako znak (11,1-45). Czynienie znaków miało potwierdzać, że Jezus został posłany przez Boga (3,2; 7,31; 9,16; 10,41-42).
Z drugiej strony, Jezus potępiał poleganie na znakach (4,48; 6,26), a wiara bez zobaczenia Jego znaków była nazywana „błogosławioną” (20,29). Osoby, które zostały ukazane jako te, które domagały się znaku były określane jako niewierzące (2,18; 6,30). Inne osoby z kolei nie chciały wierzyć pomimo znaków, które dokonał Jezus. (12,37).
Co myślimy o kimś, kto daje sprzeczne sygnały? W jaki sposób sprzeczne informacje na temat znaków Jezusa prowadziły do „wiary” w Niego (Jn 20,30)?
Jn 17,20 i 15,1-8. W jaki sposób te fragmenty identyfikują drugie pokolenie chrześcijan i ich relację z uczniami Jezusa? Jakie było przesłanie Jana dla drugiego pokolenia chrześcijan? To przesłanie zostało wyrażone w cudach (znakach), które uczynił Jezus. Łk 4,40 W jaki sposób Jezus uzdrawiał ludzi? Na czym polega różnica w wykonywaniu cudów przez Jezusa wg Jana: wesele w Kanie (Jn 2,1-11), uzdrowienie syna urzędnika królewskiego (4,46-54), uzdrowienie sparaliżowanego przy sadzawce Betesda (5,1-15), uzdrowienie niewidomego (9,1-7) i wzbudzenie z martwych Łazarza (11,39-44). Co łączy te cuda i jakie przesłanie niosą one dla drugiego pokolenia chrześcijan?
DO PRZEMYŚLENIA
Jan informuje, że cuda Jezusa objawiały Jego boską tożsamość. Te niezwykłe czyny ujawniają głęboką duchową prawdę o tym, że Jezus jest osobistym Zbawicielem każdego z nas.
Jn 2,1-11 Przemiana wody w wino na weselu w Kanie. Autor lekcji zwrócił uwagę na kilka alegorycznych motywów interpretacyjnych. Po pierwsze, cud przemiany wody w wino, którego dokonał Jezus był często w tradycji egzegetycznej łączony z historią Mojżesza, który zamienił wody Nilu w krew. Następnie, woda, która została wykorzystana przez Jezusa pochodziła z dzbanów, które używane były w rytuałach oczyszczania, co może nawiązywać do tematu zbawienia. Gospodarz uczty, nieświadomy cudu, którego dokonał Jezus, był zaskoczony jakością wina. Autorzy lekcji w klasycznym, adwentystycznym stylu wyjaśnili, że wino było niefermentowane, powołując się na wyjaśnienia Ellen White.
Możemy sobie wyobrazić, jak upokarzający dla gospodarza wesela musiał być fakt braku wina. Taka sytuacja musiała rzucać cień na wyjątkowy dzień Młodej pary. Właśnie w tym momencie pojawia się w ich życiu Jezus, który dokonuje cudu. Ten cud ma wiele symbolicznych elementów, ale być może jednym z najbardziej zaskakujących jest fakt, że Jezus interweniował w tym, co mogło wydawać się nieistotnym problemem. Ratując parę przed towarzyskim zażenowaniem, Jezus pomógł im kontynuować świętowanie tego dnia z radością.
Chrystus może zmienić jakość rutynowych codziennych czynności. Możemy odczuwać duchowe i emocjonalne odłączenie spowodowane rutyną codzienności. Bóg spotyka nas w tych przestrzeniach i przekształca to, co zwyczajne, w coś co jest nadzwyczajne. Bóg jest zainteresowany naszą codziennością i przypomina nam, że Jego łaska i moc nie zależą od siły naszej wiary.
Jn 4,43-45. Jak pogodzić stwierdzenie w wersecie 44 (…prorok nie ma uznania we własnej ojczyźnie) z powitaniem Jezusa w Galilei?
Jn 4:46-54 Uzdrowienie syna królewskiego urzędnika. Mężczyzna zwrócił się do Jezusa z prośbą, aby uzdrowił jego umierającego syna. Prawdopodobnie wieść o pierwszym cudzie Jezusa rozeszła się po mieście i urzędnik musiał o tym słyszeć. Początkowo Jezus odpowiedział: „Jeśli nie ujrzycie znaków i cudów, nie uwierzycie”. Mimo że odpowiedź Jezusa brzmiała negatywnie, to jednak spełnił On prośbę mężczyzny. Wiara tego człowieka była szczególna. Kiedy Jezus powiedział mu, że jego syn będzie żył, nie zakwestionował słów Jezusa. Mężczyzna wrócił do domu, pewny słów Jezusa. Gdy jeszcze był w drodze, jego słudzy poinformowali go, że jego syn żyje. Urzędnik królewski rozpoznał w Jezusie wielki autorytet. To sprawiło, że traktował słowa Jezusa jako prawdę, która jest wprowadzona w życie. Jeśli Jezus coś mówi, nie ma powodu, by w to wątpić.
W jaki sposób opowieść o uzdrowieniu syna urzędnika królewskiego ilustruje prawdę, którą Jezus wypowiedział w wersecie 44? W jaki sposób ta opowieść artykułuje poselstwo Ewangelii dla drugiego pokolenia chrześcijan? Gdybyś był świadkiem prawdziwego cudu, skąd byś wiedział, czy ten cud pochodził on Boga, czy nie?
Jn 5,1-9 Uzdrowienie człowieka przy sadzawce Bethesda. W opinii ludzi sadzawka miała rzekomo uzdrawiające właściwości. Zdaniem sparaliżowanego człowieka tylko ci którzy byli wystarczająco szybcy, silni i posiadający szczęście mogli zostać uzdrowieni. Kiedy Jezus przyszedł ze swoimi uzdrawiającymi słowami, człowiek, który nigdy nie mógł wejść do sadzawki, został uzdrowiony. Ten cud świadczy o tym, że uzdrowienie przez Boga nie polega na naszych wysiłkach lub umiejętnościach, ale na Jego łasce, którą daje za darmo. To przypomina nam, że zbawienie nie jest uzależnione od mojej aktywności. Boża miłość i zbawienie są dawane za darmo i ten fakt posiada bardzo głębokie znaczenie.
Wielu ludzi, którzy siedzieli przy sadzawce potrzebowało uzdrowienia, a jednak nikt z nich nie widział Jezusa, ponieważ ich uwaga zwrócona była na ruch wody. Ich oczy były zwrócone na rzecz, która nie mogła przynieść uzdrowienia, podczas gdy Bóg był wśród nich obecny. Jezus uzdrowił sparaliżowanego człowieka w Szabat. Jezus nakazał mu wziąć matę, na której leżał i chodzić. To polecenie wywołało kontrowersje wśród przywódców religijnych, ponieważ uważali, że noszenie maty w Szabat jest wykonywaniem pracy. Człowiek, który niósł matę, mógł opowiedzieć przywódcom religijnym o swoim spotkaniu z Jezusem. Nigdy nie powinniśmy wstydzić się naszego świadectwa o tym, skąd pochodzimy, zanim spotkaliśmy Jezusa.
Dlaczego Jezus zapytał sparaliżowanego człowieka, czy chce być uzdrowiony? Dlaczego Jezus dokonał tego cudu w tym konkretnym czasie i miejscu? Zwróć uwagę na Jn 5,14. Czego dowiadujemy się na temat metody uzdrawiania w Jn 5?
Jn 5,10-16. Zamiast świętować wyzdrowienie człowieka, religijni przywódcy ganią go. Ta scena pokazuje jaskrawy kontrast pomiędzy rytualną religią i drogą Jezusa, pomiędzy legalistyczną wierności i współczuciem. Odrzucenie Jezusa przez Żydów nie było spowodowane brakiem dowodów, ale ich zepsutymi religijnymi motywami.
Dlaczego tak trudno było przywódcom religijnym pozytywnie zareagować na cuda Jezusa? Jn 5,38-42. W jaki sposób ten fragment pomaga odpowiedzieć na poprzednie pytanie?
Jn 5, 16-18 Jan pokazuje, że Jezus uzdrawiając sparaliżowanego człowieka faktycznie wypełnił przykazanie o Szabacie, ponieważ uwolnił chorego człowieka z niewoli, w której przebywał od 38. lat. Bardzo podoba mi się inspirujące pytanie umieszczone w części na czwartek: Jak możemy uniknąć pułapki, która polega na tym, że wierząc w Boga i wyznając właściwe zasady wiary możemy nie poddać się w pełni Chrystusowi?
Ta historia przypomina o niebezpieczeństwie uwikłania się w tradycje kosztem dostrzegania większego dzieła Boga. Jesteśmy powołani do pielęgnowania głębokiej, osobistej relacji z Bogiem, w której nasza wiara jest czymś więcej niż tylko wiedzą, na temat tego co jest słuszne. Pokorna postawa i unikanie samouwielbienia umożliwiają Bogu prowadzenie nas i przynosi uzdrowienie, włączanie oraz głęboką więź z Chrystusem.
Dlaczego Jezus polecił uzdrowionemu człowiekowi nieść swoją matę? Mata była dla tego człowieka czymś więcej niż tylko miejscem do leżenia, była domem. Akt niesienia maty zwrócił uwagę na cud, którego dokonał Bóg. Jak wiele rzeczy, które nosimy w naszym życiu — ciężary, traumy, doświadczenia, które zakotwiczyły nas w naszym cierpieniu, kiedy Bóg nas uzdrawia, te same ciężary stają się świadectwem, które podnosi innych na duchu.
Na czym polega główny problem w przestrzeganiu szabatu? Dlaczego Jezus był na przeciwległym biegunie w stosunku do religijnych przywódców?
Przygotował Jan Pollok
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz