czwartek, 27 października 2011

ŚWIĘTO ZMARŁYCH

Od starozytnosci do dzisiaj niemal wszystkie kultury obchodza Swieto Zmarlych

Potop rozpoczal sie 17. dnia drugiego miesiaca, a wedlug naszej rachuby na przelomie pazdziernika i listopada (Rdz 7:11-12). Deszcz padal nieustannie przez 40 dni i nocy (Rdz 7:12). W tym czasie rodzina Noego trwala w zalobie, celibacie i poscie. Taka byla geneza 40 dni postu i celibatu, ktory w starozytnosci poprzedzal wiosenne swieto zycia. W niektorych kosciolach do dzisiaj przypada na ten czas 40 dni (lac. Quadragesima) Wielkiego Postu, ktory zaczyna sie posypaniem glowy popiolem w Srode Popielcowa, a konczy Wielkanoca. W tym czasie dawniej zalecano celibat, nie tanczono i nie grano skocznej muzyki, a nawet dzieciom chowano zabawki na ten czas. Grecka tradycja obchodzenia stypy po zmarlym przez 40 dni zapewne rowniez siega 40 dni zaloby w czasie potopu

Od starozytnosci do dzisiaj niemal wszystkie kultury obchodza Swieto Zmarlych w dniu, kiedy rozpoczal sie potop, a wiec na przelomie pazdziernika i listopada (Wj 34:22; 23:16)[47]. W ten sposob pierwsi ludzie upamietnili kataklizm, ktory pogrzebal swiat. Starozytni Egipcjanie, Fenicjanie, Asyryjczycy, Zydzi i Persowie obchodzili Dzien Smierci jako pamiatke rozpoczecia potopu, a zaraz po nim celebrowali Nowy Rok na pamiatke wyjscia ludzi i zwierzat na nowy swiat z Arki Noego. czasie Swieta Zmarlych wiele cywilizacji wspominalo o kataklizmie, ktory wygubil cala ludzkosc. Ostala sie tylko najblizsza rodzina bialego, brodatego meza Bozego, ktory przyniosl cywilizacje swiatu po potopie. Ukazywano go pozniej z symbolami ryby lub weza, gdyz jedynie te stworzenia mogly przetrwac potop. Nie bylo przypadkiem, ze Wirakocze Inkow, Oannesa Sumerow, Dagona Fenicjan, Ozyrysa Egipcjan, Fuxi Chinczykow uwazano za tworcow cywilizacji, ukazujac ich z broda oraz atrybutami nawiazujacymi do potopu, czasem z dolna czescia ciala ryby lub nakryciem z ryby. W Mezopotamii zachowalo sie wiele takich wyobrazen. Kolosy zalozycieli cywilizacji przyodziane w rybia luske widzialem rowniez w Tiahuanaco. Zalozyciela chinskiej cywilizacji Fuxi ukazywano splecionego niczym weza z zona o imieniu Nuwa. Jej imie jest niemal identyczne z wymowa imienia Noe.

Hawajczycy rozpoczynali Nowy Rok na przelomie pazdziernika i listopada ku czci Lono - bialego, brodatego czlowieka, ktory przezyl potop. Tajlandczycy w podobnym okresie w czasie pelni ksiezyca obchodza swieto Loi Krathong, kiedy puszczaja po wodzie lodki w ksztalcie lotosu, upamietniajac wszystkich, ktorzy zgineli w wielkim potopie. Asyryjczycy wierzyli, ze na przelomie pazdziernika i listopada ich bog wstapil do krainy umarlych. Najprawdopodobniej chodzilo - tak jak w starozytnych misteriach - o alegorie pogrzebania Noego w skrzyni Arki, ktora pograzyla sie w otchlani wod. Postac Noego nietrudno dojrzec za wieloma starozytnymi bogami.

Wiele legend zawiera pamiec o prostokatnym ksztalcie Arki, przyrownujac ja do trumny czy skrzyni, skad bierze sie jej hebrajska, egipska czy lacinska nazwa. Hindusi ze srodkowych Indii wierzyli, ze para rodzenstwa uratowala sie przed potopem w wielkiej skrzyni, dajac poczatek wszystkim zyjacym dzis ludziom Indianie zamieszkujacy w przeszlosci dzisiejszy Meksyk, uwazali, ze czlowiek przezyl potop w duzej drewnianej skrzyni ze zwierzetami oraz nasionami pozytecznych roslin Inkowie wierzyli, ze kiedys potop zakryl najwyzsze gory i wszystko na swiecie zginelo, z wyjatkiem pary zamknietej w duzej drewnianej skrzyni, ktora po potopie zatrzymala sie w poblizu Tihuanaco. Grecy opowiadali, ze Deukalion uratowal sie przed potopem zeglujac z rodzina i zwierzetami w "wielkiej skrzyni" Egipski Ozyrys, grecki Dionizos czy rzymski Bachus, wzorowani na bohaterze potopu, spedzili rok w skrzyni na morzu.

Ozyrysa i Dionizosa uwazano za podwojnie urodzonych, gdyz pogrzebani przez rok w skrzyni na morzu - ozyli. Z tego wzgledu Ozyrysa - podobnie jak rzymskiego Janusa - ukazywano czasem, jako spogladajacego jednoczesnie w tyl i w przod. W chinskiej mitologii podobna idea kryla sie za dwoma bogami Men-shen, ktorzy stali na strazy drzwi czasu, dlatego ich wizerunki pojawialy sie na drzwiach domostw w Nowy Rok. Janus nosil przydomki Bifrontis (O dwoch twarzach) i Geminus (Podwojny), gdyz spogladal ku staremu, a zarazem ku nowemu, tak jak Noe, ktory przezyl mlodosc w starym swiecie, a starosc w nowym. Przydomki etruskiego Janusa - "Ojciec swiata" i "Wynalazca statkow", rowniez wskazuja na Noego, ktory byl ojcem ludzi po potopie i budowniczym najslynniejszego statku w dziejach.

Pamiec o statku, w ktorym jedna rodzina przezyla potop, przetrwala w setkach mitow i legend na calym swiecie. Jednym z fascynujacych przykladow jest obrazkowe pismo chinskie, ktore powstalo w III tysiacleciu p.n.e., a wiec wkrotce po potopie, w ktorym znak oznaczajacy statek, to. 8 osob w lodzi

dr pastor Alfred J. Palla



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz