Miasto, które nazywa się Zamieszanie
Felieton do Szkoły Sobotniej na 27 maja 2023
Czy twoim zdaniem, starożytny Babilon zostanie odbudowany?
W tym tygodniu przechodzimy w końcu do poselstwa przekazanego przez drugiego anioła. Drugi anioł przemawia tak, jakby Babilon był znanym pojęciem. Chociaż miasto Babilon nie zostało jeszcze wspomniane w Apokalipsie, to na samym początku dowiadujemy się, że miasto to upadło. Zdaniem wielu uczonych, którzy zajmują się Apokalipsą, Babilon jest proroczą nazwą Rzymu. Elisabeth Schüssler Fiorenza, która jest jednym z najwybitniejszych współczesnych katolickich uczonych zajmujących się Apokalipsą podziela tę opinię, chociaż zaznacza, że Babilon „nie może być zredukowany do prostego kodu lub steno-symbolu dla Rzymu, ponieważ Jan używa nazwy „Babilon”, aby przywołać cały zakres biblijnych znaczeń”. (Revelation: (Minneapolis: Fortress, 1991). Warto więc wyjść poza lekturę Apokalipsy przez pryzmat Rzymu i zwrócić uwagę na głębsze wątki biblijne.
Z księgi Rodzaju dowiadujemy się, że Babilon był miastem położonym w ziemi Synear, gdzie pierwotnie zbudowana była wieża Babel. (Rdz 10,10 i 11,2; Dn 1,2). Zdaniem starotestamentowych proroków, Babilon był narzędziem w ręku Boga do ukarania Izraela za grzech i nieposłuszeństwo. Jednak Babilon nadużył swoją władzę i nie oddał chwały Bogu Jahwe. W Dn 5 dowiadujemy się o zburzeniu miasta Babilon oraz śmierci króla Baltazara, który sprzeciwił się Bogu podobnie jak pierwsze pokolenia po potopie. Autor Apokalipsy wykorzystuje tę historię i opowiada ją na nowo, jednak zamiast pokazać chwałę i potęgę Babilonu która doprowadziła do jego ostatecznego upadku, autor Apokalipsy wykorzystuje hebrajski sposób myślenia – od skutku do przyczyny - aby pokazać „wielkie miasto”, które zarządza całą ziemią, ale od samego początku miasto znajduje się w ruinie.
Anioł złowieszczo oznajmuje, że Babilon jest winny prostytucji [porneia] (Ap 14,8; 17,2.4; 18,3; 19,2). Konsekwencje tego słowa wpływają na jego znaczenie. Babilon jest w Starym Testamencie kojarzony z bałwochwalstwem, wywyższaniem się, uciskiem i okrucieństwem (Iz 21,1-9; 41,1-15; 50,1-51,64). Z kolei prostytucja jest grzechem Izraela i prorocy posługiwali się tym słowem, aby opisać niewierność i krnąbrność ludu Bożego (Iz 1,21; Jr 2,20; Ez 16,15; Oz 9,1).
Powyższe teksty opisują Izrael, który niegdyś był „wiernym miastem”, a teraz stał się prostytutką! Jakąż nierządnicą stało się to miasto wierne, niegdyś pełne praworządności, sprawiedliwość w nim mieszkała, a teraz mordercy! (Iz 1,21). Kiedy termin ten pojawia się w Apokalipsie w odniesieniu do Babilonu (14,8; 17,2.4; 18,3; 19,2), czytelnik musi zwrócić uwagę na nieco inny punkt odniesienia, ponieważ w przypadku Babilonu nie mamy do czynienia z wcześniejszą historią „wiernego miasta”.
Musimy pamiętać, że głównym antagonistą w tej historii jest Smok. To on jest Ojcem Założycielem Babilonu. „Wybuchła walka w niebie: Michał i aniołowie jego stoczyli bój ze smokiem.” (Ap 12,7). „I walczył smok i aniołowie jego, lecz nie przemógł i nie było już dla nich miejsca w niebie.” (Ap 12,8). Postać, która zapoczątkowała wojnę, jest identyfikowana przy pomocy pięciu tytułów: „Starożytny Wąż, zwany Oszczercą (diabolos) i Przeciwnikiem (satanas), Zwodzicielem całego świata”. Jan mówi, że „zrzucony został na ziemię, zrzuceni też zostali z nim jego aniołowie” (12:9).
Jest to Strefa Zero w historii Objawienia. Do listy imion opisujących antagonistę musimy dodać termin Babilon, ponieważ poemat Izajasza o upadłej jasnej gwieździe odbija się echem w narracji Apokalipsy o wojnie w niebie (Iz 14,12-20). Co najważniejsze, tematem poematu Izajasza jest właśnie Babilon. „I stanie się w owym dniu, gdy Pan da ci odpoczynek po twoim znoju i udręce, i po ciężkiej niewoli, w którą popadłeś, że zanucisz tę szyderczą pieśń o królu babilońskim i powiesz tak: Wykończył się ciemięzca, skończyło się panoszenie! (Iz 14,3-4). Babilon posiada nie tylko znaczenie historyczne, ale obejmuje również pozaziemską, kosmiczną rzeczywistość. (Iz 14,12-14). Jasna Gwiazda staje się upadłym aniołem „oto strącony jesteś do krainy umarłych, na samo dno przepaści.” (Iz 14,15) lub jak opisał to Jan w Apokalipsie: „I zrzucony został ogromny smok, … zrzuceni też zostali z nim jego aniołowie.” (Ap 12,9). Po upadku Smok „odchodzi” aby walczyć z resztą potomstwa kobiety. Ponieważ strategia konfrontacji nie powiodła się, Smok przyjmuje obecnie strategię ukrywania się. Powołuje dwóch zastępców: bestię która wychodzi z morza (13,1-10) a następnie w osobnej scenie powołuje bestię, która wychodzi z ziemi (13,11-18. Za pomocą oszustwa i przemocy te dwie bestie wywierają ogromny wpływ. Co najważniejsze obie bestie są przedstawione nie tylko jako przeciwieństwo „świadectwa Jezusa” (Ap 12,17), ale jako kopie. Bestia wychodząca z morza otrzymuje ranę, podobnie jak Baranek, a bestia wychodząca z ziemi wygląda jak baranek – w podobny sposób opisywany jest Jezus w Apokalipsie. Co to znaczy? Oznacza to, że chociaż obie bestie reprezentują Smoka i jego interesy, to jednak udają przedstawicieli Boga. Oznacza to, że reprezentują Smoka w przebraniu przypominającym Boga!
Poselstwo drugiego anioła: „Upadł, upadł Wielki Babilon!” (Ap 14,8) wskazuje na złożoną strukturę tej narracji: Babilon upadł tak jak upadła/została strącona Jasna Gwiazda, i upadła jako nieudane i zwodnicze przedsięwzięcie.
Drugi anioł ogłasza upadek Babilonu i w przeciwieństwie do pierwszego i trzeciego poselstwa, to nie jest przekazane donośnym głosem. Jan używa języka, który bardziej przypomina lament pogrzebowy z powodu upadku Babilonu. Czasownik „upadł” został wyrażony przy pomocy czasu przeszłego nieoznaczonego (tzw. aoryst) oznacza, że jest to czynność przeszła dokonana. Miasto upadło. Nie ma tutaj odniesienia do historycznego Babilonu, jest raczej mowa o Babilonie Wielkim. Kto ukrywa się nazwą starożytnego miasta Babilon, które leży przecież w gruzach?
Autor naszego podręcznika dużo czasu przeznacza na omówienie Ap 17, gdzie szczegółowo został opisany Wielki Babilon. Przede wszystkim trzeba zwrócić uwagę, że ów Wielki Babilon został przedstawiony w Ap 17 przy pomocy metafory kobiety, która łączy się z opisem kobiety w Ap 12. W obu przypadkach szczegółowo został opisany ubiór tych kobiet, a także ich związek ze Smokiem. Obie mają potomstwo i obie przebywają na pustyni. Trudno nie zauważyć tych paraleli: kobieta w Ap 12, która urodziła chłopczyka reprezentuje lud Boży. W Starym Testamencie lud Boży bardzo często był przedstawiony jako Boża Oblubienica - żona. Częste przypadki jej niewierność była dla Boga ciągłym źródłem bólu, żalu i zniechęcenia. Autorzy Starego Testamentu pokazywali jak wiele razy Bóg „tolerował” jej niewierność, ale w końcu został zmuszony do zerwania z nią relacji. Prorocza historia została ponownie powtórzona w Apokalipsie. Lud Boży został przedstawiony w Ap 12 jako kobieta, która ucieka na pustynię przed wielogłowym czerwonym Smokiem i Bóg troszczy się tam o nią. Jednak następnym razem, gdy Jan widzi kobietę (w rozdziale 17), wygląda ona jak starożytna babilońska królowa wspomniana w proroczych księgach Starego Testamentu. Zamiast uciekać przed smokiem, jest teraz w związku z wielogłową szkarłatną bestią. Została opisana jako matka, która posiada córki - prostytutki, które zachowują się podobnie jak ich matka: żyją w niemoralnych związkach seksualnych. Te zakazane relacje zostały bardzo graficznie przedstawione w Ap 17 jako związki z królami ziemi, którzy poszukują władzy!
Jeśli obie kobiety są symbolem tej samej rzeczywistości tylko w różnych okresach historii, to pytanie brzmi, co stało się z ludem Bożym, że tak bardzo upodobał sobie władzę i ziemską politykę? W jaki sposób polityczna działalność może stać się niedozwolonym związkiem z władzą?
Upadek Babilonu
W Starym Testamencie upadek Babilonu został przepowiedziany zarówno w Iz 21,9, jak również w Jr 50-51. Prorocy czekali na dzień, w którym wróg ludu Bożego nie będzie już mógł mu grozić, nękać czy niszczyć. Wydawało się, że Babilon będzie zawsze samowystarczalny z płynącą środkiem miasta rzeką Eufrat i wiszącymi ogrodami dostarczającymi żywności, murami chroniącymi przed wszelkimi machinami oblężniczymi i atakami wrogich armii. Grecki historyk Herodot opisał moment, kiedy Cyrus Wielki na czele wojska Medów i Persów obległ Babilon. Herodot opowiedział już wcześniej perscy inżynierowie zmienili kiedyś bieg rzeki w ramach zemsty za porwanie jednego z cennych królewskich koni bojowych. Zdecydowali, że podobną metodę może zastosować w przypadku Babilonu. Koryto rzeki Eufrat zostało zmienione. Daniel 5 wspomina noc, kiedy miasto Babilon zostało zdobyte. Prorocze nadzieje Izraela spełniły się. Autor Iz 44-45 nazywa nawet Cyrusa mesjaszem, ponieważ jest on wybrany przez Boga, aby wybawił lud Boży z Babilonu.
Jeśli Bóg mógł posłużyć się pogańskim królem, aby ocalić swój lud w starożytności w jaki niespodziewany sposób może On wybawić swój lud z Wielkiego Babilonu w czasach końca?
Dwa miasta Apokalipsy
Miasto Babilon w Apokalipsie reprezentuje religijną instytucję, która przejmuje władzę polityczną, podobnie jak uczynił to kościół chrześcijański setki lat temu. Ostateczny scenariusz, który został przedstawiony w Apokalipsie wciąż należy do przyszłości. Pojawienie się Babilonu może wydawać się przerażające, ale w pewnym sensie może również wydawać się, że przynosi prawdę i dobro. Babilon powoduje jednak, że mieszkańcy ziemi, którzy nie uczynili Biblii swoim teologicznym i praktycznym fundamentem, są zwiedzeni i deklarują swoją wierność innej władzy, a nie Stwórcy.
Apokalipsa 18 zawiera lament z powodu upadku Wielkiego Babilonu. Lament wznoszą kupcy i królowie ziemi, którzy wzbogacili się dzięki ekonomicznym relacjom z Babilonem. Nie wiadomo, czy opisane w rozdziale 18 bogactwo należy interpretować w sposób symboliczny, czy dosłowny. Być może obie interpretacje są prawdopodobne. Opis siódmej plagi w Ap 16 przedstawia upadek Babilonu, gdy wielka rzeka Eufrat wysycha, przygotowując drogę dla królów ze wschodu. Bóg sprawi, że system wsparcia Babilonu wyschnie i miasto zawali się od środka. Ludzie, którzy zainwestowali w Babilonie, zobaczą swój błąd, a polityka „miasta” zostanie zdemaskowana.
W Apokalipsie zostało przedstawione również miasto Boże. Przez środek tego miasta płynie rzeka, a po obu stronach rosną drzewa, tak jak w starożytnym Babilonie. Boże Nowe Jeruzalem jest wielkim oryginalnym miastem, którego Babilon był jedynie marną ziemską kopią lub parodią. Boże miasto nigdy nie zostanie zniszczone; będzie trwać wiecznie!
Jan przedstawił w Apokalipsie 7 i 14 grupę 144 tysięcy, którzy nie zostali zwiedzeni przez Bestię, ponieważ podążali za Chrystusem, gdziekolwiek szedł. W jaki sposób możemy dzisiaj naśladować Jezusa tak całkowicie, że żadna osoba, sytuacja ani instytucja nie będzie mogła nas odwieść od naszej wiary i zaangażowania?
Upadek Wielkiego Babilonu toruje drogę dla Bożego Nowego Jeruzalem! Zwracanie uwagi na błędy jakiejkolwiek chrześcijańskiej instytucji, która odeszła od biblijnej prawdy może dzisiaj wydawać się niepopularne. Bóg wzywa jednak swój lud aby wyszedł z Babilonu dla swojego własnego dobra!
DO PRZEMYŚLENIA
Kiedy próbujemy otrzymać zbawienie przy pomocy naszych własnych sił i samowystarczalności lub gdy budujemy swoją tożsamość na podstawie naszych osiągnięć, podążamy śladami Babilonu.
Jezus przekazał swojemu kościołowi władzę i autorytet (Mt 16,18). Zobacz co stało się w Apokalipsie 17:13-14 „Ci są jednej myśli, i oddadzą moc i władzę swoją zwierzęciu. Będą oni walczyć z Barankiem, lecz Baranek zwycięży ich, bo jest Panem panów i Królem królów, a z nim ci, którzy są powołani i wybrani, oraz wierni.”
Każda instytucja po pewnym czasie wykazuje tendencję do samo zachowania. Na czym polega wyjście z zepsutego systemu lub instytucji (Ap 18,4)? Kościół nie istnieje sam dla siebie, ale po to, aby tworzyć wspólnotę połączonych ze sobą ludzi w celu uwielbiania Boga i służenia bliźnim.
W jaki sposób wyjście z babilońskiej mentalności może być „dobrą nowiną” w dzisiejszych czasach?
Przygotował Jan Pollok
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz