Komentarz do lekcji szkoły sobotniej pastora Janka Polloka

 

Wszystko nowym czynię

Felieton do Szkoły Sobotniej na 31 grudnia 2022

Tytuł lekcji sugeruje, że wszystko rozpocznie się od nowa, będziemy mieć czystą kartę. Czy faktycznie jest to możliwe? Czy możemy zrozumieć zbawienie, jeśli nie pamiętamy, od czego zostaliśmy zbawieni? Co jest najbardziej atrakcyjne w obietnicy na temat nowej ziemi?

Jedną z rzeczy, która przychodzi mi do głowy, gdy szukam odpowiedzi na to pytanie jest to, że znikną nasze tendencje do czynienia zła. Zniknie nasza złośliwość! O jest dla mnie bardzo dobra wiadomość. Znajdziemy się w miejscu, w którym destrukcyjne, niebezpieczne, złe rzeczy, po prostu nie będą obecne.

W swoim pamiętniku Valerie Kaur napisała: kiedy tracimy poczucie zachwytu, tak naprawdę otwieramy drogę do przemocy. Poczucie zachwytu będzie nam stale towarzyszyć. Wydaje mi się, że zachwyt jest tylko pół kroku od uwielbienia. Zdumienie bardzo szybko prowadzi do uwielbienia co bardzo pięknie zostało uchwycone w hymnie „Gdy na ten świat, spoglądam Wielki Boże…”

Myślę, że teologowie powinni stać się bardziej pokorni i uznać, że ź nie jesteśmy w stanie wszystkiego opisać i wytłumaczyć. Musimy zaakceptować tajemnicę i napełnić umysł zachwytem. Nie potrafimy zrozumieć wielu rzeczy, które są związane z przejściem od starego do nowego. To, co najbardziej szokuje w starotestamentowym światopoglądzie dotyczącym przyszłości, to kontynuacja śmierci. Według autorów starotestamentowych, śmierć będzie nadal częścią ludzkiej egzystencji. Nie będzie to jednak przedwczesna śmierć. Warto zauważyć, że nowe niebo i nowa ziemia były w ST postrzegane jako coś, co dzieje tutaj w ziemskiej rzeczywistości. Nowa ziemia i nowe niebo wyłaniają się ewolucyjnie, a nie tak jak w NT w formie kataklizmu. W kontekście nowej ziemi szczególnie ważne są trzy fragmenty, dwa ze Starego (Iz 65,17-25, Iz 66,22,23) oraz Ap 21,1-5 z Nowego Testamentu: Jaki jest cel historii opisującej nową ziemię i nowe niebo przew księdze Izajasza?

Izajasz 65,17-25: „Oto Ja stworzę nowe niebo i nową ziemię i nie będzie się wspominało rzeczy dawnych, i nie przyjdą one na myśl nikomu. ¹⁸ A raczej będą się radować i weselić po wszystkie czasy z tego, co ja stworzę, bo oto Ja stworzę z Jeruzalemu wesele, a z jego ludu radość! ¹⁹ I będę się radował z Jeruzalemu i weselił z mojego ludu, i już nigdy nie usłyszy się w nim głosu płaczu i głosu skargi. ²⁰ Nie będzie już tam niemowlęcia, które by żyło tylko kilka dni, ani starca, który by nie dożył swojego wieku, gdyż za młodzieńca będzie uchodził, kto umrze jako stuletni, a kto grzeszy, dopiero mając sto lat będzie dotknięty klątwą. ²¹ Gdy pobudują domy, zamieszkają w nich, gdy zasadzą winnice, będą spożywać ich plony. ²² Nie będą budować tak, aby ktoś inny mieszkał, nie będą sadzić tak, aby ktoś inny korzystał z plonów, lecz jaki jest wiek drzewa, taki będzie wiek mojego ludu, i co zapracowały ich ręce, to będą spożywać moi wybrani. ²³ Nie będą się na próżno trudzić i nie będą rodzić dzieci przeznaczonych na wczesną śmierć, gdyż są pokoleniem błogosławionych przez Pana, a ich latorośle pozostaną z nimi. ²⁴ I zanim zawołają, odpowiem im, i podczas gdy jeszcze będą mówić, Ja już ich wysłucham. ²⁵ Wilk z jagnięciem będą się paść razem, a lew jak bydło będzie jadł sieczkę, wąż zaś będzie się żywił prochem. Nie będą źle postępować ani zgubnie działać na całej świętej górze - mówi Pan.”

Izajasz 66,22-23: „Bo jak nowe niebo i nowa ziemia, które Ja stworzę, ostaną się przede mną - mówi Pan - tak ostoi się wasze potomstwo i wasze imię. ²³ I będzie tak, że w każdy nów i w każdy sabat przychodzić będzie każdy człowiek, aby mi oddać pokłon - mówi Pan.”

Apokalipsa 21,3-4: „I usłyszałem donośny głos z tronu mówiący: Oto przybytek Boga między ludźmi! I będzie mieszkał z nimi, a oni będą ludem jego, a sam Bóg będzie z nimi. ⁴ I otrze wszelką łzę z oczu ich, i śmierci już nie będzie; ani smutku, ani krzyku, ani mozołu już nie będzie; albowiem pierwsze rzeczy przeminęły.”

W jaki sposób Ap 21,1–5 wykorzystuje obrazy z Izajasza i przenosi je na nowy poziom? Bóg nie tworzy od początku „wszystkich nowych rzeczy” (21:5). Jakie znaczenie posiada stwierdzenie „wszystko nowym czynię” w kontekście odnowienia zniszczonego przez grzech życia na ziemi?

Nie tylko różnice między ST i NT, ale między różnymi fragmentami NT

Osobom którym trudno wyobrazić sobie wielbienie Boga bez konkretnego miejsca, Ap 7,9-15 jest dobrym tekstem. Osoby, które mają bardziej abstrakcyjną wyobraźnię, mogą wskazać na Ap 21,22 gdzie Jan mówi, że nie widział w niebie „świątyni”.

Apokalipsa 7,9-15 „Potem widziałem, a oto tłum wielki, którego nikt nie mógł zliczyć, z każdego narodu i ze wszystkich plemion, i ludów, i języków, którzy stali przed tronem i przed Barankiem, odzianych w szaty białe, z palmami w swych rękach. ¹⁰ I wołali głosem donośnym, mówiąc: Zbawienie jest u Boga naszego, który siedzi na tronie, i u Baranka. ¹¹ A wszyscy aniołowie stali wokoło tronu i starców, i czterech postaci, i upadli przed tronem na twarze swoje, i oddali pokłon Bogu, ¹² mówiąc: Amen! Błogosławieństwo i chwała, i mądrość, i dziękczynienie, i cześć, i moc, i siła Bogu naszemu na wieki wieków. Amen. ¹³ I odezwał się jeden ze starców, i rzekł do mnie: Któż to są ci przyodziani w szaty białe i skąd przyszli? ¹⁴ I rzekłem mu: Panie mój, ty wiesz. A on rzekł do mnie: To są ci, którzy przychodzą z wielkiego ucisku i wyprali szaty swoje, i wybielili je we krwi Baranka. ¹⁵ Dlatego są przed tronem Bożym i służą mu we dnie i w nocy w świątyni jego, a Ten, który siedzi na tronie, osłoni ich obecnością swoją.”

Apokalipsa 21,22-27 „Lecz świątyni w nim nie widziałem; albowiem Pan, Bóg, Wszechmogący jest jego świątynią, oraz Baranek. ²³ A miasto nie potrzebuje ani słońca ani księżyca, aby mu świeciły; oświetla je bowiem chwała Boża, a lampą jego jest Baranek. ²⁴ I chodzić będą narody w światłości jego, a królowie ziemi wnosić będą do niego chwałę swoją. ²⁵ A bramy jego nie będą zamknięte w dzień, bo nocy tam nie będzie; ²⁶ i wniosą do niego sławę i dostojeństwo narodów. ²⁷ I nie wejdzie do niego nic nieczystego ani nikt, kto czyni obrzydliwość i kłamie, tylko ci, którzy są zapisani w księdze żywota Baranka.”

Oglądanie Boga bez strachu i winy

Możemy wskazać kilka fragmentów w Biblii, gdzie jest powiedziane, że nie można zobaczyć Boga i żyć.Co najmniej dwa fragmenty Pisma Świętego wskazują, że grzeszni ludzie nie mogą oglądać Boga.

1Tymoteusza 6,16 „jedyny, który ma nieśmiertelność, który mieszka w światłości niedostępnej, którego nikt z ludzi nie widział i widzieć nie może; jemu niech będzie cześć i moc wieczna. Amen.”

Wyjścia 33,18-23 „I rzekł Mojżesz: Pokaż mi, proszę, chwałę twoją! ¹⁹ I odpowiedział Pan: Sprawię, że całe dostojeństwo moje przejdzie przed tobą, i ogłoszę imię "Pan" przed tobą, i zmiłuję się, nad kim się zmiłuję, i zlituję się, nad kim się zlituję. ²⁰ Nadto powiedział: Nie możesz oglądać oblicza mojego, gdyż nie może mnie człowiek oglądać i pozostać przy życiu. ²¹ I rzekł Pan: Oto miejsce przy mnie. Stań na skale. ²² A gdy przechodzić będzie chwała moja, postawię cię w rozpadlinie skalnej i osłonię cię dłonią moją, aż przejdę, ²³ a gdy usunę dłoń moją, ujrzysz mnie z tyłu, oblicza mojego oglądać nie można.”

Co najmniej trzy inne fragmenty wskazują, że ludzie widzieli Boga – równocześnie odczuwając poczucie winy i strach:

Rodzaju 32,22-30 „Ale wstawszy tej jeszcze nocy, wziął obie żony swoje, obie służące swoje i jedenastu synów swoich i przebył bród Jabboku. ²³ A wziąwszy je, przeprawił je przez rzekę, następnie przeprawił też to, co miał. ²⁴ Jakub zaś pozostał sam. I mocował się z nim pewien mąż aż do wzejścia zorzy. ²⁵ A gdy widział, że go nie przemoże, uderzył go w staw biodrowy i zwichnął staw biodrowy Jakuba, gdy się z nim mocował. ²⁶ I rzekł: Puść mnie, bo już wzeszła zorza. Ale on odpowiedział: Nie puszczę cię, dopóki mi nie pobłogosławisz. ²⁷ Wtedy rzekł do niego: Jakie jest imię twoje? I odpowiedział: Jakub. ²⁸ Wtedy rzekł: Nie będziesz już nazywał się Jakub, lecz Izrael, bo walczyłeś z Bogiem i z ludźmi i zwyciężyłeś. ²⁹ A Jakub zapytał, mówiąc: Powiedz mi, proszę, jakie jest imię twoje? Na to odpowiedział: Dlaczego pytasz o imię moje? I tam mu błogosławił. ³⁰ I nazwał Jakub to miejsce Peniel, mówiąc: Oglądałem Boga twarzą w twarz, a jednak ocalało życie moje.”

Historia opisana w księdze Rodzaju 32 jest fascynująca. Jakub tuż przed spotkaniem ze swoim bratem mówi: Nie puszczę cię, dopóki mi nie pobłogosławisz. Jakub otrzymuje błogosławieństwo i następnie wypowiada słowa: Widziałem Boga twarzą w twarz i wciąż żyję.

Wyjścia 24,9-11 „I wstąpił Mojżesz i Aaron, Nadab i Abihu oraz siedemdziesięciu ze starszych Izraela na górę, ¹⁰ i ujrzeli Boga Izraela, a pod jego stopami jakby twór z płyt szafirowych, błękitny jak samo niebo. ¹¹ Lecz na najprzedniejszych z synów izraelskich nie wyciągnął swojej ręki; mogli więc oglądać Boga, a potem jedli i pili.”

Autor, który opisywał tę historię wiedział, jakie są zasady. Jeżeli widziałeś Boga, to to oznacza koniec twojego życia.

Sędziów 13,21-23 „I nie ukazywał się już anioł Pański Manoachowi i jego żonie. Wtedy też poznał Manoach, że to był anioł Pański. ²² I rzekł Manoach do swojej żony: Na pewno pomrzemy, gdyż oglądaliśmy Boga. ²³ Lecz jego żona odpowiedziała mu: Jeśliby Pan chciał naszej śmierci, to nie przyjąłby z naszych rąk całopalenia ani ofiary z pokarmów i nie ukazałby nam tego wszystkiego ani teraz nie objawiłby nam czegoś podobnego.”

Powyższe fragmenty pokazują, że można zobaczyć Boga. Temu wydarzeniu zawsze towarzyszy poczucie winy i strach. Jednak kiedy wszystko stanie się nowe, nikt nie będzie się bał zobaczyć Boga.

Nowy świat bez śmierci i łez

Autorzy Starego Testamentu również potwierdzają istnienie świata bez śmierci:

Izajasz 25,8 „Wszechmocny Pan zniszczy śmierć na wieki i zetrze łzę z każdego oblicza, i usunie hańbę swojego ludu na całej ziemi, gdyż Pan powiedział.”

Dlaczego tak ważne jest zrozumienie historii biblijnej w kontekście Bożej obietnicy, że Bóg obiecał, że „otrze wszelką łzę z oczu ich, i śmierci już nie będzie; ani smutku, ani krzyku, ani mozołu już nie będzie” (Ap 21,4)? Jakie znaczenie ma otarcie łez dopiero pod koniec Millenium, a nie wtedy „kiedy wszyscy pójdziemy do nieba”?

Imię Boże wypisane na czołach

Dlaczego znamienny jest fakt, że „imię Boga będzie na ich czołach” (Ap 22,4)? O tym, że należymy do Boga, świadczy obietnica, że Jego imię będzie na naszych czołach:

Apokalipsa 22,3-5 „I nie będzie już nic przeklętego. Będzie w nim tron Boga i Baranka, a słudzy jego służyć mu będą ⁴ i oglądać będą jego oblicze, a imię jego będzie na ich czołach. ⁵ I nocy już nie będzie, i nie będą już potrzebowali światła lampy ani światła słonecznego, gdyż Pan, Bóg, będzie im świecił i panować będą na wieki wieków.”

Jakie znaczenie ma fakt, że odkupieni będą mogli „widzieć jego oblicze” (Ap 22,3. 4)? W jaki sposób ten fakt pokazuje wielkie odwrócenie rzeczywistości w stosunku do Starego Testamentu (Rdz 3,8.10; Wj 33,20,23)? Jaka jest relacja pomiędzy widzeniem i wiedzą: Boże imię będzie wypisane na ich czołach (22,4)?

W jaki sposób Jan w Ap 22,1-21 mówi o uzdrowieniu? Dlaczego wspomina, że „liście drzewa służą do uzdrawiania narodów”? (22,2 por. Ez 47,12) Jakie rany: rasowe, etniczne, plemienne czy językowe, które od wieków dzielą ludzkość, muszą być uleczone? Dlaczego narody muszą przyjść do Nowej Jerozolimy nie tylko po to, by złożyć hołd, ale także po to, by zostały uzdrowione?

Dwa fragmenty z literatury chrześcijańskiej na temat Nowej Ziemi

C. S. Lewis i Ellen White przedstawiają teksty, które zwracają uwagę na przywrócenie ziemi do pierwotnego stanu:

„Wszystko, co teraz jest tajemnicą, w niebie stanie się zrozumiałe. Miłość i współczucie, które Bóg wpoił w serce człowieka, znajdą tam swe prawdziwe i najpiękniejsze urzeczywistnienie. Nieskalane obcowanie ze świętymi istotami, niczym niezmącona przyjaźń ze wspaniałymi aniołami i wiernymi wszystkich wieków, którzy obmyli swe szaty we krwi Baranka, święta wstęga, która łączy wszelką rodzinę na niebie i ziemi (zob. Ef 3,15) — wszystko to będzie się przyczyniało do szczęścia zbawionych.

Na nowej ziemi nieśmiertelne istoty z nigdy nie gasnącym zachwytem oglądać będą cuda twórczej mocy i tajemnice zbawiennej miłości. Nie będzie tam okrutnego, zwodzącego nieprzyjaciela, który skłaniałby wiernych do lekceważenia Boga. Rozwiną się tam wszelkie zdolności i umiejętności. Zdobywanie wiedzy nie będzie męczyło umysłu ani wyczerpywało sił. Będzie można urzeczywistniać największe przedsięwzięcia, osiągać najwspanialsze cele i realizować najśmielsze marzenia. Będą stale nowe rzeczy do poznania, wyższe poziomy wiedzy do osiągania, nowe cuda do podziwiania, nowe prawdy do zrozumienia, a wszystko to będzie miało na celu rozwój duszy i ciała.

Zbawieni będą mieli dostęp do wszystkich skarbów wszechświata. Nie skrępowani śmiertelnością będą bez zmęczenia odwiedzać inne odległe światy, które ubolewały nad upadkiem i zgubą ludzkości, a rozbrzmiewały radosnymi hymnami na wieść o zbawieniu człowieka. Z niewypowiedzianym zachwytem mieszkańcy ziemi będą poznawać radość i mądrość istot, które nigdy nie zgrzeszyły. Te z kolei podzielą się z odkupionymi wiedzą i mądrością nagromadzoną przez tysiące lat nieustannego rozważania nad dziełem Boga. Odkupieni jasnym wzrokiem ogarną wspaniałość zbawienia — słońce, gwiazdy i krążące w ustalonym porządku wokół tronu Bożego galaktyki. Na wszystkich rzeczach, od najmniejszych do największych, wypisane jest imię Stwórcy i wszędzie widoczna jest potęga Jego mocy.

Lata wieczności przyniosą zbawionym coraz pełniejsze i wspanialsze objawienia Boga i Chrystusa. Wraz ze wzrostem wiedzy, wzrastać będą także miłość, uwielbienie i szczęście. Im bardziej odkupieni będą poznawać Boga, tym bardziej będą podziwiać Jego charakter. Gdy Chrystus ukaże im bogactwo zbawienia i zadziwiające zwycięstwa w wielkim boju z szatanem, ich serca napełni gorętsza miłość i oddanie się Bogu. Z większym zachwytem będą grać na swych złotych harfach, a niezliczone głosy zaśpiewają chórem potężną pieśń uwielbienia.

„I słyszałem, jak wszelkie stworzenie, które jest w niebie i na ziemi, i pod ziemią, i w morzu, i wszystko, co w nich jest, mówiło: Temu, który siedzi na tronie, i Barankowi, błogosławieństwo i cześć, i chwała, i moc na wieki wieków” (Ap 5,13).

Wielki bój skończył się. Nie ma już grzechu ani grzeszników. Wszechświat jest nieskalany, panują w nim pokój i radość. Od Tego, który wszystko stworzył, wypływa życie, światło i szczęście na całą nieograniczoną przestrzeń. Od najmniejszego atomu do największego ciała we wszechświecie, wszystkie żywe istoty i martwe rzeczy głoszą w swej niezmąconej piękności i pełnej radości: Bóg jest miłością.” (Wielki Bój 411.412)

W książce na temat modlitwy „Listy do Malcolma” C. S. Lewis podzielał podobną nadzieję:

„To, czego domaga się dusza, to zmartwychwstanie zmysłów” (List 22, s.179).

„A wtedy nowe niebiosa i nowa, takie same, a jednak nie takie same, powstaną w nas, podobnie jak my zmartwychwstaliśmy w Chrystusie. I raz jeszcze, po nie wiedzieć ilu eonach ciszy i mroku, zabrzmi śpiew ptaków i popłyną strumienie wód, światła i cienie zatańczą na zboczach wzgórz, a nasi przyjaciele roześmieją się, rozpoznając nas ze zdumieniem. Wszystko to rzecz jasna tylko przypuszczenia. Jeżeli okażą się błędne, coś jeszcze lepszego okaże się prawdą. Wiemy bowiem, że staniemy się tacy jak On, „gdyż ujrzymy Go takim, jakim jest”.(1Jn 3,2). List 22 s. 183 (C.S. Lewis, O modlitwie, Listy do Malkolma. Kraków 2011).

Na zakończenie naszych studiów, skupiliśmy uwagę na chwalebnej wizji nowego świata, który został obiecany w obu Testamentach. Zauważyliśmy, że ten temat został dokładniej wyartykułowany w Nowym Testamencie. Mamy nadzieję, że ujrzymy Boga bez strachu i bez poczucia winy! Taką nadzieją nieczęsto cieszyli się biblijni bohaterowie. Jednak Bóg uczyni wszystko nowym!

DO PRZEMYŚLENIA

Co można zrobić, aby nie zredukować metaforyki Jana i ograniczyć ją jedynie do stosunkowo trywialnych przykładów? W jaki sposób zachować perspektywę Jana: będzie nie tylko tak jak on napisał, ale o wiele więcej! W jaki sposób możemy wykorzystać nasz język, aby wyrazić niebiańską rzeczywistość?

W jaki sposób można zsynchronizować opis wielkiej rzeszy odkupionych ludzi, którzy „służą mu we dnie i w nocy w świątyni jego” (Ap 7,15) ze stwierdzeniem, „lecz świątyni w nim [Nowym Jeruzalem] nie widziałem” (Ap 21,22)?

We wszystkich starożytnych miastach były świątynie. Jerozolima nie była wyjątkiem. Jest więc rzeczą naturalną, że Jan spodziewał się, że nowa świątynia będzie najbardziej rzucającym się w oczy elementem nowej Jerozolimy. Według opisu Jana w Nowym Jeruzalem mamy nowe niebo, nową ziemię, nowych ludzi. W mieście nie ma jednak nowej świątyni, ponieważ Bóg Wszechmogący jest świątynią. (Ap 21,22). W jaki sposób takie stwierdzenie wpływa na zrozumienie czym jest „niebiańska świątynia”? Jakie znaczenie posiada Boża „odkryta” obecność? (zob. 21:3)?

Ponieważ Bóg całkowicie odnowi stary świat, zamiast go odrzucić i naprawi przeszłe błędy w Nowej Jerozolimie, zamiast zlikwidować ziemię lub unieważnić historię, jak należy rozumieć tekst: „i nie będzie się wspominało rzeczy dawnych, i nie przyjdą one na myśl nikomu.” (Iz 65,17)?

Boża obecność będzie główną atrakcją Nowej Jerozolimy (22,3). Nie będzie już obowiązku „czczenia” Boga, nawet światło w sensie materialnym będzie mniej ważne niż oświecenie, które przynosi Bóg (22,5). W jaki sposób oddawanie czci (w. 3), oglądanie Bożego oblicza (w. 4) i panowanie na wieki wieków (w. 5) są ze sobą powiązane? W jaki sposób utracone panowanie zostanie przywrócone (Rdz 1,28; Ap 22,5)?

Przygotował Jan Pollok