Komentarz do lekcji szkoły sobotniej pastora Janka Polloka

Nabożeństwo, które nigdy się nie skończy

Felieton do Szkoły Sobotniej na 23 marca 2024

Główna myśl: W księdze Psalmów wielbienie Boga jest głównym tematem wszystkich poematów. Nabożeństwo ma podstawowe znaczenie w życiu ludu Bożego, zarówno indywidualnie, jak i we wspólnocie.

Co to znaczy błogosławić Boga? Co to znaczy otrzymać błogosławieństwo?

Pierwsza wzmianka na temat błogosławieństwa w Biblii pojawia się już w pierwszym rozdziale księgi Rodzaju, gdzie Bóg błogosławi przyrodę - stworzenia, które powołują do życia inne stworzenia, zwierzęta i ludzi. Na końcu rozdziału pierwszego dowiadujemy się, że Bóg błogosławi dzień siódmy. W pierwszych dwóch błogosławieństwach Bóg mówi o byciu płodnym i rozmnażaniu się. Jednak w przypadku siódmego dnia nie ma słów. To jest fascynujące. Nie ma słów, ale mimo to jest błogosławieństwo. Bóg błogosławi swoją obecnością.

W Nowym Testamencie pierwszą wielką mową Jezusa było tzw. Kazanie na Górze, które jest między innymi na temat błogosławieństwa. Błogosławione są osoby, które posiadają szczególną charakterystykę. W tamtych czasach ludzie zakładali, że jeśli Bóg błogosławi, to dana osoba posiada dobra materialne, ma zdrowie, ma pieniądze. Jezus radykalnie zmienia tę koncepcję. Błogosławieństwo jest dla tych którzy są, ubodzy, którzy się smucą, którzy są cisi i korzy łakną, są miłosierni, czystego serca, czynią pokój i cierpią z powodu prześladowania. Błogosławieństwo polega na otrzymaniu Bożej łaski w postaci uzdolnienia do wykonania czegoś, płodności, zdobycia majętności etc. Błogosławieństwo to twórcze działanie Boga na rzecz stworzonego świata oraz Szabatu.

Arnold Brougham w swojej książce na temat Psalmów napisał: „Wielbienie jest obowiązkiem w rozkoszy, najwyższym powołaniem ludzkiej wspólnoty. Nasze wielbienie jest odpowiedzią na Bożą moc i miłosierdzie. Nic więcej nie można powiedzieć Bogu, nic więcej nie można Bogu dodać. Niemniej jednak do Boga trzeba się zwrócić i ponieważ jest to ludzkie przedsięwzięcie, oddawanie chwały zakłada złamanie, człowieczeństwo, stworzoność, niespójność, nieszczerość. Oddawanie chwały nie jest czyste, nie jest bezbłędne, nie ma formuły. Jest odpowiedzią.”

Wróćmy jednak do naszych psalmów. W poezji hebrajskiej powtórzenie tej samej frazy na początku i na końcu psalmu nazywa się inkluzją. Jest to zabieg literacki, który jak klamra spina w jedną całość dany psalm. Na przykład Psalm 8 zaczyna się i kończy słowami: „Panie, władco nasz, jak wspaniałe jest imię twoje na całej ziemi!”. Psalm 104, podobnie jak Psalm 103, zaczyna się i kończy słowami: „Błogosław, duszo moja, Panu”. Hebrajskie słowo brk, oznacza „błogosławić” lub „chwalić”. Słowo to występuje najczęściej w księdze Rodzaju oraz w Psalmach.

W kontekście narracji przedstawionych w księdze Rodzaju, a także analizując poezję, taką jak Psalm 104, jakie są powiązania pomiędzy oddawaniem chwały i błogosławieństwem? W jaki sposób te pojęcia nakładają się na siebie? W jaki sposób narracje i utwory poetyckie w Biblii hebrajskiej pogłębiają nasze zrozumienie tych dwóch pojęć?

W księdze Powtórzonego Prawa możemy odnaleźć różne przykłady znaczenia słowa „vd” takie jak: „pracować, służyć, oddawać cześć”. Słowo to występuje w księdze Powtórzonego Prawa częściej niż w jakiejkolwiek innej księdze Biblii. Formę rzeczownikową można przetłumaczyć jako „sługa” lub „niewolnik”.

Pwt 6:13

„Będziesz przejęty czcią dla Pana, twojego Boga, i jemu będziesz służył, i na imię jego przysięgał.”(BW)

„Będziesz się bał Pana, Boga swego, będziesz Mu służył i na Jego imię będziesz przysięgał.” (BT)

Psalm 134

¹ Oto błogosławcie Pana, wszyscy słudzy Pańscy, którzy trwacie nocami w domu Pańskim.

² Wznieście ręce wasze ku Miejscu Świętemu i błogosławcie Pana!

³ Niechaj cię Pan błogosławi z Syjonu, Ten, który uczynił niebo i ziemię!

W jaki sposób nakładanie się znaczenia słowa „służba” i „wielbienie” pomaga zrozumieć czym jest nabożeństwo lub oddawanie czci i jakie ma ono miejsce w życiu wiary?

Eugene Peterson w książce na temat uczniostwa, która jest w dużym stopniu zbudowana na analizie psalmów pielgrzymkowych napisał: „Nabożeństwo jest aktem, który rozwija uczucia wobec Boga, ale nie jest uczuciem do Boga, które jest wyrażone w akcie nabożeństwa” (A Long Obedience In the Same Direction, p. 54). Eugene Peterson zwraca uwagę, że nabożeństwo, łącznie z modleniem się Psalmami, nie jest końcem, ale raczej punktem wyjścia. „Nabożeństwo nie zaspokaja naszego głodu Boga, ale raczej zaostrza nasz apetyt.” ((A Long Obedience p. 56).

Czy twoim zdaniem nabożeństwo jest rzeczywiście początkiem lub platformą startową do tego, co będzie się działo dalej? Jeśli tak to jak?

Najczęściej powtarzanym zwrotem w księdze Psalmów jest wyrażenie „Chwalcie Pana!” W języku hebrajskim jest to słowo hll które jest nam znane jako halleluja i które powstało z połączenia hll (2 osoba l.mn. trym rozkazujący - chwalcie) ze słowem Jahwe – jah. Na czym polega oddawanie chwały? Jaką rolę odgrywa oddawanie chwały w nabożeństwie zarówno indywidualnym jak i zborowym?

Nabożeństwo polega na świadomym zwróceniu się do Boga i dostrzeżeniu całej wielkości, dobroci i chwały, która do Niego należy. Nabożeństwo oznacza oddanie Bogu miejsca, które tylko do Niego należy. Każdy czci kogoś lub coś. Czy nasze nabożeństwo unosi nas czy sprowadza w dół?

Podstawowym obowiązkiem wszystkich stworzonych istot jest oddawanie czci. Wszystko inne wynika z naszego nabożeństwa i z naszego postrzegania Boga. Ewangelizacja jest wynikiem nabożeństwa. Kościół nie istnieje dla samego siebie ani po to, by narzucać coś innym, ale po to, aby tworzyć społeczność ludzi połączonych w nabożeństwie. Jak możemy urzeczywistnić to w naszym życiu i we wspólnotach, w których żyjemy?

DO PRZEMYŚLENIA

Psalm 15.

Czy łakniesz i pragniesz sprawiedliwości, tak jak Dawid w Psalmie 15:1? Chociaż wersety 2–5 nie zostały nam dane po to abyśmy wykazali się perfekcyjnym charakterem to jednak wskazują nam na charakter Chrystusa, do naśladowania którego zostaliśmy wezwani. W jaki sposób Pan może objawić te obszary twojego życia, w których możesz pielęgnować grzech? Na przykład, patrząc na werset 3, czy masz tendencję do oczerniania lub obrażania kogoś innego? Co można z tym zrobić? Czy prawdy wyrażone w Psalmie 15 mogą pomóc lepiej zrozumieć ewangelię?

Kim są ludzie godni oddawania czci w obecności Boga? W części na wtorek autorka lekcji napisała: „Świątynia była miejscem świętym i wszystko, co się w niej znajdowało, łącznie z kapłanami, było poświęcone. Dlatego świętość jest obowiązkowym wymogiem przebywania w Bożej obecności. Świętość Izraela miała być wszechstronna, łączyć nabożeństwo z etyką i być praktykowana we wszystkich aspektach życia.” Jeśli Psalm 15 i 24 zachęcają nas do myślenia o świętości, która jest wymagana, aby wejść do Bożej świątyni, w jaki sposób możemy ją osiągnąć? Czy jest to przypadek paragrafu 22, (https://pl.wikipedia.org/wiki/Paragraf_22) w którym rozwiązanie problemu jest niemożliwe, ponieważ jest ono jednocześnie przyczyną problemu?

Psalm 101

Kiedy psalmista mówi o „wiernej miłości” Boga, jakie dzieła Boga ma na myśli? Gdzie w Nowym Testamencie i w swoim życiu widzisz dowody wiernej miłości Boga? Ten Psalm uczy nas, że mądre życie polega na „zdrowej” przejrzystości. Na czym polega „zdrowa” przejrzystość? Na czym polega „niezdrowa” przejrzystość? Na czym polega różnica w stwierdzeniu, że modlitwa jest „pilna” lub jest „ważna”? Czym różnią się te dwa określenia? Czy kiedykolwiek oceniałeś osoby, które są Ci bliskie? W którym momencie Twoja rozmowa staje się plotką? Co możesz zrobić w takich chwilach, aby wprowadzić prawdę ewangelii do takich rozmów? Jakie działania mogą być akceptowane kulturowo, nawet w kościele, ale są dowodem „aroganckiego serca”? Czy chrześcijanie powinni przebywać w towarzystwie niewierzących, którzy grzeszą w sposób opisany w tym psalmie? Dlaczego lub dlaczego nie?

Psalm 96

Śpiewanie (96, 1-2), zwiastowanie (96,2-3), przynoszenie darów (96,8) oraz głoszenie dobroci i wielkości Boga (96,3-4) nie są oddzielnymi czynnościami, ale są różnymi formami wyrażania uwielbienia. Psalm 96 zwraca jednak uwagę na nie tak oczywisty aspekt kultu, jakim jest wymiar ewangelizacyjny w głoszeniu Królestwa Pańskiego innym narodom (w. 2, 3, 10). Bóg, który w końcu przyjdzie, aby wszystko naprawić, ma być czczony przez całą ziemię.

W Biblii znajduje się wiele przykazań które zalecają śpiewanie. W jaki sposób odpowiadasz na te wezwania zarówno w życiu osobistym, jak i w życiu lokalnego kościoła? W jaki sposób możemy okazywać wśród narodów pragnienie ogłaszania Bożej chwały? Jak to wygląda praktycznie w Twoim życiu? W twoim lokalnym kościele? Jaka jest relacja pomiędzy radością i zaangażowaniem w misję? Co się stanie, gdy chrześcijanin będzie kierował się bardziej obowiązkiem niż rozkoszą w realizowaniu misji? Jakie bezwartościowe bożki kuszą cię najbardziej? Kiedy odwracasz wzrok od Jezusa, gdzie jesteś najbardziej skłonny pokładać swoją nadzieję? Jak możesz walczyć z tą pokusą? W jaki sposób starasz się zdobyć większą wiedzę o Bogu? Jakie dyscypliny duchowe (modlitwa, czytanie Biblii, zaangażowanie w działalność lokalnego kościoła, praca ewangelizacyjna) odgrywają rolę w tym, jak postrzegamy Boga i jak żyjemy?

Co to znaczy „śpiewać Panu pieśń nową” (Ps 96 i Ps 98)? Śpiewanie Panu nowej pieśni jest częstym motywem, który pojawia się w Psalmach (33,3; 40,4; 96,1; 98,1; 144,9 i 149,1). Jakie jest znaczenie i powód powstania tej „nowej pieśni”? W jaki sposób metafora „nowej pieśni” została podjęta w Iz 42,10–12, Ap 5,9 oraz Ap 14:3? Dlaczego nikt oprócz 144 000 nie może nauczyć się „nowej pieśni”? Czy chodzi o tekst, melodię, czy o coś innego? Nasze nabożeństwo posiada wymiar zarówno zbiorowy, jak i indywidualny. W jaki sposób możemy się upewnić, że potrafimy to rozróżnić, ale nie rozdzielać?

Psalm 134.

Czego Psalm 134 uczy nas na temat oddawania czci Bogu? Dlaczego ten psalm jest tak krótki? Uczestnicy nabożeństwa zostali ukazani są jako „podnoszący ręce w stronę świątyni”. Jakie to ma znaczenie (por. 1 Tm 2,8 „aby … się modlili na każdym miejscu, wznosząc czyste ręce, bez gniewu i bez swarów”)? Świątynia funkcjonowała w świecie starożytnym jako mikrokosmos – mały obraz świata. Takie wyobrażenie miało sens w ramach monoteizmu starożytnego Izraela zbudowanego na koncepcji stworzenia i przymierza. Umieszczenie fizycznej świątyni w centrum nabożeństwa wydaje się nie mieć większego sensu w post-oświeceniowym myśleniu.

Psalm 40,7; 50,7-23; 51,18-21.

W jaki sposób poeci potępiali niewłaściwe praktyki oddawania czci Bogu? Jeżeli Bóg nie ma upodobania w ofiarach, dlaczego polecił je składać w księdze Wyjścia 20,24? W jaki sposób uniknąć pułapki polegającej na myśleniu, że wystarczy jedynie znać prawdę i praktykować właściwe rytuały?

Przygotował Jan Pollok