Komentarz do lekcji szkoły sobotniej pastora Janka Polloka

 

Tajemnica Ewangelii (Ef 3,1-20)

Felieton do Szkoły Sobotniej na 5 sierpnia 2023

Paweł w Liście do Efezjan 3 opisuje wzniosłe ideały dla osób wierzących. Na przykład pisze, aby „byli wkorzenieni i ugruntowani w miłości” (w. 17), albo aby „potrafili daleko więcej uczynić ponad to wszystko, o co proszą albo o czym myślą” (w. 20). W jaki sposób uniknąć zniechęcenia, które może się pojawić, gdy porównujemy siebie z ideałem przedstawionym przez Pawła?

Być może odpowiedź na to pytanie znajduje się w sposobie w jaki uzyskujemy dostęp do wspaniałych błogosławieństw jakie opisał Paweł. Myślę, szczególnie o wersecie 17 gdzie Paweł pisze, „żeby Chrystus przez wiarę zamieszkał w sercach waszych”. To Duch Święty wkracza w nasze życie i zmienia jego jakość. Jego obecność w naszym życiu jest rozpoznawalna na podstawie owoców Ducha. To nie my jesteśmy odpowiedzialni za „produkcję” owoców Ducha. Owoce zawiązują się wtedy, gdy pozwolimy, aby Duch wszedł do naszego życia. Używając języka Pawła – gdy pozwolimy, aby Jezus zamieszkał w nas na stałe. Nie chodzi więc o to, abyśmy coś wyprodukowali, ale abyśmy połączyli się z Kimś kto potrafi zmienić jakość życia.

Podobnie jak w przypadku drugiego rozdziału, warto zapoznać się ze strukturą tego fragmentu i podzielić go na mniejsze części.

Zarys listu do Efezjan 3,1-31

1. Wprowadzenie (w. 1): Paweł zaczyna wyjaśniać przyczynę swoich modlitw w intencji wierzących w Efezie i pisze: „Dlatego ja, Paweł, jestem więźniem Chrystusa Jezusa za was pogan…” i nagle zatrzymuje się, jak gdyby coś mu się przypomniało.

2. Długa przerwa (w. 2-13): Paweł przerywa swoją myśl autobiograficzną dygresją na temat powierzonej mu „tajemnicy Chrystusa” oraz swojego powołania do służby. Wraca do rozpoczętego tematu w wersecie 14: „… dlatego zginam kolana moje przed Ojcem…”

3. Modlitewne sprawozdanie (w. 14-19): Paweł powraca do pierwotnego tematu, aby omówić powód swoich modlitw.

4. Doksologia (w. 20-21): Fragment kończy się doksologią.

Jaki jest cel Listu do Efezjan?

Paweł martwi się, że jego adresaci „upadają na duchu” (3,13). Wzmianka o tym pomaga nam zidentyfikować cel i powód, dla którego Apostoł napisał ten list. Paweł pisze, aby uświadomić odbiorcom ich chrześcijańską tożsamość zwracając uwagę co znaczy być częścią kościoła. Kościół odgrywa główną rolę w zilustrowaniu jedności, którą Chrystus zainicjował na krzyżu (2,14-16; 3,10). Właśnie ta jedność stanowi ostateczny, eschatologiczny plan Boga dla całego wszechświata (1,10). Paweł zachęca wierzących, aby uznali, że są częścią kościoła, który jest podtrzymywany mocą Bożą. Apostoł przekonuje wierzących, że wszystkie nadziemskie władze i zwierzchności zostały podporządkowane wywyższonemu Jezusowi (1,20-23). Ten cel stał się jeszcze bardziej pilny w obliczu uwięzienia Pawła. Właśnie z tego powodu prawdopodobnie wierzący w Efezie odczuwali zniechęcenie. Paweł skierował do nich bezpośredni apel (3,13).

Na czym polega „tajemnica Chrystusa” w wersecie 4.

Paweł trzykrotnie używa słowa „tajemnica” (gr. mystērion) w tym fragmencie (3.4.9) a także trzy razy w innych miejscach listu (1,10; 5,32; 6,19). Termin ten odnosi się do czegoś co zostało objawione przez Boga przynajmniej niektórym ludziom. Owa tajemnica stała się „objawioną tajemnicą”, która umożliwia wgląd w Boży plan. Prawdopodobnie Paweł używa tego terminu mając na uwadze nawiązanie kontaktu z ludźmi, którzy brali udział tzw. misteriach - obrzędach misteryjnych, które charakteryzowały się rytuałami inicjacyjnymi. Religie misteryjne cieszyły się ogromną popularnością w epoce hellenistycznej w czasach wczesnego chrześcijaństwa. Osoby wtajemniczone nie mogły jednak dzielić się tajemnicami, które poznały w czasie rytów inicjacyjnych. Dla Pawła prawdziwą „tajemnicą”, jedyną, która posiada trwałą wartość, jest tajemnica objawiona w Jezusie Chrystusie.

Czego dowiadujemy się o „tajemnicy Chrystusa” z tego fragmentu?

- Tajemnica została objawiona Pawłowi oraz „świętym apostołom i prorokom przez Ducha” (w. 3-4).

- Paweł pisał już o tej tajemnicy we wcześniejszych fragmentach Listu do Efezjan (w. 3). Dlatego fragment 1,1-2,22 (a zwłaszcza 2,11-22) pomaga zdefiniować plan zbawienia rozumiany jako „tajemnica”.

- Owa tajemnica nie została objawiona w pełni „synom ludzkim w dawnych pokoleniach” (w. 5).

- Chociaż greckie słowo mysterion nie pojawia się w wersecie 6, to jednak werset ten zawiera wyraźne wyjaśnienie na czym polega owa tajemnica: „tajemnica Chrystusowa” (w. 4) lub „tajemnica ewangelii” (6,19) polega na tym, że „poganie są współdziedzicami i członkami jednego ciała [razem z wierzącymi Żydami] i współuczestnikami obietnicy w Chrystusie Jezusie przez ewangelię”. Wielka tajemnica, którą opisuje Paweł, jest następująca: Pełne włączenie wierzących pogan do ewangelii i do kościoła. Poganie są pełnoprawnymi członkami w Kościele.

- Misja Pawła polegała na głoszeniu ewangelii („niezgłębione bogactwo Chrystusowe”) poganom oraz objawianiu tej „tajemnicy” wszystkim (w. 7–9).

- Sukces Pawła pomógł zapoczątkować szersze objawienie tajemnicy przez kościół „nadziemskim władzom i zwierzchnościom w okręgach niebieskich” (w. 10).

Jaka jest wartość przywileju chrześcijan, aby „bezpiecznie i ufnie przybliżyć się do Boga” (w. 12)?

„Nie musimy się czuć skrępowani, gdy zbliżamy się do Boskiego Majestatu z prawdziwą wiarą w Chrystusa. Jego imię daje grzesznikowi dostęp do najświętszego miejsca. Cherubiny chowają swoje ogniste miecze. Niebiańscy strażnicy za okazaniem tego paszportu otwierają złote bramy. Przychodzimy „do góry Syjon, do miasta Boga żyjącego, Jeruzalem niebiańskiego, do niezliczonej liczby aniołów” [Hbr 12,22]. Żadna z tych potęg i starożytnych zwierzchności niebios […] nie chciałaby ani nie odważyłaby się zagrodzić nam wejścia” (G. G. Findlay, The Epistle to the Ephesians [New York,1931], s.177).

Jakie trzy prośby modlitewne wypowiada Paweł w imieniu wierzących? (w. 14-19)

Warto zauważyć, że każda z tych próśb modlitewnych rozpoczyna się w języku greckim od spójnika hina który znaczy: „aby”, „w celu”.

- Pierwsza prośba modlitewna (w. 16-17). Paweł prosi Boga, aby dał wierzącym w Efezie obfite doświadczenie duchowe, aby przez obecność Ducha („aby sprawił według bogactwa chwały swojej, żebyście byli przez Ducha jego mocą utwierdzeni w wewnętrznym człowieku,”, Ef 3,16), mogli doświadczyć intymności z Chrystusem, co zostało również wyrażone jako „zamieszkanie razem” („aby Chrystus przez wiarę zamieszkał w sercach waszych”, w. 17), oraz jako trwała duchowa tożsamość, („wkorzenieni i ugruntowani w miłości” w. 17). Chrystus nie przychodzi tylko z okazjonalną wizytą, ale żyje/zamieszkuje/mieszka z wierzącymi, którzy posiadają przywilej wspólnego życia z Tym, który został wyniesiony na tron wszechświata (Ef 1,20-23; 2,4–6).

- Druga prośba modlitewna (w. 18-19a).

Paweł zachęca adresatów do nowego zrozumienia „aby zdołali pojąć ze wszystkimi świętymi, jaka jest szerokość i długość, i wysokość, i głębokość i mogli poznać miłość Chrystusową, która przewyższa wszelkie poznanie”.

- Trzecia prośba modlitewna (w. 19b). Jest bardzo zwięzła i podsumowuje wszystkie intencje modlitewne: „abyście zostali wypełnieni całkowicie pełnią Bożą.”

W jaki sposób człowiek może zostać napełniony „całą pełnią Bożą”? Co Paweł mógł przez to rozumieć? Wydaje mi się, że Paweł mówi tutaj o obfitości. Chce powiedzieć, że Bóg nie limituje swojej łaski, nie daje wierzącej osobie tylko „trochę” łaski. Paweł maluje tutaj obraz całkowitej obfitości duchowej, tak bardzo, że może sobie wyobrazić chrześcijan napełnionych całą pełnią Boga. Które z opisanych duchowych dóbr znaczy dla Ciebie najwięcej (lub czego najbardziej potrzebujesz) w tej chwili?

W jakiś sposób możemy zastosować w naszym osobistym nabożeństwie przesłanie zawarte w tym fragmencie?

Jednym ze sposobów jest wyobrażenie sobie starszego już, uwięzionego apostoła Pawła, który był prawdopodobnie największym chrześcijańskim misjonarzem i przywódcą wszechczasów, który jest naszym osobistym mentorem w Ef 3,1-21. Paweł przedstawia krytykę standardowych resume, które zazwyczaj przedstawiamy, gdy chcemy otrzymać pracę i oferuje nam odwrócone do góry nogami resume które zawiera ważne zasady prowadzenia życia posiadającego znaczenie:

- Prawdziwy sukces polega na umiejętności włączenia się w wielki plan Boży. Bóg wzywa nas do wzięcia udziału w wielkim projekcie — zjednoczenia wszystkiego w Chrystusie (w. 1-6 oraz wcześniej w 1,9-10).

- Nie skupiaj się wyłącznie na własnych celach. Słuchaj Bożego wezwania (w. 1-6).

- Najlepsze okazje nie są zdobywane na podstawie własnych zasług. Są darami Bożej łaski (w. 7-8)

- Boży plan dla ciebie jest ogromny. Bóg pragnie abyśmy byli zaangażowani w kosmiczne przywództwo (w. 10).

- Nie pracuj tak jak gdybyś pracował dla innego człowieka. Dołącz do rodzinnego biznesu. Pracuj dla swojego Ojca (w. 14).

- Upewnij się, że wybrałeś potężnego Mentora, który zapewni ci wszystko, czego potrzebujesz (w. 14-19).

DO PRZEMYŚLENIA

Efezjan 3,1-6 Czym jest „tajemnica” która została objawiona Pawłowi? Kogo może mieć na myśli Paweł, kiedy używa terminu „prorocy”? Czy są to prorocy Starego Testamentu, czy prorocy ery Nowego Testamentu? W Liście do Efezjan 2 i 3 Paweł mówi wiele na temat inkluzywności ewangelii. Jakie postawy przyjmuje wielu członków kościoła, które są sprzeczne z ideą inkluzywności? Jak zmienić takie postawy?

Efezjan 3,7-13 Co Paweł mówi o Bogu i Bożych działaniach? Kim są „nadziemskie władze i zwierzchności wymienione w tym fragmencie? Jak to możliwe, że Paweł potrafi równocześnie okazywać pewność i pokorę? (w.12)?

Efezjan 3,14-19 Porównaj wcześniejszą prośbę modlitewną Pawła (Ef 1,16-19) z tą którą wyraził obecnie. W jakim sensie obie modlitwy są do siebie podobne? Paweł w liście do Efezjan stosunkowo często używa słowa „pełnia” (plȇroma 1,10.23; 3,19; 4,13). Dlaczego ta koncepcja jest tak ważna dla Pawła?

Efezjan 3,20-21. Jaka jest główna myśl tego fragmentu? Za co Paweł chwali Boga? Niektórzy komentatorzy sugerują, że ten fragment niewłaściwie wywyższa kościół, stawiając go na równi z Chrystusem. Czy takie twierdzenie ma uzasadnienie? Jakie znaczenie posiada wyrażenie „po wszystkie pokolenia na wieki wieków.”? Czy takie sformułowanie oznacza niekończącą się, ziemską przyszłość Kościoła? Jakie Boże błogosławieństwa są dla ciebie szczególnie cenne? Jak często dziękujesz za nie Bogu? Ten fragment jest przykładem doksologii która jest podobna do innych doksologii w Nowym Testamencie (Rz 11,33-36; 16,25-27; Flp 4,20; 2Pi 3,18b; Ju 24-25). Jakie są wspólne tematy we wszystkich tych fragmentach? Jak kształtować postawę uwielbienia i oddawania czci?

Druga połowa fragmentu, którym zajmowaliśmy się w tym tygodniu Ef 3:14-21, przedstawia problem, który wydaje się jest obecny w całym liście do Efezjan. W jaki sposób wypełnić lukę między idealistyczną ewangelią Pawła (np. „żebyście byli przez Ducha jego mocą utwierdzeni w wewnętrznym człowieku” (w. 16); „abyście zostali wypełnieni całkowicie pełnią Bożą”, w. 19)) a rzeczywistością naszego człowieczeństwa i naszej grzesznej natury?

Przygotował Jan Pollok